به گزارش یکشنبه روابط عمومی این دانشگاه، دکتر حبیب انصاری سامانی، دبیر کانون تفکر اقتصاد دانشگاه یزد در این نشست، مسئله حمل‌ونقل را دارای ابعاد مختلفی ازجمله بعد اقتصادی معرفی کرد که می‌تواند در خدمت توسعه شهری قرارگرفته و اثرات غیرمستقیمی بر توسعه اقتصادی داشته باشد.
وی افزود: به‌عنوان یک اصل توسعه اقتصادی می‌توان پذیرفت که برای دستیابی به مشارکت تمامی طبقات جامعه در فعالیت‌های شهری، وجود سیستم حمل‌ونقل مناسب الزامی است، درحالی‌که گستردگی شهری و سهم بالای استفاده از خودروی شخصی در کنار عدم توجیه‌پذیری اقتصادی این بخش، مشکلات بسیاری را رقم‌زده است.
دکتر عباس علوی‌راد، عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی یزد، حمل‌ونقل را در دسته خدمات شهری متعلق به گروه‌های مختلف شامل ساکنان و گردشگران قرار داد که در سطوح بالاتر می‌تواند به‌عنوان گزینه‌ای برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی مطرح شود.
وی با بیان اهمیت کیفیت این بخش، مسئله پایداری زیستی شهر را شامل تناسب خدمات حمل‌ونقل نقلی با نیاز شهروندان به لحاظ فرهنگ و گستردگی، عنوان کرد.
علوی‌راد سهم هزینه حمل‌ونقل در استان یزد برای هر خانوار را حدود ۱۴ درصد از کل هزینه‌های موجود عنوان کرد که در مقایسه با دیگر شهرهای کشور رقم بالایی محسوب می‌شود.
وی پیامدهای مثبت حمل‌ونقل عمومی را علت متقاعدشدن دولت‌ها به حمایت از این مسئله دانست که باوجود عدم سودآوری اقتصادی این بخش، دولت‌ها شروع‌کننده و حامی اصلی سیستم حمل‌ونقل شهری تلقی می‌شوند.
امیر شریف یزدی، مدیر مرکز پژوهش‌های خورشیدی یزد ضمن بررسی موانع توسعه حمل‌ونقل در یزد گفت: طی ۵ دهه اخیر، مساحت شهر یزد حدود ۱۷ برابر و جمعیت آن تنها ۶ برابر شده است.
به گفته وی سهم استفاده از حمل‌ونقل عمومی تا پیش از همه‌گیری کرونا تنها ۴ درصد بوده که نشانگر کاهش اعتماد و وابستگی شهروندان به حمل‌ونقل عمومی است.
دکتر مرتضی محمودی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام جواد (ع)، گسترده شدن شهر یزد را تا حد زیادی مرتبط با مسئله انتقال آب دانست و نوع ناوگان و خدمات شهری قابل‌ارائه در سایه این گستردگی را نامتناسب با نوع سلیقه، فرهنگ و خواست مردم عنوان کرد.
دکتر رضا تقی‌زاده، استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد نیز این شهر را متعلق به ماشین‌ها و آجرها خواند که فاقد جذابیت‌های شهری جهت سپری کردن اوقات فراغت است.
در همین راستا دکتر سعید عطار، رئیس دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد یکی از علل مجهول بودن مسائلی از قبیل موانع توسعه سیستم حمل‌ونقل را عدم آسیب‌شناسی و مستندسازی اقدامات صورت گرفته گذشتگان در این حوزه عنوان کرد و گفت: باوجود پیچیدگی مسئله حمل‌ونقل و عدم سودآوری اقتصادی، بخش خصوصی تمایلی به مشارکت نداشته و از طرفی بخش عمومی نیز فاقد توانمندی‌های مالی کافی جهت رسیدگی و توسعه سیستم حمل‌ونقل است.
علیرضا رجبی پور میبدی، استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد، استفاده از وسیله نقلیه شخصی را ناشی از عوامل فرهنگی دانست که نیاز به آموزش و برنامه‌ریزی فرهنگی را دوچندان می‌کند.
به گفته او سرعت متوسط خودروهای شخصی در یزد ۹۰ کیلومتر بر ساعت بوده که تصادفات بسیاری را رقم‌زده است و شاید از ترجیحات شهروندان یزدی پرده بردارد که حتی باوجود ناوگان لوکس، باز هم به سمت حمل‌ونقل عمومی ترغیب نشوند.
دکتر کاظم یاوری، عضو هیئت‌علمی بخش علوم اقتصادی دانشگاه یزد، ساختار انگیزه افراد و هزینه را از مهم‌ترین سیگنال‌های مطرح در استفاده از وسیله نقلیه دانست. به عقیده او هزینه پایین نگهداری از خودرو شخصی، نبود زیرساخت‌های شهری و ضعف نظام تنبیه و تشویق، انگیزه استفاده از حمل‌ونقل عمومی را کاهش می‌دهد.
