واکسنها جان میلیونها انسان را نجات دادهاند، اما نیاز همیشگی آنها به نگهداری در دمای پایین همواره یکی از چالشهای بزرگ در توزیع جهانی بوده است. در بسیاری از نقاط جهان، انتقال و نگهداری واکسن میتواند بسیار پر هزینه باشد. اکنون یک شرکت بیوتکنولوژی بریتانیایی راهحلی برای این مشکلها پیدا کرده است: واکسنهایی که بدون نیاز به یخچال نیز پایدار باقی میمانند.
شرکت Stablepharma با همکاری دولت بریتانیا و مؤسسه ملی پژوهش سلامت و درمان (NIHR) نخستین واکسن بدون نیاز به یخچال را با نام SPVX02 توسعه داده و هماکنون آزمایشهای انسانی آن در بیمارستان دانشگاهی ساوتهمپتون آغاز شده است. این واکسن نسخهای بازطراحیشده از واکسن کزاز-دیفتری محسوب میشود.
برخلاف واکسنهای سنتی، SPVX02 میتواند در بازه دمایی بین منفی 20 تا مثبت 40 درجه سانتیگراد پایدار باقی بماند و تا 18 ماه بدون نیاز به نگهداری در یخچال قابل استفاده باشد. این ویژگی میتواند به شکل چشمگیری از دورریختن واکسنها جلوگیری کند.
بر اساس آمار، تا 50 درصد واکسنهای موجود بهدلایلی از جمله شرایط نامطلوب نگهداری از بین میروند. حفظ این زنجیره پیچیده و انرژیبر، بهویژه در مناطق دورافتاده، مناطق درگیر جنگ یا کشورهای با زیرساخت ضعیف تقریباً غیرممکن است. بنابراین فناوری جدید راهحلی برای عبور از این محدودیتها ارائه میدهد و میتواند مسیر دسترسی سریعتر و گستردهتر به واکسنها را هموارتر کند.
شرکت Stablepharma بیش از 60 واکسن دیگر را نیز شناسایی کرده که میتوان آنها را به همین صورت بازطراحی کرد. همچنین فرایند تولید این واکسنها قابلیت مقیاسپذیری دارد و میتوان سالانه میلیونها دوز را بدون نیاز به یخچال در تولید یا توزیع، به دست مصرفکنندگان رساند.
در صورتی که آزمایشهای بالینی با موفقیت همراه باشد، عرضه جهانی واکسنهای بدون نیاز به یخچال Stablepharma میتواند از سال 2027 آغاز شود و دنیای پزشکی را برای همیشه متحول کند.