در صورتی که زایمان دیر شود یا خطری سلامت مادر و جنین را تهدید کند پزشک از القای زایمان استفاده می کند. طول مدت بارداری به طور کلی به چهار دسته تقسیم می شود.
زایمان زودرس به طور معمول بین هفته 37 – 38 اتفاق می افتد.
زایمان کامل بین هفته 39 – 40 اتفاق می افتد.
زایمان دیرهنگام که تا 6 روز بعد از 41 هفته اتفاق می افتد.
معمولا القای زایمان در هفته 38 تجویز نمی شود مگر این که مشکلی جدی برای جنین ایجاد شده باشد . برای این که عوارض القای زایمان در هفته 38 ، مادر و جنین را درگیر نکند معمولا اجازه می دهد زمان بگذرد و طول زمان بارداری کامل شود.
در اواخر بارداری و بعد از اتمام 7 ماه در صورتی که ماما یا پزشک شما با موردی برخورد کند که سلامت شما یا کودک را به خطر می اندازد پیشنهاد می کند که زایمان را جلو بیندازید که این کار از طریق القای زایمان یا اینداکشن ( به انگلیسی : induction ) انجام می شود.
با وجودی که اغلب متخصصین معتقدند که بهت راست اجازه دهید زایمان به صورت خود به خود شروع شود و پیشرفت کند ولی در برخی موارد القای زایمان گزینه مناسبی است و جنین بدون مشکل متولد می شود ولی این روش همیشه جواب نمی دهد و حتی در برخی موارد ممکن است با خطراتی همراه باشد. در صورتی که اینداکشن جواب ندهد می توان از یک انداکشن دیگر یا جراحی سزارین برای تولد جنین استفاده کرد.
از آن جایی که اینداکشن میتواند با عوارض زیادی همراه باشد بنابراین به جز در موارد ضروری پزشکی القای زایمان در زنان نباید انجام شود.
القای زایمان طبیعی رواج زیادی دارد ، در برخی موارد دلیل پزشکی دارد ولی در برخی موارد به درخواست مادر انجام می شود. مهم ترین دلایلی که باعث می شود از زایمان القایی استفاده شود ، موارد زیر است :
کمی به تاخیر افتادن زایمان نگران کننده نیست ولی در صورتی که زایمان 1 – 2 هفته تاخیر داشته باشد پزشک از اینداکشن برای تولد جنین استفاده میکند . بر اساس مطالعات انجام شده القای زایمان در 39 هفتگی خطر سزارین برای زایمان بعدی ندارد و با عوارض هنگام زایمان همراه نیست و خطر بروز عوارض بعد از 41 هفتگی برای مادر و کودک بیشتر است.
بعد از پاره شدن کیسه آب در صورتی که زایمان شروع نشود خطر ابتلا به عفونت در مادر و کودک بالا می رود بنابراین اگر مدتی از پاره شدن کیسه آب بگذرد و مراحل زایمان شروع نشود باید از زایمان القایی استفاده کرد.
دیابت ، بالا رفتن فشار خون ، پره اکلامپسی یا اکلامپسی عفونت کوریوآمنیونیت ، کاهش شدید مایع آکنیوتیک یا کنده شدن جفت یا سایر مشکلاتی که سلامت شما و کودکتان را به خطر بیندازد می تواند باعث شود که پزشک اقدام به اینداکشن نماید.
اگر جنین مطابق جدول سلامت رشد نکند یا درجاتی از ناهنجاری های قلبی در او دیده شود ، پزشک تصمیم به القای زایمان طبیعی می گیرد.
در برخی موارد اینداکشن کاملا ممنوع است از جمله :
- در زایمان قبلی برش سزارین عمودی یا برش سزارین افقی بزرگ بوده است.
- وجود جفت سر راهی ، یعنی جفت دهانه رحم را پوشانده است.
- قرار گیری نامناسب جنین در رحم مثلا پاها یا پهلوی جنین مقابل دهانه رحم باشد.
- در صورتی که آزمایشان نشان دهنده که زایمان باید بلافاصله انجام شود.
- اگر مشخص شود که شما توان تحمل انقباضات رحمی را ندارید.
- در بارداری دوقلویی و سه قلویی
- در صورتی که مادر مبتلا به تبخال تناسلی باشد.
القای زایمان با روش های مختلف انجام می شود از جمله :
در صورتی که دهانه رحم به اندازه کافی باز شده باشد و کیسه آمنیوتیک در دسترس باشد از این روش استفاده می شود. در این روش پزشک دستکش به دست کرده و با انگشت کیسه آمنیوتیک را در دهانه رحم از دیواره رحم جدا می کند ، این روش باعث آزاد شدن هورمون هایی می شود که انقباضات رحم را تحریک می کند.
هنگام انجام این روش احساس ناراحتی خواهید داشت و بعد از آن احتمالا باید به خانه بروید و منتظر شروع انقباضات رحم باشید. بعد از استریپ ، لکه بینی و گرفتگی عضلات را تجربه خواهید کرد.