دکتر غلامحسین مرادی، عضو هیئت‌علمی گروه محیط‌زیست دانشگاه یزد نیز طراحی سرمایه‌گذاری را امری مؤثر دانست که الزام وجود جامعه‌ای ثروتمند برای بهره‌مندی از ناوگان حمل‌ونقل مناسب را لغو می‌کند.
دکتر داریوش فرید، دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد نیز در این رابطه شهرداری را ارگانی دانست که از طرح‌های پیشنهادی مرتبط و متناسب استقبال می‌کند و در صورت سودآور بودن می‌تواند جذب سرمایه‌گذار نیز به همراه داشته باشد.
حمیدرضا قمی عضو شورای شهر یزد، نبود بخش خصوصی واقعی، فقدان شرکت‌های دارای ناوگان متعدد و مدیریت متمرکز را از مشکلات موجود در سیستم حمل‌ونقل کشوری تلقی کرد که شامل سیستم حمل‌ونقل داخلی و برون‌شهری است.
به عقیده وی ناوگان خویش‌فرما به‌نوعی بدعت در سیستم حمل‌ونقل بخش خصوصی است که ارثیه تصمیم‌گیرندگان مدیران شهری از گذشته است.
عضو شورای شهر یزد از وسایل حمل‌ونقل با قدرت مانور بالاتر همچون موتورسیکلت به‌عنوان عاملی برای عدم استفاده از حمل‌ونقل عمومی یادکرد.
به گفته او ۲۵۰ هزار موتور پلاک شده و به نقل از پلیس راهور حدود ۵۰ هزار موتورسیکلت پلاک نشده سهم بسزایی در نبود انگیزه استفاده از حمل‌ونقل عمومی دارد.
در این نشست، مصطفی نجاتی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد، دکتر محمد دهقان منشادی معاون اداره کل اقتصاد و دارایی استان یزد، امید عسکری کارشناس روابط عمومی و فاطمه زارع کارشناس پژوهشی دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد نیز حضور داشتند.
فراغت؛ حلقه مفقوده توسعه گردشگری یزد
پنجاه و دومین نشست کانون تفکر گردشگری دانشگاه یزد با محوریت فراغت در پیوند با توسعه گردشگری درون‌مرزی، به‌صورت مجازی برگزار شد.
در ابتدای این نشست مهندس محمدمهدی شرافت، دبیر کانون تفکر گردشگری دانشگاه یزد با بیان لزوم حضور گردشگری داخلی، به تشکیل سازمان مدیریت مقصد توسط شهرداری یزد به‌منظور جهت‌دار کردن برنامه‌های مرتبط در سه محور دولت، مردم و بخش خصوصی، اشاره کرد.
وی با ذکر گردشگری درون‌مرزی به‌عنوان نقطه‌ضعف گردشگری یزد، مفهوم فراغت را گرایشی از پیوست اجتماعی دانست که در کنار پیوست اقتصادی و محیط‌زیست منشأ اثر توسعه گردشگری را تشکیل می‌دهند.
در ادامه نشست مجتبی شاه ولی دکترای مدیریت اوقات فراغت و گردشگری از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا آمریکا به بیان نقش فراغت در به زیستن پرداخت و از دوران کرونا به‌عنوان عاملی برای اثبات اهمیت وجود فراغت برنامه‌ریزی‌شده در حیات و نشاط اجتماعی یادکرد.
وی در تعریف مفهوم فراغت، آن را فعالیتی شامل سفر و گردشگری دانست که نقشی حیاتی در به‌زیستی کارمندان و آحاد جامعه داشته و برای رسیدن به هدفی جز لذت درونی و اصالت صورت نمی‌گیرد.
به گفته دکتر شاه ولی مرز گذاری و تمایز میان کار حرفه‌ای و فراغت، از اهمیت بسیاری برخوردار بوده به‌گونه‌ای که طبق مطالعات انجام‌شده در کشورهای توسعه‌یافته، افرادی که دارای فراغت خالص بیشتری هستند، معمولاً راندمان کاری، حال عمومی و ارتباط خانوادگی بهتری را تجربه می‌کنند.
به عقیده وی فراغت مفهومی ذهنی بوده که تنها خود فرد به حالت رهایی از امور و کار خویش آگاه است و به لحاظ روانشناسی زمانی حاصل می‌شود که هدفی همچون کسب درآمد از یک اثر هنری و یا جلب رضایت دیگران از شرکت در یک گرد هم‌آیی خانوادگی را دنبال نکند یا به‌عبارت‌دیگر تا حد امکان، نباید هدفی خارجی از انجام فعالیت فراغتی دنبال شود. عدم ذهن آگاهی از دیگر عناصری است که دکتر شاه ولی آن را کاهنده منافع حاصل از سفر و گردشگری، شامل آرامش، سیال بودن و سلامت روان عنوان کرد.
