عبرت روحانی
روزنامه وطن امروز نوشت:
یکی از ایرادات و اشکالات خطرناک مذاکرات دولت حسن روحانی با دولت اوباما بر سر موضوع هسته‌ای، پیوست سیاسی این مذاکرات در داخل ایران بود. حسن روحانی از همان دوره تبلیغات انتخاباتی در سال ۱۳۹۲، تلاش کرد با دوگانه‌سازی و تخریب مخالفان خود، مذاکرات هسته‌ای را به یک موضوع سیاسی و جریانی تبدیل کند. این اقدام تبعات بسیاری به همراه داشت که مهم‌ترین آن تبدیل مذاکرات و توافق برجام به یک اهرم و ابزار سیاسی و جناحی بود. حملات بی‌محابا و توهین به منتقدان و طرح اتهامات بی‌اساس، تبدیل به جزئی از مذاکرات شد. در حالی که مذاکرات در اصل، یک موضوع ملی برای پیگیری یک مطالبه ملی، یعنی رفع تحریم‌ها بود اما حسن روحانی به گونه‌ای رفتار کرد که مذاکرات هسته‌ای تبدیل به یک موضوع جناحی شد. به مرور مشخص شد این طرز نگاه به مذاکرات، در پشت میز مذاکره، آسیب‌های جدی به منافع ملی وارد می‌کند. وقتی دولت روحانی، مذاکرات و توافق احتمالی را به عنوان یک اقدام و دستاورد جناحی تلقی کرد، قاعدتا اهداف مذاکره، آنگونه که مردم تصور می‌کردند نبود.
اکنون اما وضعیت با زمان دولت روحانی فرق می‌کند. اگرچه متاسفانه برخی دولتی‌ها، اطرافیان رئیس‌جمهور و حامیان پزشکیان همچنان همان شیوه و مشی دولت روحانی نسبت به مذاکرات را پیگیری می‌کنند و گره زدن مذاکرات به همه مسائل و موضوعات کشور را این بار و در قبال گفت‌وگوهای موسوم به مذاکرات عمان دنبال می‌کنند اما آنچه روحانی و ظریف در ماجرای برجام می‌گفتند و انجام می‌دادند، در مواضع و اقدامات رئیس‌جمهور دیده و شنیده نمی‌شود. دست کم در مواضع علنی پزشکیان و عراقچی این رفتار مشاهده نمی‌شود. بویژه اینکه رفتار عراقچی، نه تنها هیچ‌گونه شباهتی با رفتار ظریف در فقره برجام ندارد، بلکه تقریبا در عمده موارد و مواقع، عملکرد عراقچی با عملکرد ظریف کاملا متفاوت و متضاد است. البته باید این نکته را گفت که این قضاوت، مختص زمان فعلی است و بر اساس برآورد رفتار آنها از ابتدای مذاکرات تا زمان اکنون انجام شده است. الان برخلاف برجام که ظریف و جان کری ساعات زیادی از مذاکرات را خلوت می‌کردند و از پیاده‌روی او و جان کری هزاران فریم عکس و فیلم منتشر می‌شد، مذاکرات عراقچی و ویتکاف به صورت غیر مستقیم انجام شده و حتی یک فریم عکس از این ۲ نفر در کنار هم وجود ندارد. برخلاف ظریف که هر توافقی را بهتر از عدم توافق می‌دانست و به آمریکایی‌ها توصیه می‌کرد هوای آنها را در داخل ایران داشته باشند، چنین مواضع و اظهاراتی را از عراقچی شاهد نبودیم و او مواضع روشن نظام درباره مذاکرات و مبنای گفت‌وگوها و همین‌طور خطوط قرمز ایران در این گفت‌وگوها را مطرح کرده است.
