نخستین رویداد کوه بی‌بی‌شهربانو در شهرری مربوط به دوران ساسانیان است و همواره بی‌آنکه نشانه‌ای از فضای گردشگری در آن ایجادشده باشد، از مهمترین آثار تاریخی و محیط‌زیستی شهرستان ری محسوب می‌شود.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، در بیانات مقام معظم رهبری در زمینه مقابله با کوه خواری آمده است: "پدیده‌ زمین‌خواری پدیده‌ جدیدی نیست؛ قدیمی است؛ ما از دوره‌ نوجوانی و جوانی مکرّر می‌شنفتیم زمین‌خواران، زمین‌خواران! خب، توقع این بوده است که در نظام اسلامی و جمهوری اسلامی این پدیده متوقف بشود؛ اجازه ندهیم کسانی بیایند با دست‌اندازی به زمین‌های گوناگون اطراف شهر و حومه‌های شهر و مناطق خوب، ثروت عمومی را به‌ نوبه ‌خود تبدیل کنند به ثروت شخصی.

 این بوستان عظیمی که فرض کنید در فلان نقطه‌ شهر واقع است، یک ثروت عمومی است؛ [اینکه] کسانی بیایند با زرنگی، با دست‌کاری کردن قانون، با احیاناً خریدنِ یکی دو نفر آدم سست‌عنصر در فلان دستگاه، این ثروت عمومی را تبدیل کنند به ثروت شخصی خودشان، خیلی رنج‌آور است!"

با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب در زمینه اجازه ندادن به کسانی که با دست‌اندازی به زمین‌های گوناگون اطراف شهر و حومه‌های شهر و مناطق خوب، ثروت عمومی را به ثروت شخصی تبدیل می‌کنند، سازمان محیط‌زیست باید به‌منظور جلوگیری از کوه‌خواری نسبت به بازگشت این کوه به میراث و اموال عمومی اقدام کند.

شهرستان ری و به‌ویژه مرکز شهرری دارای آثار متعدد تاریخی و باستانی است که در طول سال‌های گذشته به دلیل بی‌توجهی مسئولان و نبود امکانات کافی در آستانه تخریب و نابودی قرار گرفته است لذا این بار با توجه به آثار مخرب برداشت بی‌رویه کارخانه سیمان از کوه ری، انتظار می‌رود نسبت به تأمین منابع اولیه این کارخانه از منابعی به‌غیراز کوه ری اقدام شود.

منعی برای ورود مصالح کارخانه سیمان تهران از سایر نقاط استان به ری وجود ندارد

حسین توکلی معاون استاندار تهران و فرماندار ویژه شهرستان ری در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در ری اظهار داشت: در رابطه با کارخانه سیمان تهران نیز باید کار مطالعاتی و تحقیقاتی انجام شود تا مشخص شود که این بارگذاری که در این مکان انجام‌گرفته آیا در شرایط فعلی صلاح است، چقدر میزان آلایندگی دارد و چقدر در سلامت مردم ری تأثیرگذار است؟

معاون استاندار تهران با بیان اینکه این موضوع در حال پیگیری است، تصریح کرد: درصورتی‌که کوه بی‌بی شهربانو احیاء شود و به‌عنوان ظرفیت گردشگری مورداستفاده قرار بگیرد، اتفاق خوبی برای شهرستان و جنوب تهران خواهد بود که فضای مناسبی برای جذب گردشگر است.

فرماندار ویژه شهرستان ری در پایان خاطرنشان کرد: درصورتی‌که کارخانه سیمان تهران امکان تأمین مواد اولیه از سایر نقاط استان را داشته باشد منعی برای ورود مصالح به ری نخواهیم داشت.

ایجاد دره‌های عمیق در اثر برداشت‌های کارخانه سیمان در محوطه بقعه بی‌بی شهربانو

احمد ابوحمزه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در ری، با اشاره به برداشت‌های بی‌رویه کارخانه سیمان از کوه ری اظهار داشت: 7 اثر باستانی و تاریخی در کوه بی‌بی شهربانو قرار دارد و کوه خواری در این محدوده منجر به تخریب آثار متعدد فرهنگی، تاریخی، محیط‌زیستی و ... خواهد شد.

وی افزود: کوه ری درواقع یکی از منابع طبیعی تاریخی، زیست‌محیطی و فرهنگی است و در قدیم به‌عنوان محافظ ری کهن مطرح بوده و نیز نقش ارزشمندی در تاریخ ری داشته است.

