دانشمندان با انجام یک آزمایش از قهوه در مقابل کافئین ساده، به این نتیجه رسیده‌اند که کافئین ساده فقط تا حدی تأثیرات نوشیدن یک فنجان قهوه را می‌تواند بازتولید کند. همچنین به گفته آن‌ها، کافئین ساده فقط نواحی از مغز را فعال می‌کند که باعث هوشیاری بیشتر می‌شود و نه مناطقی که بر حافظه و رفتار تأثیرگذار است.
اغلب تصور می‌شود که قهوه می‌تواند احساس هوشیاری افراد را بیشتر کند و مردم برای بیدارماندن و افزایش کارایی خود، آن را می‌نوشند. حالا پژوهشگران دانشگاه مینهو پرتغال با انجام یک تحقیق روی افرادی که قهوه می‌نوشند تلاش کردند تا متوجه شوند که آیا تأثیر بیداری این ماده به خواص کافئین موجود در آن مربوط می‌شود یا به تجربه نوشیدن قهوه.
برای انجام این تحقیق، دانشمندان افرادی را انتخاب کردند که حداقل یک فنجان قهوه در روز می‌نوشیدند و از آن‌ها خواستند حداقل سه ساعت قبل از مطالعه از خوردن یا نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنند. سپس آن‌ها برای جمع‌آوری داده‌های جمعیت‌شناختی با شرکت‌کنندگان مصاحبه کردند و دو اسکن MRI از آن‌ها گرفتند، یکی قبل و دیگری 30 دقیقه پس از مصرف کافئین یا نوشیدن یک فنجان قهوه.
آن‌ها با انجام این کار متوجه شدند که قدرت اتصال شبکه مغزی حالت پیش‌فرض پس از نوشیدن قهوه و پس از مصرف کافئین کاهش پیدا می‌کند، به این معنی که مصرف کافئین یا قهوه باعث می‌شود تا انسان‌ها آمادگی بیشتری برای انجام کارهای خود پس از استراحت‌کردن داشته باشند.
علاوه‌براین، نوشیدن قهوه همچنین باعث افزایش اتصال در شبکه بصری بالاتر و شبکه کنترل اجرایی مناسب می‌شود، بخش‌هایی از مغز که در حافظه، کنترل شناختی و رفتار هدفمند نقش دارند. همچنین در افرادی که فقط کافئین مصرف کرده‌اند چنین تغییری مشاهده نشده است. به عبارت دیگر، کافئین برخلاف یک فنجان قهوه نمی‌تواند باعث هوشیاری یا آمادگی شما شود.
نویسندگان این مطالعه درنهایت اشاره کرده‌اند که ممکن است نوشیدن قهوه بدون کافئین نیز بتواند این تأثیرات را ایجاد کند.