******
محسن هاشمی درباره مذاکره ایران و آمریکا می‌گوید
محسن هاشمی رفسنجانی، عضو حزب کارگزاران سازندگی در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا، پیرامون مذاکره و آمریکا صحبت کرده که بخش‌هایی از آن به شرح زیر است:
* ترامپ متوجه است اگر خواسته‌هاي حداكثري داشته باشد، نمي‌تواند بهره‌اي از ايران داشته باشد، لذا خواسته‌هاي حداقلي خود را مطرح كرده است. ظاهرا قصد دارد گام به گام و مرحله به مرحله پيش برود. بايد مراقب بود كه در آينده شرايط به گونه‌اي نشود كه زياده‌خواهي خاصي صورت بگيرد. ايران بايد از زمان نهايت استفاده را داشته باشد تا ترامپ احساس موفقيت كند و ديگر مطالبات بيشتري طرح نكند. ايران هم به خواسته خود براي تداوم غني‌سازی و رفع تحريم‌ها برسد. نبايد فراموش كرد كه ايران با غني‌سازی پايين هم مي‌تواند نيازهای هسته‌ای خود را برطرف كند تا در آينده با اعتماد‌سازی با امريكا و آژانس، حتي سطح غني‌سازی خود را بالا ببرد.
* ايران اصرار دارد به حقي كه بر اساس قانون به او تعلق دارد، برسد، اين حق فعاليت صلح‌آميز در راستاي NPT و پروتكل‌هاي الحاقي است. بعيد است امريكايي‌ها هم مخالفتی با استيفای اين حق داشته باشند.
* برخي تحليلگران معتقدند بايد دو‌طرف تضاميني را ارايه كنند تا ديگر بن‌بستي در مسير مذاكرات و توافق احتمالي ايجاد نشود. ايران بايد مراقب باشد تا افراطيون خارجي با كمك تندروهاي داخلی در مسير توافق مشكل‌سازی نكنند.
* خوشبختانه افراطيون داخلي كنترل شده‌اند و كم‌كم يك صداي واحد از داخل ايران به گوش مي‌رسد. اگر اين روند تداوم داشته باشد و تندروي‌های داخلی بهانه‌ای به دست افراطي‌هاي خارجی ندهند، دست جنگ‌افروزان و تندروی های خارجی هم خالی مي‌شود.
* وقتي مطالب منتشر شده در رسانه‌هاي داخل و خارج كشور در خصوص مذاكرات را مرور مي‌كنم، مي‌بينم فضاي مثبتي براي ورود عاقلانه ايران در فضاي بين‌المللي و رفع تنازعات با امريكا ايجاد شده است.
*****
چرا دنبال حذف عارف اند؟
سایت عصر ایران نوشت:
عباس پازوکی معاون رسانه و ارتباطات بنیاد امید ایرانیان، در گفتوگویی با اشاره به تخریب‌های سازمان‌یافته علیه محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور گفت: وقتی یک مدیر پاکدست وارد ساختار اجرایی می‌شود، باندهای قدرت و ثروت بلافاصله احساس خطر می‌کنند.
پازوکی با اشاره به شایعات اخیر علیه عارف افزود: «از همان روزی که محمدرضا عارف به‌عنوان معاون اول رئیس‌جمهور منصوب شد، پروژه‌ای طراحی‌شده، سازمان‌یافته و پرخرج برای تخریب او کلید خورد. اقلیتی بانفوذ که نگران حضور یک مدیر پاکدست در قلب دولت بودند، ماشین حمله را روشن کردند. پروژه‌بگیران فضای مجازی فعال شدند و پول سیاه به گردش درآمد. هدف هم روشن است: بی‌اعتبارسازی چهره‌ای که اهل معامله نیست».
وی افزود: «عارف هم‌زمان مورد اعتماد رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور است. او فرمانده تیم اقتصادی دولت دوم خاتمی بود؛ همان دولتی که رشد اقتصادی ۸ درصدی را تجربه کرد. دکترای خود را از دانشگاه استنفورد گرفته و سال‌هاست استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف است. حتی حالا، با وجود مسئولیت سنگین، برخی شب‌ها پایان‌نامه دانشجویان دکتری را خودش بررسی و راهنمایی می‌کند».
