طبق گفته های اخیر علی حسین نبیزاده قائم مقام مرکز مبادله ارز و طلا به زودی، تالار مبادلات ارز توافقی راهاندازی خواهد شد. این تالار یکی از مراحل مهم در جهت ایجاد نظام پرداخت رسمی ارز در کشور به شمار می رود. نرخهایی که در این مرکز تعیین میشوند، پس از ۵۰ سال، قابل اعتماد خواهند بود. بیشتر مبادلات ارزی در بازارهای رسمی انجام می گیرند. ارز مسافری نیز در آینده در این مرکز متمرکز می شود.
بر همین اساس خبرنگار گسترش نیوز به بررسی عوامل موثر بر قیمت ارز و همچنین تاثیر انتقال ارز مسافری به مرکز مبادله بر بازار ارز پرداخته است که در ادامه گزارش می خوانیم.
اصغر سمیعی، کارشناس اقتصادی در قالب طرح یک مثال به خبرنگار گسترش نیوز گفت: اگر فرضا میوه فروشی یک سبد شامل ۱۰۰ عدد پرتقال داشته باشد و به کارگر خود بگوید آن پرتقال ها را دانه ای ۱۰۰۰ تومان بفروشد و تا آخر شب صد هزار تومان حاصل فروش را از او تحویل بگیرد، اگر کارگر به هر دلیلی نیمی از پرتقال ها را ارزان تر از قیمت واقعی به مشتری های خاص بفروشد، مجبور میشود مابقی را با قیمتی گران تر به بقیه مشتری های دیگر بفروشد.
وی ادامه داد: بنابراین اگر بازار ساز به هر دلیلی حتی خیرخواهانه بخواهد مقداری از ارز کشور را با قیمتی غیر واقعی و ارزان تر به بازار عرضه کند، طبعاً متقاضیانی که دستشان از آن ارز ارزان کوتاه است، مجبور می شوند ارز مورد نیاز خود را با قیمتی گران تر از واقعی تهیه کنند، یعنی مقدار تخفیفی که به گروه اول داده شده ، طبعاً از جیب گروه دوم خارج خواهد شد. این اتفاق می تواند بر عکس هم عمل کند، یعنی زمانی که نرخ ارزان و غیر واقعی تعطیل شد، شاید فشار بر بازار ارز و نرخ واقعی کمتر شود.
کارشناس اقتصادی تاکید کرد: با این استدلال مطمئنا حذف ارز ارزان و غیر واقعی بر بازار آزاد اثر مثبت دارد. درست مثل اینکه جنگاوران از یک سنگر غیر مطمئن و آسیبپذیر عقبنشینی کنند و قدری عقب تر در یک سنگر واقعی و مستحکم مستقر شوند، در آن صورت میتوانند با امنیت بیشتر و خیال راحت تر از آن سنگر حفاظت کنند و شاید بعدا هم بتوانند در فرصتی پیشروی کرده و در سنگر های جدید مستقر شوند.
سمیعی ادامه داد: حذف هرگونه ارز رانتی و با قیمتهای غیر واقعی و تغییر قیمت به سمت بازار واقعی و آزاد، طبیعتاً امری صحیح تلقی میشود. ولی همانطور که بارها گفته ایم، اقتصاد امری علامت محور است و باید آزاد باشد و با آزاد بودن و انجام رقابت رشد میکند، و نه تنها نیاز به دستور ندارد بلکه از هرگونه دستور و اجبار فراری است. هرچه دستورها از واقعیتها دورتر باشد ، صدمه به اقتصاد وسیعتر صورت میگیرد و در واقع اقتصاد واقعی هرگونه اجبار و محدودیت را دفع میکند. اگر مسئولان دست از سر بازارها بردارند و هیچ دخالتی نکنند و فقط امر نظارت را به عهده بگیرند و اجازه دهند قیمت به معنای علامت واقعی باشد و انواع قیمتهای دستوری و علامتهای گیج کننده را از اقتصاد کشور حذف کنند، امید میرود که پس از مدتی اوضاع اقتصاد کشور سامان پذیرد.
وی افزود: متاسفانه در دولت جدید هم گاهی موارد خلاف انتظار مشاهده می شود. برای مثال معاون اول محترم رئیس جمهور به محض شروع به کار خواستار حمایت فوری از بازار سهام و بورس می شود و این انسان را به یاد آن مرد تنومند میاندازد که کودکش را در بغل گرفته و سعی در آرام کردن او می کرد ، مادر کودک به او میرسد و میگوید تو فقط کودک را رها کن و بغلش نکن خودش آرام میگیرد.
کارشناس اقتصادی اظهار داشتک اگر بخواهیم از حق نگذریم علامتهای مثبتی در بازار ارز مشاهده میشود. از جمله اینکه اینطور به نظر میآید از اول تابستان روند قیمت در بازار آزاد تقریباً با ثبات نسبی روبرو بوده یعنی در واقع میشود گفت که افزایش قیمت ارز در بازار نداشتهایم و از سوی دیگر در تابلوی قیمت های رسمی اعلامی از سوی بانک مرکزی، اولا قیمت ۴۲۰۰ تومانی از روی تابلو حذف شده، هر چند که هنوز برخی از تجار میتوانند از این ارز با این قیمت استفاده کنند. اینطور که گفته میشود از اول سال تاکنون حدود ۲ میلیارد دلار ارز با قیمت ۴۲۰۰ تومان به برخی داده شده است. در ثانی برخی قیمتهای دیگر از جمله قیمت به اصطلاح ارز موزون را هم با یک شیب ملایم و رو به افزایش مشاهده میکنیم، به طوری که قیمت ارز موزون که اول تابستان ۳۷ هزار تومان بوده و نسبت به بازار آزاد حدود ۶۰ درصد ارزانتر بوده در اول شهریور ماه به ۴۲ هزار تومان رسیده که نسبت به بازار آزاد تقریباً ۴۰ درصد ارزانتر است.
سمیعی در پایان به خبرنگار گسترش نیوز گفت: به نظر میرسد اگر این روند یعنی توقف قیمت ارز در بازار آزاد و ادامه افزایش تدریجی ارز موزون ادامه یابد تا پایان سال این دو قیمت یکسان خواهند شد و اگر فرض کنیم که قیمتهای دیگر ابداع نشود، میشود امیدوار بود که به زودی ارز رانتی نداشته باشیم که این اتفاق بسیار مبارکی برآورد میشود..