راﻫﻬﺎی دﺳﺘﺮﺳﯽ: اﺑﺘﺪا ﺑﻪ اﻫﻮاز رﻓﺘﻪ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻃﯽ ۱۰۰ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﻪ راﻣﻬﺮﻣﺰ ﺑﺮوﯾﺪ. اﯾﻦ ﮐﻮه در اﻣﺘﺪاد روﺳﺘﺎی ﻣﺎﻣﺎﺗﯿﻦ در ﺟﺎده راﻣﻬﺮﻣﺰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رود زرد و در ﻣﺴﯿﺮ ﺧﺪﯾﺠﻪ و ﻣﺎﻣﺎﺗﯿﻦ ﺑﻌﺪ از روﺳﺘﺎی ﮔﻨﺒﺪ ﻟﺮان و در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ۶ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺟﻨﻮب ﺷﺮق ﻣﺎﻣﺎﺗﯿﻦ در ﮐﻨﺎر ﺟﺎده آﺳﻔﺎﻟﺘﻪ راﻣﻬﺮﻣﺰ–روﺳﺘﺎی اﺑﻮاﻟﻔﺎرس ﻗﺮاردارد. اﯾﻦ ﺟﺎذﺑﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮی ﻫﯿﭻ ﺗﺎﺑﻠﻮﺋﯽ ﻧﺪارد.
ﺗﺶ در زﺑﺎن ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی آﺗﺶ اﺳﺖ و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻫﻤﯿﻦ ﺷﻌﻠﻪﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ آن را ﺗﺸﮑﻮه ﻧﺎﻣﯿﺪه اﻧﺪ. روﺷﻨﯽ آﺗﺶ اﯾﻦ ﮐﻮه در ﺗﺎرﯾﮑﯽ ﺷﺐ ﺟﻠﻮه زﯾﺒﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ. اﯾﻦ ﮐﻮه ﺳﻮزان و آﺗﺸﯿﻦ از ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎی دور ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز در ﺣﺎل ﺳﻮﺧﺘﻦ اﺳﺖ و ﮔﺮدﺷﮕﺮان ﺑﺴﯿﺎری را ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺐ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﯽﮐﻨﺪ.
اﯾﻦ ﺗﭙﻪﻫﺎ ﮐﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﺷﻌﻠﻪ رﻧﮕﯽ آﺗﺶ را در ﺧﻮد ﺟﺎی داده، ﭼﺸﻢ ﻫﺮ ﺑﯿﻨﻨﺪهای را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺧﯿﺮه ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪی ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن زﻣﯿﻦﺷﻨﺎﺳﯽ دﻟﯿﻞ ﺷﻌﻠﻪور ﺷﺪن آﺗﺶ ﮐﻮه، ﮔﻮﮔﺮد ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﯿﻦ و ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ ﺷﺪن ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ از ﻋﻤﻖ زﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ اﺳﺖ. ﮔﺎزﻫﺎی ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻮری از ﻻﯾﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻣﯿﻦ ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و از ﻫﺮ درز و ﺷﮑﺎﻓﯽ در ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﺑﯿﺮون ﻧﺸﺖ ﮐﺮده و ﺷﻌﻠﻪور ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺐ، ﻧﻮر ﺳﻮﺧﺘﻦ اﯾﻦ ﮔﺎز ﺑﯿﺸﺘﺮ دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد.
