به گزارش بهداشت نیوز،  دیابت یک بیماری مزمن و متابولیکی است که با افزایش سطح قند خون مشخص می شود. در افراد دیابتی، یا انسولین ساخته شده توسط بدن کافی نیست و یا اینکه بدن نمی تواند از انسولین ساخته شده به درستی استفاده کند. به هر حال در این بیماری بدن نمی تواند قند را از خون به سلول ها برساند. به همین دلیل، سطح قند خون افزایش می یابد. در مراحل ابتدایی ممکن است دیابت بدون علامت باشد و بسیاری از بیماران به طور اتفاقی در یک آزمایش یا در حین غربالگری شناسایی میشوند. با بالاتر رفتن قند خون، علائم دیابت آشکارتر می شود. مشخصات بالینی این بیماری شامل عدم تحمل قند و بالا رفتن قند خون، اختلال در سوخت و ساز چربی ها و پروتئین ها در بدن، پرادراری، پرنوشی، پرخوری، کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد، خستگی و تاری دید است.

بعضی از داروها نیز می توانند باعث ایجاد یا تشدید بالا رفتن قندخون شوند و باید با احتیاط فراوان در افراد دیابتی مصرف شوند. در صورت ضرورت مصرف یکی از این داروها به تشخیص پزشک معالج در این گروه بیماران، قندخون باید بطور مرتب پایش شده و ممکن است افزایش دوز داروهای ضد دیابت ضروری باشد.

روز جهانی دیابت

فدراسیون جهانی دیابت (IDF) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال ۱۹۹۱ تاریخ ۱۴ نوامبر (سالگرد تولد "فردریک بانتینگ" کاشف انسولین) را به عنوان روز جهانی دیابت نام گذاری کردند و در سال ۲۰۰۶ با تصویب قطعنامه ای این روز به نام روز رسمی و جهانی دیابت معرفی شد. هدف از نام گذاری چنین روزی آشنایی و اطلاع رسانی عموم مردم درباره دیابت، عوارض، پیشگیری و درمان آن است. روز جهانی دیابت، بزرگترین کمپین آگاهی بخشی از دیابت در جهان است تا دیابت را کاملاً در کانون توجه افکار عمومی و سیاسی قرار دهد. در کشور ایران نیز ۲۳ آبان ماه مصادف با ۱۴ نوامبر به عنوان روز جهانی دیابت با شعار " دیابت: شناخت خطرات، اقدام موثر" و از ۲۰ تا ۲۶ آبان ماه به عنوان هفته ملی دیابت می باشد.

دیابت سه نوع اصلی دارد:

دیابت نوع ۱ که تخریب سلول‌های بتا در پانکراس سبب می‌شود تا سلول‌های بدن قادر نباشند به سوخت و ساز گلوکز بپردازند. دیابت نوع ۱ معمولا به صورت مادرزادی و در سنین کودکی پدیدار می‌آید.

دیابت نوع ۲ که شرایطی است که در آن سلول‌های بدن نسبت به انسولین مقاوم شده و پاسخ مناسبی به آن نمی‌دهند و به دنبال آن جذب گلوکز دچار اختلال شده و قند خون افزایش می‌یابد.

دیابت نوع ۲ همچنین می‌تواند به علت کاهش ترشح انسولین به وقوع بپیوندد.

دیابت بارداری که از جهاتی شبیه به دیابت نوع ۲ است ولی در شرایط بارداری و معمولا به طور موقت رخ می‌دهد. این نوع دیابت در بین حدود ۵ تا ۱۰ درصد زنان باردار مشاهده شده و درصورت رعایت کردن دستورالعمل‌های پزشکی قابل معالجه است.

در بدن زنان باردار، هورمون های مهارکننده انسولین تولید می شود . معمولاً بین هفته های ۲۴ و ۲۸ بارداری ظاهر می شود و عموماً پس از زایمان از بین می رود.

