محمدحسن قوسیان مقدم روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا و در پاسخ به این سوال که هلال احمر چه برنامه هایی برای گسترش حقوق بین المللی بشردوستانه در سطح جامعه به ویژه دانشگاهها و مراکز نظامی و انتظامی دارد، اظهار داشت: آموزش و ترویج مفاهیم حقوق بشردوستانه در میان نیروهای مسلح، عموم مردم و در مقاطع تحصیلی مختلف از وظایف و اختیارات کمیته ملی حقوق بشردوستانه جمعیت هلال احمر است.
وی توضیح داد: حقوق بین‌الملل بشردوستانه (یا حقوق مخاصمه‌های مسلحانه)، به عنوان مجموعه اصول و قواعد حاکم بر مخاصمه‌های مسلحانه، اعم از بین‌المللی و غیربین‌المللی، به شمار می‌رود و بسیاری از قواعد آن، در رویه کشورها، دادگاه‌های کیفری بین‌المللی و نیز سازمان‌های بین‌المللی، نمود و بروز یافته است و در زمره حقوق بین‌الملل عرفی، درآمده است.
دبیرکل جمعیت هلال احمر ادامه داد: در این راستا جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، به عنوان عضوی از خانواده نهضت صلیب سرخ و هلال احمر، در کنار دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه، ماموریت دارد تا از زندگی و سلامت انسان‌ها، حفاظت کند، احترام به نوع انسان، به ویژه، در زمان مخاصمه مسلحانه و سایر وضعیت‌های اضطراری را تضمین کند، حقوق بشردوستانه را ترویج کند و به دولت در ترویج آن، کمک کند و برای تضمین رعایت حقوق بشردوستانه و احترام به نشان‌های شناخته‌شده در کنوانسیون‌های ژنو ۱۹۴۹ و پروتکل‌های الحاقی ۱۹۷۷، با دولت همکاری کند.
قوسیان مقدم اضافه کرد: با توجه به اسناد داخلی (مانند اساسنامه جمعیت هلال احمر و آیین‌نامه کمیته ملی حقوق بشردوستانه) و اسناد بین‌المللی (مانند کنوانسیون‌های ژنو ۱۹۴۹) و نیز سند پایانی سی‌وسومین کنفرانس بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر (سال ۲۰۱۹) با عنوان «حقوق بین‌الملل بشردوستانه را به خانه بیاوریم: نقشه راهی برای اجرای ملی بهتر حقوق بین‌الملل بشردوستانه»، سه دستور کار اصلی آموزش و ترویج حقوق بشردوستانه در میان گروه‌های هدف، پژوهش و ترجمه در حوزه حقوق بشردوستانه و حمایت از رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها (بیش از ۳۰ عنوان کتاب) و پیشنهاد تصویب قوانین و مقررات داخلی و تصویب و پیوستن به اسناد (مانند پروتکل مشارکت کودکان در مخاصمه مسلحانه) در نظر گرفته شده است.
وی اظهار داشت: در چارچوب سه محور یادشده، در برنامه سال ۱۴۰۰ برگزاری کارگاه و دوره آموزشی - ترویجی حقوق بین‌الملل بشردوستانه (ویژه نیروهای نظامی، دانشجویان و غیره)، تهیه دستورالعمل‌های آموزش و ترویج حقوق بشردوستانه و رعایت و اجرا آن (نیروهای نظامی، میراث فرهنگی، محیط زیست و غیره)، برگزاری مدرسه تابستانی حقوق بین‌الملل بشردوستانه و تولید، تهیه و انتشار پادکست تخصصی حقوق بین‌الملل بشردوستانه پیش بینی شده است.
دبیرکل جمعیت هلال احمر تهیه درسنامه حقوق بین‌الملل بشردوستانه (برای گروه‌های مختلف هدف)، ترجمه و چاپ و انتشار منابع و اسناد حقوق بشردوستانه و حمایت از چاپ و انتشار پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری در حوزه حقوق بشردوستانه، تهیه کتاب برای کتابخانه تخصصی کمیته ملی، برگزاری مسابقات شبیه‌سازی دیوان بین‌المللی کیفری (موت کورت) برای گروه‌های هدف و اجرای پروژه‌های مشترک با کمیته بین‌المللی صلیب سرخ: مفقودان، ترجمه تفسیرهای کنوانسیون‌های ۱۹۴۹ ژنو و حقوق عرفی را از دیگر برنامه های پیش بینی شده هلال احمر برای سال ۱۴۰۰ عنوان کرد.