پازوکی با تأکید بر اینکه «تا عارف هست، معامله‌ای با باج‌گیران در کار نخواهد بود» تصریح کرد: «حملات سازمان‌یافته علیه او از سوی دو گروه انجام می‌شود: یک گروه، طراحان اصلی‌اند که پول خرج می‌کنند و منافعی جدی در حذف عارف دارند؛ و گروه دوم، پروژه‌بگیرانی هستند که صرفاً مجری‌اند. پروژه است دیگر! برایشان مهم نیست چه کسی پول می‌دهد یا چه کسی تخریب می‌شود. مهم، فاکتور است!»
وی با اشاره به تحرکات اخیر در فضای مجازی گفت: «در ۲۴ ساعت گذشته، یک عملیات روانی تمام‌عیار علیه دکتر عارف آغاز شد. ابتدا شایعه کردند که منتقدان او از سوی پلیس امنیت احضار شده‌اند که کاملاً کذب است. سپس ادعا کردند عارف با وزارت دکتر مدنی‌زاده مخالفت کرده، در حالی که ایشان از دوستان و هم‌دانشگاهی‌های قدیمی دکتر عارف در دانشگاه شریف است».
******
شاهد گشایش‌های دیگری در موضوع رفع فیلترینگ خواهیم بود
ستار هاشمی وزیر ارتباطات دولت چهاردهم در گفتوگو با ایلنا، در خصوص پیشرفت‌های دولت الکترونیک و برنامه وزارت ارتباطات برای توسعه آن، تصریح کرد: «در بحث دولت الکترونیک، ما معمولا بر اساس پنجره واحد گزارش می‌دهیم. ما شاهد این هستیم که در شش یا هفت ماه اخیر، عملاً میزان کاربران ما به ۶۲ میلیون رسیده است، در حالی که قبل از آن زیر ۵۵ میلیون کاربر بوده و این موضوع حاکی از این است که مراجعات به پنجره واحد خدمات دولت هوشمند افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است».
وی ادامه داد: «ما به یک نکته‌ای به عنوان آسیب‌شناسی در بحث دولت الکترونیک رسیدیم که برای ورود، معمولاً مردم وارد پنجره واحد می‌شوند تا به خدمات خود دسترسی پیدا کنند. برای برخی از دستگاه‌ها اشکالاتی وجود دارد که رفع این اشکالات را طراحی کردیم و ان‌شاءالله فکر می‌کنم خبرش را در روزهای آینده در قالب یک نشست رسانه‌ای با حضور ذی‌نفعان ان‌شاءالله به مردم اعلام خواهیم کرد».
هاشمی در رابطه اظهارات اخیر خود مبنی بر اینکه تاکید وزارت ارتباطات بر دوری از سیاست‌زدگی به معنای فرار از وعده رفع فیلترینگ نخواهد بود، عنوان کرد: «نه؛ چه ارتباطی دارد. اصلاً چنین بحثی نیست. اساساً و اصولاً نگاه ما بر این است که گفتیم بحث‌های مرتبط با آثار و آسیب‌های محدودسازی را داشته‌ایم و این با نگاه کارشناسی هم قابل دفاع است. لذا ما در قالب کار کارشناسی با توجه به تأکید رئیس‌جمهور این موضوع را دنبال می‌کنیم. عرض کردم که امسال ان‌شاءالله شاهد گشایش‌هایی در این خصوص خواهیم بود. ولی عرض ما بر این است که وقتی می‌شود با نگاه کارشناسی و با نگاه علمی کار را با گفتمان وفاق پیش برد، نیازی به جنگ و دعواهایی که بعضی اوقات دیده می‌شود، نیست».
******
مذاکرات، ناترازی یا موسیقی؟
روزنامه فرهیختگان نوشت:
الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت، اخیرا با بیان اینکه «ما همین دیشب تا ساعت ۳ صبح درحال رفع دو موضوع بودیم؛ یکی بحران در وزارت نیرو و دیگری موضوع موسیقی در بوشهر»، قصد داشت تلاش بی‌وقفه دولت برای حل مسائل کشور را ترسیم کند.