به عقیده وی ورود فنّاوری، در دسترس بودن همیشگی افراد و استرس حاصل از آن، هم‌سفر اشخاص بوده که فراغت خالص، مؤثر و ذهن آگاهی کمتری را به همراه دارد که لزوم آموزش در این حوزه را دوچندان می‌کند.
دکتر سعید عطار، رییس دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد اوقات فراغت را سنتی تعریف کرد که ریشه‌ای غربی داشته و در یونان باستان به زمانی جهت پرورش روح و بدن یا فعالیت فکری شهروندان اختصاص داشته که محصول آن پرورش اندام و کتاب بوده است.
وی فراغت را در عصر سرمایه‌داری در پیوند با لذت بردن معنا کرد که در چند دهه اخیر ذیل برنامه‌ریزی و گردشگری اهمیت پیدا می‌کند.
سید محمدرضا فهیمی، فعال حوزه میراث فرهنگی بر لزوم مطالعه فراغت به‌عنوان فعلی مجرد از فعالیت‌های ورزشی و کار تأکید کرد و گفت: آگاهی از جامعه‌ای که در آن فراغت را تعریف و اعمال می‌کنیم می‌تواند در برنامه‌ریزی این امر یاری رساننده باشد، همان‌گونه که در کارخانه‌های نوآوری دنیا به خلاقیت زمان معینی اختصاص داده نشده و فراغت در جامعه‌ای که به آن شکل زندگی می‌کند دراثنای امور روزانه و کار افراد ادامه دارد.
دکتر منوچهر علی نژاد، استادیار بخش تعاون و رفاه اجتماعی دانشگاه یزد اوقات فراغت به معنای کنونی را ساخته دنیای مدرن دانست که درنتیجه عصر صنعتی و کار فرسایشی مطرح شد.
به گفته او اولین صورت گره‌خورده فراغت با گردشگری، جدایی از حالت فردگرایانه و دیده شدن با پس‌زمینه آثار تاریخی و گردشگری است که باوجود نیاز اجتماعی به نشاط و فراغت، ضرورت فراغت ذهنی و معنا بخشی به الگوی فراغتی بیش‌ازپیش احساس می‌شود.
دکتر مهربان پارسامهر، استادیار بخش تعاون و رفاه اجتماعی دانشگاه یزد در بررسی مفهوم فراغت، جوامع مختلف را به دو نوع کشاورزی و صنعتی تقسیم کرد که بسته به اندیشه‌های جاری در هر نوع معنای فراغت نیز تفاوت دارد. به عقیده او فراغت امری ثانویه است که در رونق اقتصادی نقش‌آفرینی می‌کند، همان‌گونه که در عصر صفویه ایران، زمین‌های چوگان و یا بازی و سرگرمی‌های پس از فصل برداشت محصولات کشاورزی وجود داشته است.
دکتر منصور مهینی‌زاده، عضو هیات‌علمی بخش علوم اقتصادی دانشگاه یزد با تحلیل فراغت از منظر اقتصادی، تولید ارزش، ضد ارزش و هر محصول دیگری را درگرو اعمال فرصت فراغت دانست که درنتیجه هزینه کرد افراد در اوقات فراغت چرخش مالی اقتصادی ایجادشده و وضعیت کسب‌وکار و حالت روحی افراد را بهبود می‌دهد.
در این نشست نگار پارسی پور کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی از دانشگاه یزد به ارائه یافته‌های خود حول محور الگوهای فراغتی بانوان شهر یزد و عوامل مرتبط با آن پرداخت و گفت: نوع و میزان مدت اوقات فراغت در جوامع و افراد متفاوت است همان‌گونه که تجمیع عناصر سنتی و مدرن در یزد بافت اجتماعی خاصی را به آن بخشیده است.
در این نشست دکتر فائزه اسدیان، دکتر محمدحسین ایران‌نژاد پاریزی و دکتر علی‌اکبر تشکری از اعضای هیات‌علمی دانشگاه یزد، دکتر محمدعلی بهجتی اردکانی عضو هیات‌علمی دانشگاه اردکان، علیرضا ثواچه مدیر امور گردشگری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری یزد، محسن عظیمی‌نیا فعال حوزه گردشگری، حسین دهقان منشادی مسوول کمیته گردشگری خوراک، سید رضا بهادری راهنمای گردشگری و مسوول کمیته گردشگری پایدار و فاطمه زارع کارشناس پژوهشی دبیرخانه کانون‌های تفکر دانشگاه یزد نیز حضور داشتند.
