بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیو‌ها عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

کودتای 28 مرداد به روایت تصاویر بریتانیا

ریشه کودتای 28 مرداد 1332 در وقایع 1330 و جریان ملی شدن نفت نهفته است. بریتانیا در جریان مناقشه نفتی با ایران از طریق ثبت تصاویر و همچنین از طریق رادیو فارسی بی بی سی روایت خود را از ماجرا می‌گفتند که طبیعتاً یک پروپاگاندا در راستای منافع بریتانیا بود. اکنون «تابناک» تمامی تصاویر ثبت شده توسط بریتانیایی‌ها را از این حوادث از تنش‌های 1330 تا کودتای 1332 را کنار هم چیده و روایتی انگلیسی از کودتایی انگلیسی-آمریکایی را به تصویر کشیده است؛ کودتایی که پس از وقوع آن، انگلیسی‌ها با خوشحالی عنوان می‌کنند اکنون جریان نفت دوباره به سمت آنها گشوده شد. این مستند 45 دقیقه‌ای را با زیرنویس فارسی و توضیحات ویژه به صورت اختصاصی در «تابناک» تماشا می‌کنید.

اعلام رادیویی کودتای 28 مرداد 1332

همزمان با کودتای 28 مرداد 1332 علیه دولت مصدق با محوریت اردشیر زاهدی و هدایت سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا، سید مهدی میراشرافی افسر ارتش، نماینده مجلس شورای ملی و کارخانه دار در دوران پهلوی و مدیر روزنامه دست راستی تندرو «آتش» با حضور را رادیو با لحنی تند و آمیخته با دروغ، کودتا را رسماً اعلام کرد. صوت این ویدیو را در تابناک می‌شنوید.

جزئیات عملیات آژاکس

«عملیات آژاکس / Operation Ajax» که در ایران با نام کودتای 28 مرداد شناخته می‌شود اولین تلاش سی‌آی‌ای برای سرنگونی یک حکومت در کشوری دیگر بود. این عملیات که به رهبری کرمیت روزولت، نوه تئودور روزولت انجام شد نقطه اوج فعالیت حرفه‌ای رئیس وقت سی‌آي‌ای آلن دالس بود. روزولت با نفوذ به ایران و پرداخت پول به برخی از ایرانیان و همچنین قرار دادن آشوبگران بین جمعیت موفق شد مردم را علیه مصدق تحریک کرده و فرصت لازم را برای شاه و طرفداران او ایجاد کند تا بتوانند مصدق را بازداشت و دولت او را سرنگون کنند. در این ویدیو می‌توانید شرح جزئیات این عملیات را از زبان کرمیت روزولت بشنوید.

چگونه تا پیروزی انقلاب ایران کودتا رخ نداد؟

پس از اوج گیری انقلاب، ماموریت ژنرال رابرت هایزر در ایران برای کودتا و جلوگیری از انقلاب مردم در سال 1357 به او ابلاغ شد تا سرنوشتی مشابه حرکت مصدق در سال 29 مرداد 1332 برای انقلاب رقم بخورد اما این بار طرح کودتا ناکام ماند و انقلاب مردم ایران پیروز شد. چرایی ناکامی این کودتا را در این موشن گرافی تاریخی می‌بینید.