اما این سخنان نه‌تنها اعتماد عمومی را جلب نکرد، بلکه پرسش‌های جدی درباره عملکرد دولت برانگیخت. حضرتی بر لزوم شفافیت و دیالوگ با مردم تأکید کرد، اما رویکرد دولت در همین دو موضوع، با شفافیت و گفت‌وگوی واقعی فاصله دارد. نادره رضایی، معاون وزارت ارشاد شبانه از لغو فستیوال کوچه در بوشهر خبر داد؛ اما ساعاتی بعد وزارت ارشاد مجوز برگزاری آن را تأیید کرد.
درباره ناترازی‌های انرژی نیز باتوجه‌به حساسیت موضوع و تجربه تلخ اعتراضات سال 98، ضرورت دارد برنامه‌های اصلاحی و توسعه‌ای به‌صورت دقیق و شفاف به مردم ارائه شود. اما کلی‌گویی‌ها و هشدار‌های مبهم، افکار عمومی را در شرایط حساس کنونی به این پرسش وا می‌دارد که آیا دولت در مسیر اقناع مردم و حل ریشه‌ای مشکلات گام برمی‌دارد یا در دام ناهماهنگی، واکنش‌های شتاب‌زده و تلاش برای دستاوردسازی گرفتار شده است؟
اولین مشکل، اصل پرداختن به این موضوع در شرایط فعلی کشور است. مذاکرات ایران و آمریکا از فردا (چهارشنبه) وارد مرحله کارشناسی می‌شوند و هیئت مذاکره‌کننده امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند آرامش و پشتیبانی همه‌جانبه برای تمرکز بر روند رایزنی‌هاست. حالا در این شرایط چرا باید موضوعاتی مثل انرژی و یک رویداد موسیقی توسط عناصر دولتی تبدیل به دغدغه و مسئله شوند و بعد هم بدون هیچ توضیح اضافه‌ای بگویند توانستیم مشکل را حل کنیم؟ ثمره این رفتار چه چیزی جز ذبح افکار عمومی پیش پای دستاوردسازی دولت است؟
******
تفاهم‌نامه ریلی دولت و نعل وارونه کارگزارانی‌ها
روزنامه کیهان نوشت:
در حالی که دولت هاشمی و حزب کارگزاران نقش منحصر به فردی در برکشیدن بابک زنجانی داشته‌اند، ارگان مطبوعاتی این حزب ادعا کرد دولت پزشکیان به قرارداد ریلی با شرکت تابعه زنجانی تن داده تا ذی‌نفعان تحریم در روند مذاکرات کارشکنی نکنند!
روزنامه سازندگی در تحلیلی باسمه‌ای و تحریف‌آمیزنوشت: «شرکت منتسب به هلدینگ بابک زنجانی تفاهم‌نامه‌ای به ارزش ۶۱ هزار میلیارد تومان با شرکت راه‌آهن امضا کرد. نکته جالب این بود که وزیر راه و شهرسازی در مراسم امضای تفاهم‌نامه حضور داشت و به آن رسمیت بخشید. در شبکه‌های اجتماعی، واکنش‌ها به این خبر عمدتاً منفی بوده و کاربران با اشاره به پرونده‌های قضائی زنجانی، این قرارداد را مصداق «بازگشت رانت‌خواران به اقتصاد» توصیف کرده‌اند. تصمیم‌گیری برای همکاری با چنین شرکت‌هایی ممکن است با هدف کاهش انگیزه ذی‌نفعان تحریم برای برهم زدن توافقات بین‌المللی باشد اما این رویکرد می‌تواند به کاهش اعتماد عمومی به دولت منجر شود. از سوی دیگر، گمانه‌زنی‌ها درباره ارتباط این اقدام با استراتژی سیاسی پزشکیان برای مدیریت مذاکرات ایران و آمریکا، موضوعی پیچیده در اقتصاد سیاسی است که نیازمند بررسی دقیق انگیزه‌ها، پیامدها و چارچوب‌های اخلاقی و قانونی است. از منظر اقتصاد سیاسی، تصمیم‌گیری‌هایی از این دست می‌توانند به عنوان ابزاری برای ایجاد توازن در میان گروه‌های ذی‌نفع داخلی و حفظ ثبات سیاسی در راستای اهداف کلان ملی مانند پیشبرد مذاکرات بین‌المللی توجیه شوند».