این پژوهشگر تاریخی و ری شناس در ادامه گفت: بقعه بی‌بی شهربانو، برج نقاره‌خانه، گنبد اینانج، برج خاموشان، گورستان زبرین و زیرین (گورستان دوره اسلامی)، برج‌های مراقبتی، استودان گبرها و کانون حضرت امام خمینی (ره) که پیش از آن کاخ ناصری بوده در نزدیکی و کنار این کوه تاریخی واقع‌شده و باید حفاظت شود.

ابوحمزه با اشاره به انفجارهای معادن کارخانه سیمان در کوه بی‌بی شهربانو گفت: حدود 50 سال پیش در سال 1350 نیز میراث فرهنگی وقت مخالفت خود را با انفجارهای کوه توسط کارخانه سیمان قدیم اعلام کرده بود زیرا که باعث ایجاد فشار مضاعف به آثار تاریخی خواهد شد.

وی تصریح کرد: بر اساس شواهد موجود در حال حاضر به دلیل برداشت‌های بی‌رویه و غیراصولی در محوطه بقعه بی‌بی شهربانو، دره‌های عمیق ایجادشده و حتی فضای زیرین بقعه نیز به‌منظور استخراج سیمان خالی‌شده است.

این استاد دانشگاه ابراز داشت: کارخانه سیمان با ایجاد دره‌های عمیق و استخراج لایه‌های زیرین کوه، جریان آب را از بالادست به پایین قطع کرده لذا به دلیل نبود آب زمین‌های کشاورزی اغلب خشک‌شده و خانه‌سازی در آن صورت می‌گیرد که منجر به افزایش حاشیه‌نشینی و افزایش جمعیت جنوبی تهران خواهد شد.

ابوحمزه با اشاره به میزان قابل‌توجه آب موجود در این منطقه تأکید کرد: آبی که در سال‌های گذشته منجر به کشاورزی و کشت و زرع در شهرستان ری بود امروز در خدمت از بین بردن کوه ری قرارگرفته و از آن به‌عنوان خنک‌کننده دستگاه‌های کارخانه سیمان استفاده می‌شود.

وی افزود: این روزها کوه ری در حال نابودی است درصورتی‌که در 8 سال دفاع مقدس از این کوه‌های برای استقرار تجهیزات نظامی و ضد هوایی استفاده می‌شد درواقع این کوه‌ها همیشه به‌عنوان حفاظی برای ری و تهران بوده که به دلیل بی‌توجهی‌ها در حال نابودی است.

این ری شناس و پژوهشگر در ادامه گفت: کارخانه سیمان تهران اعلام نموده که ذخایر موجود در این کوه مواد اولیه تولید سیمان را تا 20 سال آینده تأمین می‌کند که البته این اقدام به‌منزله نابودی کامل کوه خواهد بود.

ابوحمزه با اشاره به فشار‌های ناشی از انفجار در این محدوده گفت: طبق گزارش‌های ثبت‌شده انفجارهای کارخانه سیمان تهران، تردد خودروهای سنگین و ... در این محدوده فشار زیادی را به آثار موجود در این محوطه وارد نموده و باعث تخریب این آثار می‌گردد.

این استاد دانشگاه در پایان با تأکید بر عدم هماهنگی میان دستگاه‌ها موجب تعلل در ارائه خدمات شده است خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی باید نگاه نو و مبتکرانه‌ای نسبت به این کوه تاریخی صورت گیرد و از قابلیت‌های این اثر مانند کوه‌های شمالی تهران بهره‌برداری فرهنگی و زیست‌محیطی شود.

حجت‌الاسلام سیدی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در ری، با اشاره به‌پیش روی عملیات برداشت از کوه کارخانه سیمان تهران اظهار داشت: در حال حاضر برداشت‌های معادن کارخانه سیمان تهران به نزدیکی بقعه بی‌بی شهربانو رسیده است و تجهیزات سنگین مربوط به عملیات استخراج در این محدوده مستقر هستند.

وی افزود: به دلیل اینکه استخراج و لرزش‌های ناشی از برداشت از کوه ممکن است موجب بروز آسیب در ساختمان بقعه بی‌بی شهربانو شود، در جلسات مشترک با مدیران کارخانه سیمان تذکراتی را در زمینه کنترل و کاهش برداشت‌ها اعلام نموده‌ایم.

رئیس اداره اوقاف شهرستان ری در ادامه گفت: تاکنون لرزش و فشارهای ناشی از انفجار آسیب جدی به بقعه وارد نکرده اما این نگرانی وجود دارد.