واردات خودرو از سال ۱۳۹۷ تا سال ۱۴۰۱ به کشور ممنوع بود. در این مدت، هیچ خودرویی اجازه ورود به کشور را نداشت. با وجود مجوز واردات خودرو توسط دولت سیزدهم هنوز هم هر خودرویی نمیتواند به راحتی در جادهها و خیابانهای کشور تردد کند، گاهی ماشینهای لوکس خارجی در خیابانها دیده میشوند. این خودروها با دریافت پلاک گذر موقت، مجوز استفاده در ایران را برای مدت محدودی دریافت میکنند.اما دریافت پلاک گذر موقت، کار سادهای نیست. قوانین و محدودیتهای خاصی برای تردد ماشین های گذر موقت و دریافت پلاک برای آنها وجود دارد.
خودرو های گذر موقت به طور کلی به چهار دسته تقسیم میشوند. مدت زمان مجاز برای تردد این خودروها، با توجه به دستهبندی آنها متفاوت است.
۱. خودرو ایرانیان مقیم خارج از کشور
۲. خودرو مسافران غیر مقیم ایران
۳. خودرو سرمایهگذاران خارجی
۴. خودرو ساکنان مناطق آزاد
مطابق ماده ۱۴۱ آییننامه اجرایی قانون گمرکی و تبصره ۲ آن، مسافران غیر مقیم ایران میتوانند با خودرو شخصی خود وارد کشور شوند. برای دریافت مجوز، این مسافران باید جواز عبور (کارنه دوپاساژ، تربیتیک یا دیپیتیک) را از کانونهای جهانگردی دریافت کنند.با استفاده از این مجوز، مسافران غیر مقیم میتوانند به مدت ۳ ماه و بدون نیاز به اظهارنامه یا تایید وجهالضمانی به گمرک، از خودرو شخصی خود در داخل کشور استفاده کنند.گمرک جمهوری اسلامی ایران میتواند با توجه به درخواست متقاضی و با داشتن عذر موجه، مدت استفاده از خودرو را تا پایان مجوز تمدید کند.
لازم به ذکر است که مسافران برای استفاده از این مقررات، باید قبل از ورود به کشور، حداقل ۳ ماه در خارج از ایران اقامت داشته باشند.
فرآیند اخذ پلاک گذر موقت، مشابه پلاکهای عادی در مرکز پلاکگذاری پلیس راهور انجام میشود. افراد برای دریافت این پلاکها باید به مراکز تعویض پلاک مراجعه کنند.
برای دریافت پلاک گذر موقت، افراد باید مدارک زیر را ارائه دهند:
افرادی که قصد تمدید مهلت قانونی تردد خودرو با پلاک موقت را دارند، باید قبل از پایان موعد قانونی، با در دست داشتن مدارک، مجوز تردد خود را تمدید کنند.
دفترچه کارنه دوپاساژ، دفترچه عبور گمرکی از طریق مرزهای زمینی و عبور ترانزیتی وسایل نقلیه از کشورهای متعدد به یک کشور است.
این روش برای کشورهایی که عضو کنوانسیون کارنهدوپاساژ هستند، امکانپذیر است. مسافران میتوانند از طریق این کنوانسیون، نسبت به دریافت خودروهای گذر موقت اقدام کنند.لازم به ذکر است که اگر ویزای مسافر اعتبار نداشته باشد، امکان استفاده از کارنهدوپاساژ برای او میسر نیست. کارنه دوپاساژ تنها برای مسافرانی است که ویزای معتبر دارند.
هزینه دریافت این نوع پلاک شامل پرداخت ۳ برابر ارزش خودرو به عنوان ضمانت برای ورود خودرو پلاک گذر موقت به گمرک (این وجه پس از خروج خودرو از کشور، به مالک بازگردانده میشود) ، هزینه پلاکگذاری همچنین هزینههای جانبی (حق تمبر، تمرکز وجوه درآمد شمارهگذاری و غیره) می شود.
گمرک ایران، در تاریخ ۲۰ تیرماه ۱۴۰۲، تسهیلات جدید گمرکی برای ورود موقت خودروهای سواری به کشور را اعلام کرد.در این تسهیلات، محدودیت کشورها برداشته شده است.لازم به ذکر است که مهلت تردد خودروهای وارد شده با این تسهیلات، غیرقابل تمدید است.
متقاضی | کشور مبدأ | مهلت تردد |
ایرانیان مقیم خارج از کشور | تمام کشورها | ۵ ماه |
مسافران غیر مقیم ایران | تمام کشورها | ۵ ماه |
سرمایهگذاران خارجی | تمام کشورها | ۵ سال |
ساکنان مناطق آزاد | – | یک ماه |
در صورتی که افراد پس از گذشت مهلت تعیین شده، خودرو را به گمرک تحویل ندهند، اخطاریه برای راننده صادر میشود.مالک خودرو پس از دریافت اخطاریه، ۱۰ روز فرصت دارد تا خودرو را به گمرک تحویل دهد.در صورت عدم تحویل خودرو در این مدت، فرد مجرم شناخته شده و برای او پرونده قاچاق خودرو تشکیل میشود.
خودروهای مناطق آزاد، بدون مجوز، اجازه تردد در مناطق دیگر کشور را ندارند.ماشینهایی که دارای پلاک منطقه آزاد هستند، برای تردد در کشور، باید مجوز مرخصی (خروج ماشینهای مناطق آزاد از محدوده مشخص شده) دریافت کنند.در صورتی که خودروهای دارای پلاک مناطق آزاد در مناطق دیگر تردد کنند، جرائم سنگینی برای مالکان و رانندگان آنها اعمال میشود. علاوه بر این، خودرو توقیف و پرونده قاچاق برای راننده آن تشکیل خواهد شد.