به گزارش خبرنگار حوزه میراث فرهنگی گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی؛ همایش ملی «نوروز و فرهنگ شادمانی آغاز قرن پانزدهم خورشیدی» پنجمین همایش از سلسله همایش‌های پژوهشکده مردم شناسی با همکاری مراکز علمی، دانشگاهی و پژوهشگاهی کشور «امروز» ۲۵ اسفند ماه بصورت مجازی برگزارشد.
آقای حسین حسن‌پور آلاشتی رییس دانشکده علوم‌انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران در این همایش با اشاره به ثبت جهانی نوروز درسال ۲۰۱۰ به عنوان میراث‌معنوی ایرانی، چهار شنبه سوری، پخت آش، انجام بازی‌های گروهی، پهن کردن سفره هفت سین، دید و بازدید، رفتن به دامان طبیعت و ... را از آیین‌های نوروز دانست و گفت: نوروز یک آیین اسطوره‌شناسی است که به آیین حیات مجدد باز می‌گردد.
او تصریح کرد: باشکل‌گیری آیین‌های توحیدی در ایران و بین‌النهرین و تبدیل اسطوره به حماسه نوروز به جشن ملی تبدیل شده است.
این پژوهشگر با اشاره به پیشینه برگزاری جشن‌های نوروز در زمان هخامنشیان، ساسانیان، عباسیان و... خاطرنشان کرد: قلمرو نوروز بسیار گسترده است و با تقسیم بندی‌های امروز بالغ بر ۱۴ کشور را در بر می‌گیرد که در ۹ کشور این روز تعطیل رسمی اعلام شده و این حکایت از گستره وسیع آیین نوروز و محبوبیت آن دارد.
آقای حسن‌پور آلاشتی با طرح این پرسش که چرا نوروز بخش قابل توجهی از دنیا را تحت تأثیر قرار داده گفت: این آیین توانسته با ادیان توحیدی در حوزه خاورمیانه، فلات‌ایران و بین‌النهرین منطبق شده و رنگ مذهبی یابد.
تقویم جلالی دل نشین‌ترین تقویم جهان
آقای سعد الله نصیری قیداری رییس دانشگاه شهید بهشتی در این همایش با بیان اینکه نام دانشمندان زیادی از ایران در لیست منجمین جهان وجود دارد به شکل‌گیری روند تقویم جلالی اشاره کرد و آن را کامل ترین، دقیق‌ترین و دل نشین‌ترین تقویم جهان دانست که آغاز آن با نو شدن زمین در فصل بهار همراه است.
او با بیان تعاریفی از زمان، تاریخ و تقویم، ایران را با هزاران سال قدمت و تاریخ، دریایی از میراث‌ملموس و ناملموس خواند که آیین‌هایی نظیر نوروز، یلدا و... از مهمترین آنهاست.
این پژوهشگر در ادامه تصریح کرد: آغاز قرن پانزدهم برخلاف باور عامه مردم امسال نیست و یکم فروردین سال ۱۴۰۱ خواهد بود.
شادی‌آفرینی مشترک در تمامی آیین‌های نوروز
خانم سرور نوبختی رییس موسسه فرهنگی اکو دیگر سخنران این همایش با اشاره به اینکه جشن نوروز در کشور‌های حوزه تمدنی نوروز نظیر تاجیکستان، ترکیه، قرقیزستان، ترکمنستان، افغانستان و ... برگزار می‌شود که هر کدام نمادی از نوروز هستند به برخی از آیین‌های نوروز در این کشور‌ها نظیر بر تن کردن لباس نو، به نمایش گذاشتن هنر‌های دستی، پختن نان و غذا‌های سنتی، دوری از بر زبان آوردن سخن زشت و ... اشاره کرد.
او گفت:در ایران این روز با شکوه با آراستن سفره هفت سین و دید و بازدید ایرانیان و تبریک و شادباش به یکدیگر همراه است.
رییس مؤسسه فرهنگی اکو، نکته واحد تمامی این آیین‌ها را شادی آفرینی دانست و خاطرنشان کرد: عامل ماندگاری آیین نوروز نیز شادی است، زیرا که انسان در تمام طول زندگی به شادی نیاز دارد.