اداره کل اصول، قوانین و حقوق بین‌الملل بشردوستانه در جمعیت هلال احمر متشکل از سه اداره اصول و قوانین نهضت، دیپلماسی بشردوستانه و روابط بین‌الملل و دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه است که به دنبال تشکیل معاونت امور بین‌الملل و حقوق بشردوستانه در سال ۱۳۹۰ با هدف پیگیری موضوعات حقوقی مرتبط با مسائل نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر به عنوان یکی از سه اداره کل معاونت فعالیت آن آغاز شد و متولی اصلی رسیدگی به موضوعات متعدد در مباحث حقوق بشردوستانه، سیاست ها و استراتژی های نهضت و در مجموع تصمیمات کلان اتخاذ شده در ارکان نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر است.
وظایف این اداره کل در سه مقوله کلی اقدامات و فعالیت های مرتبط با اصول و قوانین نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر و انتقال آنها به بدنه و ساختار جمعیت، تبیین دیپلماسی بشردوستانه و شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی جمعیت و همچنین جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی بشردوستانه و انجام تمامی فعالیت ها و اقدامات مرتبط با حقوق بین الملل بشردوستانه به واسطه کمیته ملی حقوق بشردوستانه، شامل آموزش، ترویج و ترغیب به رعایت و احترام به حقوق بین الملل؛ تبیین شده است.
حقوق بشردوستانه بین المللی، شکل توسعه یافته و تقویت شده حقوق بین المللی سنتی جنگ(حقوق زمان جنگ) به شمار می آید که در این زمینه بیشتر قواعد جنگ، امروزه حتی آن دسته از مخاصمات مسلحانه بین المللی را که طرفهای درگیر، آنها را جنگ تلقی نمی کنند، در بر می گیرد. واژه «حقوق بشردوستانه بین المللی» معطوف به این تحول است.
حقوق بشردوستانه بین المللی محدودیت های خاصی را بر استفاده از زور علیه طرف مقابل تحمیل می کند. حقوق بشردوستانه بین المللی، تعیین کننده رابطه طرف های مخاصمه با یکدیگر و رابطه آنها با دولت های بی طرف است. برخی از مقررات حقوق بشردوستانه بین الملللی در روابط میان دولت و شهروندان آن نیز قابل اعمال است.
حقوق داخلی و حقوق بشر هر دو به تمامی انواع خشونت اعمال پذیراند، در حالی که حقوق بین المللی بشردوستانه تنها به شرایطی اعمال پذیر است که به سطح درگیری مسلحانه برسند.
به گزارش ایرنا، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران وظایف عمده‌ای را در سطح ملی و بین المللی برعهده دارد و می کوشد تا به اهدافی که در اساسنامه این جمعیت آمده است، جامه عمل بپوشاند.
این اهداف عبارت از تلاش برای تسکین آلام بشری، تأمین احترام انسان‌ها و کوشش در راستای برقراری دوستی و تفاهم و صلح پایدار میان ملت‌ها و حمایت از زندگی و سلامت انسان‌ها بدون درنظرگرفتن هرگونه تبعیض میان آنها است.
جمعیت هلال احمر اکنون در زیرمجموعه خود دارای چهار سازمان فعال و گسترده در زمینه‌های مختلف امداد و نجات، جوانان، داوطلبان، تدارکات پزشکی، یک معاونت در زمینه خدمات درمانی و توانبخشی، یک شرکت در زمینه تولید محصولات نساجی و ملزومات امدادی، یک مؤسسه علمی کاربردی و یک مرکز پزشکی ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به حجاج و زائران عتبات عالیات است.
همچنین دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران نیز با محوریت جمعیت هلال احمر فعالیت می‌کند.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با سابقه‌ای بیش از ۹۰ سال در خدمت رسانی به مردم ایران و جهان، از بدو تأسیس خود تا به حال در مسیر اهداف انسان دوستانه و اصول هفت‌گانه نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر حرکت کرده است.