برخی پزشکان هورمون پروستاگلاندین را از طریق واژن به دهانه رحم می رسانند ، از این هورمون برای باز شدن دهانه رحم و تحریک انقباضات رحم استفاده میکنند. در صورتی که قبلا زایمان سزارین داشته باشید به دلیل این که احتمال پارگی رحم افزایش پیدا میکند از این روش استفاده نخواهد شد.
در این روش یک لوله نازک از طریق واژن وارد دهانه رحم می شود که دارای بالون کاتتر است و با آب این بالن را که در انتهای لوله است باد میکنند تا دهانه رحم را از هم باز کنند.
از تزریق داروی پیتوسین برای شروع انقباضات رحم استفاده میکنند که با دوز پایین تزریق را شروع می کنند و تا زمانی که انقباضات رحم به قدری شدید و مداوم شود که باعث به دنیا آمدن جنین شود ، ادامه خواهد داشت.
زمانی که درد زایمان شروع شده باشد ولی دهانه رحم به اندازه کافی باز نشده باشد پزشک با یک ابزار از طریق واژن وارد شده و کیسه آب را پاره می کند تا زایمان انجام شود .
هورمون اکسی توسین هنگام زایمان باعث باز شدن دهانه رحم می شود . پزشک میتواند با تزریق اکسی توسین باز شدن دهانه رحم را تحریک کند.
القای زایمان باعث می شود که شما درد بسیار بیشتری را نسبت به زایمان طبیعی احساس کنید و از سویی دیگر برای تمام افراد موثر نیست و بدن هر فردی ممکن است واکنش متفاوتی نسبت به آن نشان دهد. با وجودی که القای زایمان به عنوان یک روش ایمن شناخته می شود و نسبت به سزارین بی خطر تر است ولی می تواند با خطراتی همراه باشد.
القای زایمان معمولا به راحتی پیش می رود و مشکلی ایجاد نمی کند ولی در مواردی معدود ممکن است با مشکلاتی همراه باشد.
القای زایمان میتواند مدت زمان بستری شما در بیمارستان را افزایش دهد و اگر با وجود القای زایمان ، پزشک مجبور به انجام سزارین شود که مدت بیشتری را بستری خواهید شد.
القای زایمان باعث ایجاد انقباضات شدیدتر و طولانی تر رحم می شود که به احتمال زیاد تحمل آن بدون تزریق داروی اپیدورال به نخاع برای شما امکان پذیر نباشد . تزریق مسکن به نخاع تا چند هفته بعد از زایمان باعث ایجاد کمردرد خواهد شد.
اگر 1 – 2 روز بعد از اینداکشن زایمان نکنید خطر پاره شدن کیسه آمنیوتیک و بروز عفونت وجود دارد.
در صورتی که اینداکشن قبل از هفته 39 انجام شود احتمال این که نوزاد با مشکلات تنفسی متولد شود زیاد است و در بلند مدت با مشکلات مربوط به رشد روبرو خواهد شد.
در زایمان طبیعی بین انقباضات و دردهای رحم استراحتی کوتاه وجود دارد و در این فاصله جنین اکسیژن کافی دریافت می کند ولی تزریق هورمون باعث انقباضات شدید می شود که هیچ وقفه ای بینشان نیست و اکسیژن رسانی به جنین را سخت میکند که به این حالت زجر جنین گفته می شود.
در صورتی که پزشک پیشنهاد القای زایمان به شما داد حتما سعی کنید از چند متخصص مشورت بگیرید و بهترین گزینه را برای خود و کودکتان انتخاب کنید.
انجام اینداکشن به خصوص با دارو برای زنانی که قبلا سزارین یا جراحی رحم داشته اند خطرناک است و احتمال پارگی رحم را بالا می برد.
انقباضات شدید ممکن ایت باعث کنده شدن جفت از دیواره رحم شود که باعث خونریزی بیش از حد خواهد شد.
روش های زیادی برای القای زایمان طبیعی در خانه گفته شده است که البته پشتوانه علمی ندارند و تحقیقی در این زمینه انجام نشده است.
برای القای زایمان در منزل می توان از روش های زیر استفاده کرد :
• داشتن رابطه جنسی به خصوص اگر به دهانه رحم ضربه وارد شود ، میتوانید همزمان نوک سینه را تحریک کنید و از سویی دیگر مایع منی حاوی مقدار زیادی پروستاگلاندین است که به باز شدن دهانه رحم کمک میکند.
• تحریک نوک پستان باعث ترشح هورمون اکسی توسین می شود که می تواند باعث القای زایمان شود.
• مصرف داروهای گیاهی مثل کوهوش آبی یا سیاه که البته استفاده از دوز نامناسب این داروها می تواند خطرساز باشد.
• نوشیدن روغن کرچک که با عوارض ناخوشایندی مثل اسهال همراه است
• پیاده روی طولانی
سعی کنید بدون مشورت پزشک از روش های القای زایمان در منزل استفاده نکنید تا با عوارض جانبی ناخواسته یا آسیب به سلامت مادر و جنین روبرو نشوید.
گردآوری : بخش زناشویی بیتوته