بنا به نوع دیابت و میزان پیشرفت بیماری درمان‌های متفاوتی برای آن وجود دارد. مصرف «متفورمین» برای کاهش میزان قند خون و«تزریق انسولین» از شناخته‌شده‌ترین راه‌های درمان هستند. هرچند در مبتلایان به نوع ۱ به علت نبود انسولین فرد باید حتما انسولین را به صورت تزریقی دریافت کند.

نه تنها روش‌های دارویی بلکه تغییر سبک زندگی از جمله کاهش وزن، افزایش تحرک، اصلاح تغذیه و کاهش مصرف الکل و دخانیات می‌توانند نقش موثر در درمان فرد ایفا کنند.

در سال‌های اخیر تکنولوژی‌های جدید بر آن شده‌اند تا روش‌های جدید برای شناسایی و درمان دیابت بیابند. تکنولوژی‌های دیجیتالی که انسولین خون را به طور اتوماتیک اندازه می‌گیرند و تزریق آن را به صورت خودکار و با درد بسیار کم صورت می‌دهند. کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشند و سبب حضور آسان‌تر آنان در کار و فعالیت‌های اجتماعی می‌شوند.

از دیگر مسائل بحث برانگیز در زمینه مدیریت دیابت آموزش دادن کودکان مبتلا به نوع ۱ است، چرا که تغذیه آنان باید کنترل شده باشد، امری که برای والدین، معلمان و مسئولان آموزشی بسیار دشوار می‌نماید. همچنین کودکان مقاومت بیشتری در برابر تزریق انسولین از خود نشان می‌دهند.

صنایع دارویی و غذایی بسیاری در تلاشند تا با ارائه محصولات جدید زندگی مبتلایان را تسهیل کنند. داروهایی که تاثیرات درمانی بالاتری دارند و مواد غذایی که می‌توانند جایگزین خوبی برای مواد غذایی ممنوعه برای این افراد باشد.

دیابت و دسترسی مناسب به درمان و مراقبت

موارد زیر می بایست به صورت دوره ای کنترل شود:

کنترل هر ۳ ماه یک بار:
ارزیابی داروها
ارزیابی پاها
بررسی نتایج اندازه گیری روزانه قند خون
کنترل فشار خون
اندازه گیری وزن و دور کمر
بررسی وضعیت (تغذیه، فعالیت بدنی، الکل، دخانیات)

کنترل هر ۶ ماه یک بار:
اندازه گیری HbA۱c

کنترل هر ۱۲ ماه یک بار:
مراجعه به چشم پزشک، متخصص مغز و اعصاب، متخصص تغذیه و متخصص غدد
بازنگری آموزش ها
مشاوره با داروساز
اندازه گیری کراتین و پروتئین ادرار و چربی خون

توصیه هایی برای پیشگیری از دیابت
کاهش وزن
ورزش کردن
کنترل استرس
غذا خوردن کافی
عدم مصرف دخانیات
کاهش مصرف مواد قندی
مصرف میوه جات و سبزیجات
بررسی سالانه قند خون

دیابت و فواید ورزش و تغذیه سالم

افزایش تحمل تنش های عصبی
بهبود سطح قند خون
اعتماد به نفس بیشتر
کاهش نیاز به داروها
آمادگی عضلانی
کنترل بیماری
کنترل وزن

دیابت و آموزش
مدیریت دیابت نیازمند دانش و مهارت در زمینه های زیر می باشد:
اندازه گیری قند خون
نکات تغذیه
علائم قند بالا و پایین
نحوه مصرف داروهای خوراکی
نحوه تزریق انسولین

توصیه های برای بیماران دیابتی مبتلا به کرونا:
کنترل مداوم قند خون
نوشیدین آب کافی
کاهش استرس
خواب کافی
ابعاد خودمراقبتی روزانه
مهم ترین عامل زمینه مرگ و میر در بیماران دیابتی، عدم خود مراقبتی است.
دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده های سلامت
سازمان غذا و دارو
آبان ماه ۱۴۰۲

خودمراقبتی و خودپایشی شامل:
فعالیت فیزیکی منظم
انجام آزمایش قند خون
پیگیری رژیم غذایی
مصرف به موقع داروها
مراقبت عمومی از پاها