دوره ۴ ساله دولت سیزدهم از ۱۴ مردادماه و بعد از مراسم تحلیف ریاست جمهوری رسما شروع و اعضای کابینه جدید، طبق روال رایج تا پایان این ماه و بعد از کسب رای اعتماد نمایندگان مجلس، آغاز به کار می‌کنند. آیت الله رییسی، رییس جمهوری از ۲۹ خرداد فرایند انتخاب وزرا را با جدیت آغاز کرد. وی در این مدت برای انتخاب اعضای کابیته از سامانه یاران رییسی، نظرات تمام اقشار مردم، نخبگان و جریانات سیاسی به منظور انتخاب افراد شایسته استفاده کرد. طرحی نو که موفقیت آن می‌تواند با تقویت سرمایه اجتماعی و اعتماد پیشتر مردم به دولت همراه باشد. نظر به اهمیت این بحث، پژوهشگر ایرنا با سید مجید امامی، عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) به گفت و گو نشست که مشروح این گفت و گو را در ذیل می‌خوانید:
معیارهایی برای انتخاب وزرا
امامی پیرامون معیارهایی برای انتخاب وزرا گفت: شرایط ویژه کشور تشکیل یک دولت منسجم و کاملا متعهد به گفتمان گام دوم انقلاب اسلامی و شرایطی که انتظارات مردم فراجناحی شده و اساسا ما به یک دولت تحول گرا و دولت نجات دهنده بوروکراسی و سیاست در ایران می‌اندیشیم، که در ۴ عرصه قابل طرح است. عرصه اول این است که وزرا و کابینه‌ای باید انتخاب شوند که قویا قایل به انقلاب اداری در کشور باشند. البته این انقلاب عزم می‌خواهد، اما به معنای یک کار یکساله یا ۴ ساله نیست. ساختارها، تعارض قوانین، ساختارهای موازی و بوروکراسی بی انگیزه، موانع اداری و سازمانی، عدم بهره ورزی سازمانی در دولت در جمهوری اسلامی ایران و البته سایر نهاد های عمومی به چشم می‌خورد. اگر کسی معتقد و مومن به انقلاب اداری نباشد، نمی‌تواند برای این حوزه ریل گذاری انجام دهد.
وی با بیان این که نکته دوم این است که باید متعهد به برنامه دولت سیزدهم باشد، توضیح داد: چون آقای رییسی یک برنامه مفصل و عمیقی بر اساس ظرفیت اندیشکده های کشور و مخصوصا با تاکید مقام معظم رهبری آماده کرده که همین روز ها رونمایی می‌شود و این سند تحول دولت سیزدهم است. اگر کسی متعهد به این برنامه نباشد؛ یعنی می‌خواهد روزمرگی به ارمغان آورد. به نظر من این ویژگی دوم بسیار جدی است و در مجموع این برنامه تحول، برنامه‌ای برای تحقق سیاست های کلی نظام و کشور و عبور از بحران‌های موجود در یک بازه ۴ ساله است.
این استاد دانشگاه افزود: ویژگی سوم این است که به شدت باید اعضای این دولت مردمی و دارای خوی مستضعفین و بدون ظاهر سازی، قویا از طبقات غیر کاخ نشین و با روحیه جهادی باشد. به عبارت دقیق تر بحران موجود در کشور را فقط یک روحیه جهادی می‌تواند، تدبیر کند. عدالت گرایی و دلسوزی حقیقی و خون دل خوردن برای اقشار ضعیف و دهک‌های پایین جامعه و مبارزه با فساد و رانت در این شرط می‌گنجد.
وی ادامه داد: ویژگی چهارم، اهل گفت و گو، صداقت و امید زایی، گفتمان آفرینی و تعامل زا بودن است. در شرایط فعلی به شدت شکاف بین دولت و ملت تشدید شده است. دولتی می‌توانداز این ورطه به سمت نجات کشور و سرمایه اجتماعی حرکت کند که با مردم حرف بزند و مردم از تعامل با او و صداقت او لذت ببرند و در هر لحظه با وی همراهی کنند. شخص ابراهیم رییسی باید از طریق اپلیکیشن‌های مجازی در ارتباط با مطالبات مردم باشد و مفصلا بتواند در کوتاه مدت روندها و کلیات گرایشات عمومی و نگرش‌های مردم و رضایت‌های مردم را بسنجد و در فواصل کوتاه مدت نسبت به میزان حل مسایل احصایی از سوی مردم گزارش بدهد. ما معتقدیم دولت فعلی باید به شدت معتقد به حوزه عمومی و سرمایه اجتماعی و صیانت از افکار عمومی باشد اگر این دولت و وزرا این کابینه نتوانند اعتماد عمومی را به حوزه خود احیا کنند در واقع هیچیک از طرح‌های تحولی آنها پاسخ نخواهد داد.
اصل تفاهم و انتخاب وزرا
امامی در خصوص کارآمدی وزرا و اصل تفاهم بین رییس جمهوری و وزرا گفت: مشاهدات نشان می‌دهند به حمدالله آقای رییسی درگیر رویکردهای جناحی و باندی در انتخابات نشده و به سوی کارآمدترین وزرا برای وزارت‌خانه ها رفته که البته باید صبر کنیم تا نتایج نهایی را ببینیم و این رمز موفقیت خواهد بود. تیم‌های برنامه ریز و اندیشکده‌ها و مشاوران متخصص، رزومه‌ها را بررسی می‌کنند تا بهترین و کارآمدترین افراد انتخاب شوند.
این استاد دانشگاه گفت: البته من باز معتقدم در انتخاب وزرا باید هماهنگی بین وزیر و رییس جمهور و احساس تفاهم کامل و البته اعتماد کامل رییس جمهور و تفویذ امور به وزیر اتفاق بیفتد. امری که متاسفانه بر اساس مطالعات حاصل از آسیب‌شناسی‌ها در دوره‌های قبل وجود نداشت. شواهد نشان می‌دهد حتی آقای رییسی می‌خواهد افرادی از کابینه قبل به دلیل شایستگی در حل مسایل جامعه و همچنین از افرادی که نه سمت وزارت و نه استانداری داشتند، استفاده کند.
وی در نهایت گفت: اصل این خبر، اتفاقا خبر خوبی است مخصوصا در شرایطی که پیر سالاری و الیگارشی یکی از چالش‌های اصلی دولت‌های قبلی بوده است.