وارونه نویسی و فرافکنی ارگان حزب کارگزاران در حالی است که بابک زنجانی، برکشیده مدیریت کارگزارانی است. ۳۰ شهریور ۱۳۹۲، چند ماه قبل از اینکه تیم «روحانی، زنگنه و جهانگیری»، بابک زنجانی را بهانه‌ای برای تسویه حساب سیاسی قرار دهند، نشریه کارگزارانی «آسمان» (به سردبیری محمد قوچانی)، گفتوگویی با زنجانی ترتیب داد و تصویر او را بر صفحه اول نشاند. وی در این گفتوگو، درباره روند رشد خود گفته بود: «زمانی که در پادگان ولی‌عصر تهران سرباز بودم، آقای‌هاشمی رفسنجانی برای بازدید به آنجا آمدند، گفتند تعدادی سرباز برای ریاست‌جمهوری، بانک مرکزی و جاهای مختلف انتخاب کنند. وقتی به عنوان سرباز به بانک مرکزی رفتم، گفتند شما باید به‌عنوان راننده، آقای نوربخش را جابه‌جا کنید. حدود ۵ ماه از سربازی‌ام مانده بود. من در دفتر آقای نوربخش کار ثبت نامه‌ها را انجام می‌دادم، بعد هم رانندگی آقای نوربخش را می‌کردم. بعد از خدمت... آقای نوربخش ۵-۴ جا را انتخاب کرده بود و برای کنترل بازار به آنها دلار می‌داد تا در بازار پخش کنند. آقای نوربخش به من گفت شما هم در این مجموعه‌هایی که دارند دلار تزریق می‌کنند، کار کن. اولین روز، ۱۷ میلیون دلار در بازار توزیع کردم و اولین کارمزد من هم ۱۷ میلیون تومان بود. هر روز دلار می‌گرفتم و در بازار می‌فروختم... (درباره عکس با هاشمی و خاتمی و روحانی) من پیش این آقایان رفتم تا جایزه بگیرم... تا حالا ۴-۳ بار آقای هاشمی را از نزدیک دیده‌ام. بعد از انتخابات، خدمت ایشان رفتم و توضیحی درباره کارهایم به ایشان دادم.»
نکته دوم اینکه برخی مدعیان اعتدال و اصلاحات، طی چند سال اخیر روایتی تحریف‌آمیز از ماجرای بابک زنجانی به دست دادند تا افکار عمومی را از فهم دقیق آغاز و فرجام ماجرای وی منحرف کنند. آقای روحانی ۱۷ اسفند ۱۳۹۴ در یزد با اشاره به عدم بازگشت ۲/۷ میلیارد دلار پول نفت از سوی زنجانی گفته بود: «حالا می‌گویند محکوم شده به اعدام. ثم ماذا؟ پول کجا رفت؟ اعدام که مشکلی را حل نمی‌کند. آنی که سؤال مردم است، این است که این پول کجا رفته است؟ قوه قضائیه پولهای غارت شده را پس بگیرد.»
اما پس از آنکه پول بیت‌المال پس گرفته شد، محافل مدعی اعتدال و اصلاحات، ریل را عوض کرده و گفتند که چرا حکم زنجانی به جای اعدام، به حبس تبدیل شده است؟! حامیان و برکشندگان دیروز زنجانی، دوست داشتند او اعدام شود و پول‌ها برنگردد تا بتواند به بازی سیاسی مبتذل خود ادامه دهند.
******
سرمایه‌گذاری هسته‌ای مشترک ایران با آمریکا صحت دارد؟
خبرنگار نیویورک تایمز گفته یکی از گزینه‌هایی که ایران در مذاکرات غیرمسقیم با آمریکا ارائه کرده است، راه‌اندازی تاسیسات هسته‌ای خود در یک سرمایه‌گذاری مشترک با آمریکا یا با کشور ثالثی مانند عربستان که به عنوان لایه امنیتی اضافی برای اطمینان از اینکه برنامه هسته‌ای‌اش برای اهداف صلح‌آمیز خواهد بود، است.
