به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، بیش از ۱۰ سال است که گنبد مسجد امام(ره)، داربست‌های فلزی را بر پیکر خود تحمل می‌کند و گردشگران با دیدنش چهره در هم می‌کشند، اگر چه ابتدای امسال میراث، نوید باز شدن بخشی از داربست‌ها را داد و قسمتی از داربست‌ها هم باز شد، اما انتشار عکسی که نشان از اعوجاج در قسمتی از گنبد را می‌داد، باعث شد بار دیگر داربست‌ها بر گنبد ظاهر شود.
اعوجاج در گنبد مسجد امام(ره) مساله ساده‌ای نبود که بشود به راحتی از کنارش عبور کرد، در آن برهه، بسیاری از کارشناسان نظرات تخصصی خود را درخصوص اشکال به وجود آمده دادند، به طوری که محمد مهدی کلانتری پژوهشگر دکتری مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفته بود: «بعد از اینکه ما آسیب‌شناسی کردیم و دیدیم مشکل از کاشی نیست و از سازه کار است، آن نامه را زدیم و شورای فنی خواست تشکیل شود، اما میراث فرهنگی اصفهان جلوی شورای فنی را گرفت و هیچ‌کس هم حاضر نیست حداقل یک اسکن لیزری کند.»
چند ماه بعد در مرداد ماه بود که شورای عالی نظارت بر مرمت گنبد مسجد امام(ره) تشکیل شد، علی دارابی در احکامی جداگانه، اسکندر مختاری، سید مرتضی فرشته‌نژاد، مهرداد حجازی و علیرضا ایزدی را به‌عنوان اعضای شورای عالی نظارت حفظ و مرمت میراث‌فرهنگی منصوب کرد که وظیفه اصلی اعضای این شورا، بررسی وضعیت مرمت گنبد مسجد امام(ره) و رسیدگی به قصور احتمالی در مرمت صورت گرفته است.
بسیاری از بناهای تاریخی با توجه به منحصر به فرد بودنشان، دارای مشکلاتی هستند
در این خصوص علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان اظهار کرد: تاکنون بیش از چهار جلسه از این شوار برگزار شده و این جلسات ادامه دارد، افراد این شورا شناخته‌شده هستند، در حوزه مرمتی کشور در سنوات گذشته اتفاقاتی افتاده و تهدیداتی ایجاد شده با این وضعیت و رویکرد جدید دولت و افراد دغدغه‌مند این حوزه می‌توانیم این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم.
وی با بیان اینکه این شورا فقط نگاهش به مسجد امام(ره) نیست، بیان کرد: بسیاری از بناهای تاریخی نه تنها در استان اصفهان بلکه در کشور با توجه به منحصر به فرد بودنشان، دارای مشکلاتی هستند که باید برایشان نسخه منحصربه فردی نوشت، قرار نیست رفتاری که با یک بنای قاجاری می‌کنیم، همان رفتار را با مسجد امام(ره) دوره صفوی داشته باشیم.
کیفیت مرمت، قربانی تعجیل در کار
ایزدی با تأکید بر اینکه بر نوع بودجه‌ریزی ما مشکلاتی وارد است که به سازمان مدیریت برنامه‌ریزی کشور و دست‌اندرکاران حوزه بودجه برمی‌گردد، بیان کرد: بخشی از بحث‌های ما به نوع نگاه مجموعه‌های نظارتی از جمله دیوان محاسبات نیز برمی‌گردد که نگاهشان به این پروژه‌ها مثل بقیه پروژه‌ها است در صورتی که در قدیم و اوایل استخدام ما، تابع قانون دانشگاه‌ها بودیم؛ در قانون دانشگاه‌ها، پایان سالی مالی نداریم، ما با این شرایطی که امروز داریم در بازه زمانی دو سه ماهه باید اعتبارمان را جذب کنیم و اولین قربانی این تسریع و تعجیل، کیفیت مرمتی ما است.
