هنوز بسیاری از سهامداران در بازار سرمایه وقتی به یاد ۳ ماه خونین بورس در ماههای گذشته میافتند، تنشان میلرزد و سرمایه از دست رفته شان را نظاره میکنند.
بی اعتمادی سرمایهگذاران به بورس را میتوان با نگاهی ورود و خروج پول حقیقیها از بورس نشان داد. خالص ورود پول حقیقی به بورس در هفته اول دی ماه مثبت بود؛ اما در هفته دوم دی ماه پول حقیقی از بورس خارج شد. در تمام روزهای هفته گذشته شاهد خروج پول حقیقی از بورس بودیم. در مجموع کل هفته، ۲ هزار و ۵۱۴ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین هفته خروج پول حقیقی ۵۰۲ میلیارد تومان بود.
در کنار این ورود و خروج پول حقیقی از بورس، باید نظر تحلیلگران تکنیکال را قرار داد. این تحلیلگران معتقدند شاخص در محدوده ۱.۳۲۰.۰۰۰ واحدی حمایتی جدی دارد. اما نوسان شاخص کل بین اعداد یک میلیون و چهار صد هزار واحد تا حمایت طی هفتههای گذشته برخی را متقاعد کرده است که زیاد نباید به تحلیل تکنیکال دل خوش کرد.
به عبارت دیگر، به دلیل اینکه بازار سرمایه طی هفتههای گذشته بیشتر درگیر حواشی بوده است، نمیتوان از تحلیل تکنیکال زیاد انتظار پیشبینی درست روندها را داشت. بازار در شرایط کنونی متوجه اخبار و شایعات است و نمیتوان به روندهای آن حتی برای یک روز هم امید داشت.
به بیانی دیگر، افق بلندمدت در شرایط فعلی بازار مفهومی گم شده است و کارشناسان بازار سرمایه کمتر به آن میپردازند. این موضوع را میتوان در معاملات سرمایهگذاران در هفتههای اخیر به وضوح مشاهده کرد. چرخش پول از نمادهای بزرگ به سمت نمادهای کوچک و مثبت شدن شاخص هموزن درعین منفی بودن شاخص کل را میتوان به این دلیل توجیه کرد.
اما در همین بین برگشت بازار از نمادهای کوچکتر نیز به دلیل عدم وجود دید بلند مدت در میان سهامداران قابل مشاهده است. به عبارت دیگر ماهیت فعلی بازار نوسان و چرخش پول است و در چنین شرایطی کارشناسان حرکت به سمت تک سهمها را در شرایط فعلی جدی تر از گروهها پیشبینی میکنند.
از دیگر سو، یکی از روشهای بررسی ارزنده بودن نمادها را بر اساس تحلیل بنیادی است. تحلیل بنیادی بر روندهایی مانند میزان فروش و سود شرکت در ماههای گذشته، نرخ تورم، نرخ ارز و سایر عوامل اقتصادی که بر ارزندگی سهمها تاثیر دارند، پایهگذاری شده است. برخی از کارشناسان تاکید دارند با توجه به گزارشات بسیار مناسب فعالیت ماهانه شرکتها در ۹ ماهه ابتدایی سال که تا پایان دی ماه وارد کدال خواهد شد و تثبیت نرخ تورم و نرخ ارز، به نظر میرسد از این پس سهمهای بنیادی با P/e پایین مورد توجه سهامداران قرار خواهند گرفت.
با بررسی تحلیلهای بنیادی میتوان گفت تا اواخر دی ماه شرکت هایی که به استقبال صورت وضعیت مالی با توجه به میزان فروش ۳ ماهه فصل پاییز رفته اند، قیمت سهامشان در منفیها افت کمتر و در مثبتهای بازار رشد بهتری را تجربه خواهد کرد.
افزایش قیمت کامادیتیها در بازارهای جهانی طی ماههای گذشته در روزهای آتی، میتوان امیدوار بود که شاهد مورد توجه قرار گرفتن سهام بزرگ در کنار نمادهای کوچکتر ارزنده در بازار باشیم.
البته باید در این بین به برخی تصمیمات دولت درخصوص بازار سرمایه نیز اشاره کرد. این تصمیمات که در بیشتر مواقع نتیجهاش ریزش بورس میشود، به ضرر سهامداران خرد بوده است. تعیین دستوری اقلامی مانند فولاد در بورس کالا یکی از مسائلی است که در نهایت ضرر آن به چشم سهامداران حقیقی بازار سرمایه رفته است. این مسئله تا جایی پیش رفته است که رئیس سازمان بورس در گفتوگویی به این نحوه سیاستگذاری دولت اعتراض کرده است.
حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار میگوید: نتیجه قیمتگذاری دستوری در عرضههای بورسی متضرر شدن سهامداران، عرضه این محصولات در بازار آزاد به قیمتهای گزاف و نیز سرازیر شدن درآمدهای کلان به جیب واسطهها و به زیان مردم است.
در بخش دیگری از این گفتوگو، قالیباف از «نهادهای بالادستی» میخواهد برای مقابله با چنین پیامدهای ناخواستهای، در «فرآیندهای بازار رقابتی دخالت نکنند».
این مسئله نشان میدهد دولت برای اصلاح امور اساسی در زمینه بورسها و بازار سرمایه باید به تبعات این تصمیمات بیشتر دقت کند و از سیاستگذاری یک سویه، جدا پرهیز کند. این امر میتواند اعتماد سرمایهگذاران به بورس را کاهش داده و سبب خروج پول حقیقی از بازار سرمایه شود.