وی افزود: اصل نوروز در شاد زیستن، شاد بودن و شاد ماندن است و همانطور که شب به روز، نور بر ظلمت، گرمی بر سردی، خوبی بر بدی و شادی بر غم چیره می‌شود نوروز بیانگر این است که هیچ اندوهی ماندنی نیست و شادی روزی از راه خواهد رسید.
او در ادامه با ابراز خرسندی از چیره شدن جهان تا حدودی بر همه گیری جهانی کرونا تصریح‌کرد: گذراندن این دوران سخت به مردم دنیا نشان داد که با شادی، در کنار همدیگر بودن و اتحاد داشتن غلبه بر سختی امکان پذیر است.
نوروز مظهر تام و تمام طبع شادی جوی ایرانی
آقای سید محمد بهشتی معمار، ایران‌شناس و پیشکسوت حوزه میراث‌فرهنگی در مورد شادی و نوروز گفت: در آیین زرتشت مهمترین رویکرد؛ دعوت به نظم حاکم بر هستی که میل به آن ایجاد شادمانی می‌کند است.
او با اشاره به اینکه فرهنگ دعوت به شادی پیش و بعد از اسلام در بین ایرانیان وجود داشته است، ایران را سرزمین بالقوه خواند که هرآنچه گوهر در آن وجود دارد در پس پرده پنهان است و ایرانیان همواره به دنبال کشف المحجوب و آشکار کردن گوهر از پرده اند که این خود امری شادی آفرین است.
آقای بهشتی با بیان اینکه حتی تمامی فصول سال بر اساس این شادی شکل گرفته‌اند افزود: نوروز مظهر تام و تمام طبع شادی‌جوی ایرانی است که خود را در نوروز تمام قد نشان می‌دهد.
گیلان سرزمینی شاد
آقای سید هاشم موسوی رییس پژوهشکده گیلان‌شناسی دانشگاه گیلان نیز با اشاره به همه‌گیری بیماری کرونا که مراسم عید نوروز را تحت‌شعاع قرار داده گفت: با دنیای بهتر تنها یک آغوش فاصله داریم و با اینکه دید و بازدید‌ها با شیوع این بیماری محدود شده‌اند وظیفه داریم پیام‌های نوروز را پاس بداریم.
او در ادامه با اشاره به آیین‌های مخصوص نوروز در گیلان افزود: مردم استان گیلان به مهمان نوازی مشهورندو آیین‌های نوروز را با شادمانی برگزار می‌کنند.
این پژوهشگر با بیان اینکه گیلانیان در مواقع انجام کار‌های سخت نیز با نشاط دسته جمعی کار می‌کنند افزود:گیلان و گیلانی با شادی پیوند دارند و معضلات را نیز با شوخ طبعی خودشان تفسیر می‌کنند.
آقای موسوی آیین‌های گیلان را در ارتباط با عناصر طبیعی، تقویم و نیاز‌های اقتصادی و کشاورزی مردم دانست واظهار کرد: گیلان برای همه گیلانیان دارای یک معنای مشترک و آن هم سرسبزی، جنگل، دریا، موسیقی، غذا‌های محلی و ... است.
او با بیان اینکه طبیعت گیلان شاد، تأمین کننده نیاز مردمان و جغرافیای آن غنی است خاطرنشان کرد: همه از این طبیعت زیبا لذت می‌بردند.
گفتنی است، آیین افتتاحیه این همایش با تقدیر از نوروز شناسان یک سده اخیر و ادای دین و احترام به آنان، نمایش فیلمی از پویا رییسی و با گرامیداشت یاد نوروز پژوهان بزرگ که چشم از جهان فروبسته اند، رونمایی از مجله آیین نورز شماره «کردستان و کرمانشاه»، شماره «کرمان و سیستان و بلوچستان»، شماره فرهنگ شادمانی (مجله مطالعات مردم شناختی میراث فرهنگی) به پایان رسید.
