ایرانیان یکی از ملتهایی هستند که از قدیم الایام بنا به دلایل مختلف سیاسی، فرهنگی و جغرافیایی، اهل سفر بودند. حاکمان برای سرکشی به مناطق تحت استیلای خود نیاز داشتند مأمورانی را مدام به آن بخشها گسیل دارند و اطلاعات را جهت مدیریت و حکمرانی بهتر جمعآوری کنند. از سوی دیگر ارتباط فرهنگی ایرانیان با شهرها و حتی کشورهای مجاور و سرزمینهای دیگر باعث رفتوآمدهای زمینی و دریایی میشد. همین دادوستد فرهنگی به رشد گردشگری افزوده است. جغرافیای ایران که از دو طرف به دریا و همچنین مسیر اتصال شرق و غرب عالم به یکدیگر است (راه ابریشم یکی از معروفترین این مسیرهاست) به مراودات گردشگری ایران کمک کرده است.
۲۷ سپتامبر مصادف با پنجم مهرماه روز گردشگری است که سازمان جهانی گردشگری امسال را با عنوان «گردشگری برای رشد فراگیر» نامگذاری کرده است. اینک در دورانی که همهگیری کرونا در جهان به پایان خود نزدیک شده است، فرصتی استثنایی و بینظیر برای ایران شکل گرفته تا به معرفی میراث فرهنگی، صنایع دستی و نقاط دیدنی طبیعی خود بپردازد. فرصتی که میتواند علاوه بر منافع اقتصادی به تبادل فرهنگی و اندیشهای نیز منتج شود و رشد فراگیر به همراه بیاورد. در کتاب درآمدی بر جامعهشناسی ارتباطات، فرهنگ و رسانه به تفصیل این مسئله را باز شناسی کردم.
چندی پیش که سفرنامهی ناصر خسرو را میخواندم، علاوه بر لذتی که از همسفر شدن با این عارف واصل نصیبم شد، این نکته مکرر به چشمم آمد که ایرانیان به حق مردمی مهماننواز و فرصت ساز هستند. اتفاقا مقارن با این ایام ناصرخسرو قبادیانی در شهر اصفهان بوده و اینطور نوشته که:
من در همه زمین پارسیگویان شهری نیکوتر و جامعتر و آبادانتر از اصفهان ندیدم و [...] بیست روز در اصفهان بماندم. بیست و هشتم صفر بیرون آمدیم...