در همین خصوص، یعقوب رضازاده، دبیر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به سایت رویداد۲۴ گفت: «در ابتدا باید بگویم که ایران به علم و فناوری هسته‌ای رسیده و اخیراً هم که آقای گروسی از پیشرفت‌های ما بازدید داشتند، موفقیت و اختراعات دانشمندان ما را ستودند. ازاین‌رو ما حاضریم انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز و علم آن را به تمام دنیا و مخصوصاً کشور‌های همسایه صادر کنیم».
وی افزود: «اما در خصوص اینکه خبرنگار نیویورک تایمز گفته ایران حاضر است برای نشان دادن برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود، با آمریکا یا یک کشور ثالث وارد سرمایه‌گذاری مشترک شود، اصلاً صحت ندارد و جزو موارد مورد بحث در مذاکرات نبوده است، زیرا در گزارشاتی که عوامل وزارت خارجه به ما دادند این موضوع مطرح نشد».
رضازاده تصریح کرد: «خوشبختانه گزارشی که چند روز پیش آقای تخت‌روانچی به ما دادند و گزارشی که آقای عراقچی به شورای عالی امنیت ملی ارائه کردند، نشان می‌دهد همه از روند مذاکرات استقبال کردند و مسیر به درستی در حال جلو رفتن است و گفته می‌شود تیم مذاکره‌کننده ترامپ در این دوره با تیم زمان اول ریاست‌جمهوری‌اش تفاوت دارد و رییس‌جمهور آمریکا نسبت به گذشته، هم عقب‌نشینی داشته و هم مطالبات و خواسته‌هایش را تعدیل کرده است».
دبیر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار داشت: «خبر جدی که ما داریم این است که تا امروز تیم مذاکره‌کننده آمریکا اجازه نداده است اهداف، افکار و عقاید رژیم صهیونیستی وارد این مذاکرات شود».
وی گفت: «در نامه ترامپ به رهبر معظم انقلاب، تهدیداتی بود، ولی از آن‌جایی که جواب نامه از سوی ایران مناسب و قاطع بود، آنها مجبور شدند در مذاکرات نسبت به نامه ارسالی عقب‌نشینی کنند».
******
کوچک‌زاده خطاب به اژه‌ای: آیا از شیوه رفتار با مردم خبر دارید؟
مهدی کوچک‌زاده، نماینده مردم تهران در مجلس در جلسه علنی امروز، سه شنبه دوم اردیبهشت ۱۴۰۴ در تذکری خطاب به محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه گفت: «بدترین و بالاترین منکر در نظام جمهوری اسلامی، تضعیف این نظام مقدس برآمده از خون صدها هزار شهید است. بزرگ‌ترین عامل تضعیف، ارتکاب اعمالی است که اصلی‌ترین پشتوانه نظام یعنی مردم نجیب و فداکار را ناراضی کند. آقایان آیا خبر دارید در دستگاه‌های اجرایی و دادگاه‌ها با مردم چه رفتاری می‌شود؟»
وی با بیان اینکه «با قاطعیت عرض می‌کنم در این زمینه دچار ضعف حیرت‌آوری هستیم» مدعی شد: «اینکه عده‌ای با مزد یا بی‌مزد مامور شوند با استفاده از فضای بی‌در و پیکر مجازی شما را در افکار عمومی زیبا جلوه دهند و بر کسانی که دیدگاه‌های متفاوتی با شما دارند بتازند، لزوماً شما را در پیشگاه عدل الهی و مردم موجه و خوب جلوه نخواهد داد».
وی همچنین در تذکر دیگری تاکید کرد: «آقای رئیس‌جمهور اینکه تا روز آخر، مجلس از گزینه‌های مورد بررسی شما برای وزارت اقتصاد بی اطلاع باشد، نشانه خوبی از وفاق نیست».
کوچک زاده باز هم خطاب به رئیس قوه قضاییه گفت: «آقای اژه‌ای ما انتظار داریم که مردم صادقانه رفتار شما را در برخورد با مسئولانی که ترک فعل کرده‌اند، ببینند. اگر این رفتار منحصر شد به یکی دو نفر و سه نفر، مردم حق دارند قضاوت کنند که این نتیجه یک دیدگاه سیاسی است».