ﭼﺸﻤﻪ ﻫﺎی ﮔﺎزی ﮔﻨﺒﺪ ﻟﺮان اﯾﻦ ﻧﮕﯿﻦ ﺳﺮخ ﻓﺎم اﻧﮕﺸﺘﺮی ﺳﺒﺰ دﺷﺖ ودﻣﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺎﻣﺎﺗﯿﻦ ﯾﮑﯽ از ﺟﺎذﺑﻪ ﻫﺎی ﮔﺮدﺷﮕﺮی زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻢ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻧﻔﺖ ﺧﯿﺰ ﺟﻨﻮب اﯾﺮان ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ. اﮔﺮ در ﮔﻮﺷﻪ و ﮐﻨﺎر ﺗﺸﮑﻮه ﮔﻮداﻟﯽ ﮐﻮﭼﮏ ﺣﻔﺮ ﮐﻨﯿﺪ، ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ از ﮔﻮدال ﺑﯿﺮون ﻣﯽآﯾﺪ و ﺑﻌﺪ از آن، ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮدﺗﺎن ﻣﯽﺑﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر از ﻫﻤﺎن ﮔﻮدال ﮐﻮﭼﮏ ﺧﻮدﺗﺎن ﺷﻌﻠﻪ زﺑﺎﻧﻪ ﻣﯽﮐﺸﺪ! ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻫﯿﭽﻮﻗﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺨﻮاﻫﯿﺪ ﺷﺪ ﮐﺒﺮﯾﺖ و ﯾﺎ ﻓﻨﺪﮐﯽ را روﺷﻦ ﮐﻨﯿﺪ. ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﮔﺎزی ﮐﻪ ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﻤﺎم ﺷﻮد. زﯾﺮا ﮔﺎزﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﻮای اﻃﺮاف را ﺑﻬﻢ زده و زور اﮐﺴﯿﮋن ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﺎز ﻧﻤﯽ رﺳﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ وﺟﻪ آﺗﺶ دﯾﮕﺮی در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ روﺷﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
ﻣﯿﺪان ﻧﻔﺘﯽ ﻣﺎﻣﺎﺗﯿﻦ اوﻟﯿﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮزﺳﺘﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﻠﺖ ﺗﺮاوﺷﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﺳﻄﺤﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺎوﺷﮕﺮان اوﻟﯿﻪ ﻧﻔﺖ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻣﯿﺪان در ۱۰ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل ﺧﺎوری ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن راﻣﻬﺮﻣﺰ و ۱۰۰ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل ﺧﺎوری اﻫﻮاز در ﺑﯿﻦ و در اﻣﺘﺪاد ﻣﺤﻮری ﻣﯿﺪان ﻫﺎی ﻧﻔﺘﯽ ﻫﻔﺘﮑﻞ و ﭘﺎرﺳﯽ ﻗﺮار دارد. ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد ﻫﻤﯿﻦ ﭼﺸﻤﻪ ﻫﺎی ﻧﻔﺘﯽ، ژرژﺑﺮﻧﺎرد رﯾﻨﻮﻟﺪز (ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه دارﺳﯽ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺣﻔﺎری دراﯾﺮان) ﭘﺲ از ﻧﺎﮐﺎﻣﯽ در ﻏﺮب اﯾﺮان (ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭼﯿﺎ ﺳﺮخ) ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﯽ اﯾﺮان ﺷﺪ و در ﻣﺎه ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ۱۹۰۷ ﻣﯿﻼدی دو ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺎﻣﺎﺗﯿﻦ ﺣﻔﺮ ﻧﻤﻮد.
ﮐﻮﻫﯽ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﻋﯿﻦ اﺟﺎق ﺧﻮراک ﭘﺰی از ﻫﺮ ﺟﺎﯾﺶ ﺷﻌﻠﻪای روﺷﻦ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻮ زﺑﺎﻧﻪ ﻣﯽﮐﺸﺪ! آﺗﺶ ﻫﺎی ﺟﺎودان ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺖ ﮔﺎزﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺳﻮﺧﺘﻪ اﻧﺪ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ آﺛﺎر و ﺑﻘﺎﯾﺎی ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ در ﺳﻨﮕﻬﺎی ﻣﺠﺎور ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺖ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. در ﮐﯿﺶ اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ آﺗﺶ ﻫﺎ ﻣﻘﺪس ﺑﻮده و آﻧﺮا ﺑﻪ زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮی اﺧﻮراﯾﺸﻨﯿﮏ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه اﻧﺪ.
ﺑﻪ زﺑﺎن زرﺗﺸﺘﯽ زوﻫﯿﺎت ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ آﺗﺶ ﺟﺎوﯾﺪان ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺖ ﮔﺎز ﺑﻪ ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﻗﺒﻼ آﺗﺶ ﺟﺎودان ﺑﻮده اﺳﺖ. ﭼﺸﻤﻪ ﻫﺎی ﮔﺎزی ﮔﻨﺒﺪ ﻟﺮان ﻧﯿﺰ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ آﺗﺶ ﻫﺎی ﺟﺎودان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﮔﺬﺷﺘﻪ دور ﺗﺎﮐﻨﻮن، درﺣﺎل ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ اﺛﺮ داﺋﻤﯽ و ﻫﻤﯿﺸﮕﯽ از ﯾﮏ ﺳﻮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺷﻌﻠﻪ ﻫﺎی ﻣﺸﺘﻌﻞ و ازﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آﻧﮑﻪ آﺛﺎر و ﺷﻮاﻫﺪ ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻮری در ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻦ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ، ﯾﮏ اﺛﺮ ژﺋﻮﺗﻮرﯾﺴﻤﯽ ارزﺷﻤﻨﺪ و ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ در اﯾﺎﻟﺖ زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ و زﻣﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﯽ زاﮔﺮس ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮای زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮای ﻫﻤﻪ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺟﺬاب و دﯾﺪﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در زﯾﺮ، اﯾﻦ ﺟﺎذﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻪ از دﯾﺪﮔﺎه ﺗﺎزه ژﺋﻮ ﺗﻮرﯾﺴﻤﯽ (ﮔﺮدﺷﮕﺮی زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ) دارای اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋهای ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد.
در اﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﺷﻌﻠﻪ ﻫﺎی رﻧﮕﯿﻦ آﺗﺶ ﺳﻮزان و ﻓﺮوزان ﻫﻤﭽﻮن ﺳﯿﻠﯽ ﺧﺮوﺷﺎن از داﻣﻨﻪ ﻫﺎی ﺗﭙﻪ ﻫﺎی ﻣﺎرﻧﯽ ﺑﯿﺮون ﻣﯽ زﻧﺪ. ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﭙﻪ ﮐﻪ در آﻏﻮش ﻫﻢ ﺧﻔﺘﻪ اﻧﺪ در آﺗﺸﯽ ﺳﺮخ و ﺳﻮزان ﻣﯽ ﺳﻮزﻧﺪ. رﻧﮓ وﯾﮋه ﺗﭙﻪ ﻫﺎ، آﻧﻬﺎ را از ﻣﻨﺎﻇﺮ اﻃﺮاف ﻣﺠﺰا ﮐﺮده، اﻃﺮاف ﻫﺎﻟﻪ آﺗﺶ، ﺳﻮﺧﺘﻪ و دود زده اﺳﺖ. ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎی ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺗﭙﻪ ﻫﺎ) ﺳﺎزﻧﺪ ﺗﺒﺨﯿﺮی ﮔﭽﺴﺎران و ﺳﺎزﻧﺪ ﻣﺎرﻧﯽ ﻣﯿﺸﺎن) در اﻃﺮاف ﻫﺎﻟﻪ ﺳﻮﺧﺘﻪ و ﭘﺨﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﭘﺎی ﻓﺮد ﺑﻪ راﺣﺘﯽ در آن ﻓﺮو ﻣﯽ رود. از ﮐﻤﺮﮐﺶ ﺗﭙﻪ ﻫﺎ ﺗﺎ اوج آﻧﻬﺎ زﻣﯿﻦ ﮔﺮم و داغ ﺑﻮده و در ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪه ﮔﭻ ﺗﺮش ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل (آﺛﺎر و ﺷﻮاﻫﺪ ﺑﻠﻮرﻫﺎی ﮔﻮﮔﺮد ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد. ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮔﭻ ﺗﺮش ﻓﻌﺎل ﺑﻪ ﮔﭻ ﺗﺮش ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻏﯿﺮ از ﺗﺸﮑﻮه در ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺷﻬﺮ ﺻﻨﻌﺘﯽ اﻣﯿﺪﯾﻪ و ﻣﻨﻄﻘﻪ آﻏﺎﺟﺎری ﻫﻢ ﮐﻮﻫﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﺮدم ﻣﺤﻠﯽ آن را ﮐﻮه ﺳﻮﺧﺘﻪ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ. از ﻻﺑﻪﻻی ﺧﺎک و ﺳﻨﮓﻫﺎی ﮐﻮه ﺳﻮﺧﺘﻪ زﺑﺎﻧﻪﻫﺎی آﺗﺶ ﺑﯿﺮون ﻣﯽآﯾﺪ و دود ﺳﯿﺎﻫﯽ رواﻧﻪ آﺳﻤﺎن ﻣﯽﺷﻮد. ﺗﯿﺮﮔﯽ اﯾﻦ دود ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﻓﻀﺎی اﻃﺮاف ﭼﺸﻤﻪﻫﺎی آﺗﺶ اﯾﻦ ﮐﻮه ﻧﯿﺰ ﺳﯿﺎه رﻧﮓ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ. ﮐﻮه ﺳﻮﺧﺘﻪ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ از ﺗﺸﮑﻮه اﺳﺖ و رﻧﮓ ﺳﯿﺎﻫﺶ آن را از ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺟﺒﺎل اﻃﺮاف ﻣﺠﺰا ﮐﺮده اﺳﺖ. در ﻗﻠﻪ ﮐﻮه در اﺛﺮ زﻣﯿﻦ ﻟﻐﺰش ﯾﺎ راﻧﺶ زﻣﯿﻦ ﺷﮑﺎف ﻋﻤﯿﻘﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ دﻫﺎﻧﻪ اﺻﻠﯽ ﺧﺮوج ﮔﺎز ﺑﻮده و آﺗﺶ از درون آن ﺷﻌﻠﻪور اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺟﺎذﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻟﯿﺴﺖ ﻣﯿﺮاث ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺮای ﺑﺎزدﯾﺪ از اﯾﻦ ﺟﺎذﺑﻪ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد، ﻓﺼﻞ ﭘﺎﯾﯿﺰ اﺳﺖ.