تحریریه پارسینه - گروه اقتصادی: بازار مسکن و البته احتمالاً تمامی بازار‌ها در ایران، این هفته با یک شوک سیاسی رو در رو شده اند که البته ابعاد آن هنوز به درستی روشن نشده است. نرمش آمریکا در مقابل ایران بر سر پرونده هسته‌ای و برجام، اکنون به شدت افزایش پیدا کرده است و اگر آمریکا با لغو کلیه تحریم‌ها به برجام بازگردد، قطعا بروز این رخداد می‌تواند بازار مسکن را با یک شوک کم سابقه مواجه کند، این در حالی است که انتشار داده‌های آماری مربوط به صدور اسناد مسکن برای نخستین بار در سه دهه اخیر، تصویری کاملاً دقیق از بازار مسکن را نمایان کرده که بر اساس آن، می‌توان حدس زد بازار ملک اکنون در بزرگ‌ترین رکود سی ساله خود قرار گرفته باشد.

تصویری دقیق‌تر از وضعیت بازار ملک

 

در هفته‌ای که گذشت، برای نخستین بار در کشور آمار دقیق صدور اسناد ملکی برای بازه سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۸ منتشر شد، این در حالی است که تا پیش از این، داده‌های آماری حوزه مسکن، با استناد به آمار مربوط به حجم و تعداد قرارداد‌های عادی یا همان مبایعه نامه‌های ثبت شده در بنگاه‌های ملکی منتشر می‌شد، اما این بار، این داده‌های آماری بر مبنای صدور اسناد قطعی بررسی شده است.

بررسی این داده‌ها که برای نخستین بار بازه‌ای زمانی به این میزان را پوشش داده، می‌تواند تصویری دقیق‌تر از وضعیت بازار ملک در کشور در سه دهه اخیر به دست بدهد. داده ها، اما نشان می‌دهند که در سال‌های جهش قیمت مسکن یا سال بعد از آن، معمولاً بازار معاملات رسمی ملک نیز وارد دوره رکودی شده و دوره رکود برای مدت دو سال در بازار معاملات ملک ادامه داشته است. این در حالی است که پس از این دوره دو ساله رکود، بازار معاملات ملک با یک دوره سه ساله رونق همراه بوده است.

 

اطلاعات مربوط به این گزارش نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۸، حجم معاملات قطعی در بازار مسکن، به اندازه‌ای کاهش پیدا کرده که تنها با بروز رکود مسکن در سال ۱۳۷۵ قابل مقایسه است. به عبارت ساده تر، بازار مسکن در ایران اکنون دست کم یکی از دو رکود بزرگ معاملاتی خود در حدود سه دهه اخیر را مشاهده می‌کند.

علاوه بر این، بزرگ‌ترین واگرایی میان روند قیمت‌ها و تعداد معاملات قطعی در کشور (بر اساس اسناد ملکی صادر شده) در سه دهه اخیر، در سال ۱۳۹۸ رخ داده و اگر قرار باشد الگو دوره‌های رونق-رکود در سال‌های اخیر، اکنون هم تکرار شود، می‌توان حدس زد بازار ملک وارد یک دوره رکود ۲ تا ۳ ساله شده باشد.

متغیر جدید در بازار مسکن

با این حال، اکنون یکی از مهم‌ترین رویداد‌های سیاسی سال‌های اخیر در روابط میان ایران و آمریکا، در شرف رخ دادن است. روز پنجشنبه، آمریکا درخواست خود برای اعمال مکانیسم ماشه را از شورای امنیت سازمان ملل متحد پس گرفت و محدودیت تردد دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک را که در دولت ترامپ اعمال شده بود نیز لغو کرد.

چنانچه رئیس جمهور آمریکا با لغو عملی تمام تحریم‌ها موافقت کند، ایران هم (طبق اعلام قبلی) وضعیت تولید اورانیوم و دیگر فعالیت‌های ناظر به پرونده هسته‌ای خود در ماه‌های گذشته را به وضعیت توافق شده در برجام باز خواهد گرداند. اگر این رخداد‌ها به وقوع بپیوندند و تعهد به برجام تداوم داشته باشد، می‌توان انتظار تعمیق رکود در بازار مسکن را هم داشت و حتی ممکن است قیمت‌ها به شکلی کم سابقه بشکنند.

در جدول زیر، قیمت‌های پیشنهادی برای املاک مسکونی فروشی در تهران را مشاهده می‌کنید: