به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تحولات قفقاز طی چند هفته در فضای رسانه ای و جامعه ایران بازتاب وسیعی داشته است. تحلیل های زیادی در این خصوص منتشر شده و گمانه زنی های زیادی نیز درباره تغییرات آینده این منطقه شکل گرفته است.

بر این اساس خبرگزاری تسنیم بر آن شد تا با اعزام تیم خبری به ارمنستان و مناطق مورد مناقشه، اقدام به تهیه گزارش‌هایی در این خصوص کند. 

در این چارچوب، یکی از اقدامات این تیم، سفر به منطقه قره سو در مرزهای جنوبی ارمنستان و خاک ترکیه است که باریکه ای کوچک را شامل می شود، اما تبدیل به کریدور ارتباطی ترکیه با نخجوان شده و از طریق اتصال با جمهوری آذربایجان و کشورهای آسیای میانه، ترکیه را اصطلاحاً به جهان ترک متصل می کند.

قره سو باریکه ای متعلق به ترکیه است که عرض آن 3.5 کیلومتر و طولی حدود 20 کیلومتر دارد. این منطقه که از شمال با ارمنستان و از جنوب با ایران همسایه است در معاهده ترکمنچای از ایران جدا شد. 

بدینگونه که در قرارداد ترکمنچای در سال 1828 مناطق بالادست این منطقه به روسها واگذار می شود و این منطقه بدلیل رودخانه ای که داشته خط مرزی قلمداد می شود، اما بر اثر کوتاهی ماموران تعیین خطوط مرزی ایران، بدست روسیه افتاده و تا سال 1917 در اختیار تزارها بود تا فروپاشی تزارها و روی کار آمدن بلشویکها.

در آن سال این مناطق از جمله ایغدیر و آرارات بزرگ به ترکها واگذار شد، اما ایران روی قره سو ادعای حاکمیت داشت. تا در سال 1302 اقبال السلطنه فرماندار ماکو این منطقه را تصرف کرده و در نامه ای به مقامات تهران بر دلایل حقوقی و تاریخی ایران بر مالکیت آن اشاره می کند.

اما رضا خان که با اقبال رقابت داشت او را برکنار کرد و فرماندار برکنار شده ماکو بعد از مدتی درگذشت.

در سال 1310 در سفر رضا خان به ترکیه، این منطقه به همراه آرارات کوچک شامل 800 کیلومتر در اختیار ترکیه قرار گرفت و ایران از ادعاهای خود در این باره چشم پوشید.

البته این تنها بخشش ارضی پهلوی نبوده و بخش هایی از خاکمان در آن دوره به ترکمنستان، افغانستان و عراق واگذار شد.

رضای پهلوی به شکلی ساده لوحانه تصور می کرد که بخشیدن مناطق مورد مناقشه از اختلافات مرزی خواهد کاست و روابط ما با کشورهای منطقه را بهبود خواهد داد.

در پهلوی دوم هم چنین رویه ای دنبال شد و بحرین از خاک ایران جدا شد.

امروز شاهد هستیم که همین منطقه به ظاهر کوچک چه نقش راهبردی در قفقاز جنوبی برای جمهوری آذربایجان و ترکیه بازی می کند.

انتهای پیام/