از نظرات کارشناسان استفاده می‌کنیم
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان با اشاره به اینکه در این شورا ایراداتی که در بسیاری از بناها و نه فقط اصفهان وجود دارد به عنوان نسخه کشوری پایش می‌شود، تصریح کرد: با این کار می‌توانیم در یک فضای تخصصی و علمی این ایرادات را مرتفع کنیم و نسخه مناسبی را برای وضعیت مرمتی کشور ببندیم، شورای عالی، بحث نظارت را دارد و نظارت یعنی مهم‌ترین بخش در اجرا وقتی بتوانیم نظارت را دقیق کنیم معضلات اجرایی نیز مرتفع خواهد شد.
وی با بیان اینکه از برخی کارها نقشه‌برداری شده و برنامه‌های مختلفی داشتیم، خاطرنشان کرد: در اسرع وقت نتیجه پایش‌ها را به دکتر دارابی می‌دهیم که بتوانیم فکر اساسی هم از نظر استحکام بنا و هم تزیینات و مرمت مسجد امام(ره)، شیخ لطف الله، چهارباغ و سایر مجموعه‌های تاریخی داشته باشیم، شورا در حال حاضر در مرحله بررسی و مطالعه است، بعد از اعلام به وزارتخانه و رسیدن به نتیجه قطعی، مصوبات را به مردم اعلام می‌کنیم.
از نظرات کارشناسان استفاده می‌کنیم
ایزدی درخصوص حضور کارشناسان و سایر دغدغه‌مندان این حوزه در برنامه‌های شورا گفت: از حضور کارشناسان استفاده می‌کنیم، همان‌طور که در بازدید آقای حجازی حداقل هفت هشت نفر از اساتید این کار همراه ایشان بودند و امید است کسانی که نگاه متخصصانه دارند، با حضورشان به ما کمک کنند.
اعلام نظر مرکز پژوهش‌های مجلس درباره مرمت گنبد مساجد جامع عباسی و شیخ لطف‌الله
همچنین هفته گذشته نیز مرکز پژوهش‌های مجلس در چهار بند زیر، نتیجه بررسی خود درباره مرمت گنبد مساجد امام(ره) و شیخ لطف‌الله در اصفهان را اعلام کرد:
۱. اقدامات صورت گرفته مرمت نبوده، بلکه نوسازی است؛ از ۱۶۰ سال پیش تا سال ۱۳۸۹ هیچ‌گونه تغییری بر کاشی‌های شکم گنبد رخ نداده بود، اما در مرمت اخیر کاشی‌های شکم گنبد نیز تخریب و تعویض شده است.
۲. طرح یا طرح‌های مرمتِ کارشناسی شده که توسط کمیته یا شورای فنی تأیید شود اصلاً وجود نداشته، طرح مطالعاتی صحیحی برای مرمت انجام‌نشده و در واقع سلیقه فردی یا گروهی در این امر دخیل بوده است.
۳. در خصوص اجرای طرح نیز متأسفانه نظارت مناسبی صورت نگرفته است؛ عدم وجود طرح جامع مرمت، طولانی شدن فرآیند اجرا، تغییرات مدیریتی و نبود نگاه کارشناسی از جمله دلایل عدم نظارت است.
۴. کیفیت مواد و مصالح به‌کاررفته و رنگ و شکل نقوش آن با کاشی‌های قدیمی همخوانی ندارد و متأسفانه در این زمینه نظارتی نیز وجود نداشته است؛ بنابراین در کل می‌توان گفت که اقدامات صورت گرفته در مرمت گنبدها غیراستاندارد و خارج از عرف و علم مرمت بوده و باید سریع‌تر متوقف شود.
بر اساس این بررسی تأکید شده است که پافشاری به ادامه فرایند مرمت گنبد اما به شکل فعلی کار غیرکارشناسی است و باید این اقدام متوقف شود و برای اصلاح وضعیت فعلی لازم است تا با استفاده از ظرفیت‌های ملی و با تأکید بر امانت‌داری در مرمت و حفظ اصالت بناهای مذکور چند اقدام اساسی صورت بگیرد و با توجه به جهانی بودن این آثار، شایسته است به شکل هم‌زمان از ظرفیت‌های علمی، اجرایی و نظارتی استفاده شود، شورای عالی نظارتی بر مرمت این گنبدها با حضور کارشناسان تراز اول و پیشکسوتان میراث فرهنگی تشکیل شود تا در نقش گروهی بی‌طرف، دقیق و همه‌جانبه برعهده گیرند.
انتهای پیام/۶۳۱۲۴/
