شمال نیوز: دکتر هادی ابراهیمی دانشیار علوم سياسی دانشگاه در نقدی سرگشاده به اظهارات اخیر دکتر فرشاد مومنی واکنش نشان داد .
متن کامل نقد این استاد دانشگاه را با هم میخوانیم :
دکتر فرشاد مومنی در مطلبی با عنوان باز کردن باب گفتگوهای علمی در باره ی دستاوردهای دکتر مصدق به نکاتی اشاره کردند که جای نقد و بررسی دارد.
درباره ی دکتر مصدق و اقداماتی که در زمان تصدی دو دوره نخست وزیری در دوران پهلوی دوم انجام داد ، حرف و سخن زیاد گفته شده و هنوز هم باب گفتگو باز است .
کسانی که مصدق را خائن می دانند ، راه به اشتباه می برند و آن دسته که مانند دکتر فرشاد مومنی او را تا حد ِیک رهبر ملی ارتقا می دهند ، ناخواسته تاریخ معاصر ایران را تحریف می کنند .
به واقع ، دکتر مصدق بیشتر تاثیر پذیرفته از شرایط سیاسی و اجتماعی زمان خود بود تا تاثیر گذاری بی چون و چرا .
در اینکه این شخصیت سیاسی در برهه ای از تاریخ معاصر ایران ، نقشی مهم ایفا کرد و ملی شدن صنعت ِ نفت را به سرانجام رساند و از انگلیس در بهره برداری استثماری از نفت ِایران خلع ِ ید کرد ، جای بحث ندارد.
همه ی صاحب‌نظران منصف به این مهم اذعان دارند اما باید در نظر داشت که زمزمه ی ملی شدن نفت دو سال پیش از نخست وزیری مصدق ، در مجلس و محافل سیاسی شروع شد و به تدریج به جامعه ی ایرانی که از نقش استعماری انگلیس در مدیریت کشور ، بیزار بود ، تسری یافت .
این زمزمه ها توسط گروه‌های مذهبی ، فراکسیون اقلیت مجلس متشکل از حزب ایران و حزب مردم ایران و در راس آنها مصدق تبدیل به خواست عمومی شد ، اما رژیم محمد رضا شاه و دولتمردان او که شریک و همپالکی انگلیس بودند ، به هیچ عنوان زیر بار نمی رفتند .
ترور دو نخست وزیر انگلیسی مآب یعنی هژیر و رزم آرا که به شدت مخالف ملی کردن نفت ایران بودند و کناره گیری نخست وزیر بعدی ، حسین علا آن هم از بیم ترور موجب شد که مجلس زیر بار ِشعار اقلیت رفت و با عجله نخست وزیری مصدق را به تصویب رساند .
تا اینجا مشخص می شود که مصدق در اثر سیر تحولاتی که مردم ، جبهه ی ملی و مذهبیون در آن نقش داشتند ، عهده دار نخست وزیری شد .
شاخصه ی یک رهبر سیاسی تاثیر بر تحولات سیاسی است ، در حالیکه ما چنین تاثیر گذاری را نه پیش از نخست وزیری او و نه پس از آن نمی بینیم.
اینکه مصدق به نخست وزیری رسید و توانست شعار ملی شدن صنعت نفت را به سرانجام برساند ، اتفاقی بود که برخی از نمایندگان مجلس شانزدهم ، گروه‌های مذهبی مانند فداییان اسلام و شخص آیت الله کاشانی هم در آن نقش داشتند .
نقشی که متاسفانه در دور دوم نخست وزیری مصدق به ویژه پس از قیام سی ام تیر و برکناری قوام ، توسط مصدق و هم حزبی هایش کاملا نادیده گرفته شد .
دکتر مصدق به رغم خدماتش ، ثبات قدم ِ لازم برای همراهی کامل با مردم و پیشبرد درست تحولات سیاسی را نداشت .
قیام سی ام تیر و برکناری قوام با اعلام جهاد توسط آیت الله کاشانی محقق شد و در آن قیام تعدادی از مردم به دستور قوام و به دست ارتش ، کشته و مجروح شدند .
مصدق پس از روی کار آمدن مجدد ، زیر بار خواست ِ مردم و رهبران مذهبی به ویژه آیت الله کاشانی برای دستگیری و محاکمه قوام نرفت و این اقدام را غیر قانونی می دانست !
اشتباه دیگر مصدق ، در خواست انحلال مجلس هفدهم در زمان ریاست آیت الله کاشانی بر مجلس بود . از قضا این درخواست که مغایر با قانون اساسی بود مورد موافقت رییس مجلس قرار نگرفت و موجبات شکاف میان دکتر مصدق و نهاد مردمی و مدنی روحانیت شد .
نگاه و رویکرد مصدق در عمل ، استفاده از پشتوانه ی ملی و گسترش نهضت نبود . مصدق السلطنه اگرچه به قول ِ دکتر فرشاد مومنی از زمره ی سلطنه های پر افتخار بود اما خون ِ اشرافیت و شیوه حکمرانی ِ او یکی از اصلی ترین دلایل شکست نهضت بود .
این شخصیت ِ سیاسی در برهه ای از زمان ِ نقش پردازی خود ، چنان از محبوبیت ، پایگاه مردمی و حمایت رهبران مذهبی از جمله آیت الله کاشانی برخوردار بود که بی تردید می توانست بساط ِرژیم پهلوی را جمع و سرنوشت سیاسی ایران را دگرگون کند ، اما تکیه ی او به سیاست ورزی محض ، احزاب ِ سیاسی و حزب وابسته به شوروی یعنی حزب ِتوده ، قلم ِ شکست بر نهضت او کشید .
دکتر مصدق قصد ِ قیام نداشت و در صددبراندازی پهلوی نبود که اگر بود می توانست به آسانی مردم و حامیان واقعی خود را سازماندهی کند و با مساعدت و حمایت همه جانبه ی آیت الله کاشانی وحضور ِ مردم این مهم را عملی سازد .
و اگر قصد ِ تغییرات ِ بنیادی به نفع ِمردم ایران داشت به مهره های بدنامی مثل زاهدی ، نصیری و سیاستمداران ِ قسم خورده ی پهلوی در ارتش و دولت مسئولیت نمی داد .
نکته ی آخر اینکه اگر دکتر مصدق را در چارچوب اقداماتش بسنجیم ، باید او را یکی از نخست وزیران ملی ارزیابی کنیم .
پوشاندن ردای رهبری بر تن ایشان تحریف تاریخ است .
