خبرگزاری فارس- جزیره خارگ، کوروش امینی: گرگیعان یا قرقیعان نام یک آیین سنتی است که ریشه در تکریم میلاد کریم اهل بیت، امام حسن مجتبی (ع) دارد. این مراسم در بین مردم استان بوشهر مخصوصا جزیره خارگ به مراسم گرگشو (گره گشا) معروف است. 

در نیمه ماه رمضان کودکان جزیره خارگ که با شور و شعف و با کیسه‌ای برای جمع آوری عیدی و شیرینی و تنقلات به در خانه‌ها رفته و با گفتن گرگشو گرگشو، از صاحبخانه که نذری داشته عیدی خود را دریافت می‌کنند. این آیین در شهریور سال ۱۳۹۵ به عنوان میراث معنوی مردم عرب زبان ساکن سواحل جنوبی ایران ثبت ملی شده است.

چگونگی آیین گرگشو

در این آیین کودکان با در دست داشتن کیسه‌هایی به نام گرگشویی که مادرانشان از قبل آن‌ها را دوخته‌اند به در منازل می‌روند و از صاحب خانه طلب گرگشو می‌کنند. گرگشو در واقع خوراکی‌هایی است که خانواده‌ها از قبل برای کودکان در این شب تدارک دیده اند؛ بعضی از خانواده‌ها خوراکی‌هایی نطیر ذرت بو داده، آجیل، نخود و کشمش و شکلات و شیرینی تهیه دیده‌اند و برخی دیگر نیز خوراکی‌های سوپرمارکتی مثل انواع بیسکویت، کاکائو، ژله و چیپس وپفک را آماده کرده اند. 

در این شب کودکان بعد از افطار کیسه‌های گرگشویی خود را در دست می‌گیرند، به در خانه‌ها می‌روند و آواز ”گرگیشو گرگیشو … سی فردشو دکله بشو » می‌خوانند. معنی این شعر یعنی‌ ای گره‌گشا گندم هات را بشو و دنگ کن برای فردا شب. 

اگر صاحب خانه‌ای به آن‌ها خوراکی بدهد به منظور قدردانی همگی با هم شعار ” خونه گچی، پر همه چی» سر می‌دهند. اما اگر خانه‌ای مراسم گرگشو را برگزار نکند یا فراموش کرده باشد چیزی تدارک ببیند با شعار «خونه گدا، هیچیش ندا» صاحب خانه را رسوا می‌کنند. 

خانواده‌هایی که طی سال صاحب فرزندی شده‌اند این مراسم را کمی پرشورتر برگزار می‌کنند و با هفت نوع خوراکی که به آن هفت رنگ می‌گویند از بچه‌ها استقبال می‌کنند. این خوراکی‌ها شامل گردو، بادام، نخود، کشمش، تخمه، شکلات، نقل و شیرینی‌های دیگر است. 

این مراسم تا نیمه‌های شب ادامه دارد و سپس کودکان به خانه‌هایشان بر می‌گردند و کمی از خوراکی‌ها را با خانواده‌شان تقسیم می‌کنند و بقیه را برای خودشان نگه می‌دارند. 

پیشینه آیین گرگشو

قدیمی‌ها معتقدند این مراسم باعث افزایش رزق و روزی خانواده‌هایی می‌شود که به بچه‌ها گرگشو می‌دهند. در واقع کلمه گرگشو تغییر شکل یافته کلمه گره گشا است که گویا برای اولین بار توسط حضرت فاطمه (س) برگزار شد. آن‌ها بر این باورند که حضرت فاطمه (س) به مناسبت به دنیا آمدن اولین فرزندش یعنی امام حسن مجتبی (ع) با توزیع شیرینی در میان کودکان همسایه شادی خود را با آن‌ها تقسیم کرد. 

مهمترین پیام این آیین تقسیم مال، شادی و همدلی و از بین بردن تبعیض میان کودکان فقیر و غنی است. 

انتهای پیام/