تحقیق جدیدی که روی دادههای بیش از 240 هزار نفر انجام شده است، نشان میدهد مصرف زیاد غذاهای فوقفرآوریشده خطر مرگ زودهنگام را افزایش میدهد.
به گزارش سیانان، «کارلوس آگوستو مونتیرو»، استاد بازنشسته تغذیه و بهداشت عمومی دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه سائو پائولوی برزیل و یکی از نویسندگان این مطالعه، میگوید:
«ما [در این مطالعه] خطر مرگ ناشی از مصرف زیاد غذاهای فوقفرآوریشده در افراد 30 تا 69 ساله را بررسی کردهایم؛ سنی که در آن، مرگ زودهنگام تلقی میشود. متوجه شدیم بهازای هر 10 درصد افزایش در کالری دریافتی از غذاهای فوقفرآوریشده، خطر مرگ زودهنگام نزدیک به 3 درصد افزایش پیدا میکند.»
مونتیرو سال 2009 اصطلاح «فوقفرآوریشده» را ابداع کرد و سامانهای به نام NOVA برای طبقهبندی غذاها براساس میزان فرآوری آنها ارائه داد.
طبق تعریف مونتیرو، این غذاها تقریباً هیچ ماده غذایی کاملی ندارند و از «مواد شیمیایی ارزانقیمت که دستکاری شدهاند» تهیه میشوند و معمولاً از افزودنیهای مصنوعی برای خوشطعمتر، قابلخوردنتر و حتی اعتیادآورکردن آنها استفاده میشود.
تحقیق جدید که در ژورنال American Journal of Preventive Medicine منتشر شده، تعداد مرگهای قابلپیشگیری با مصرف کم، متوسط و زیاد غذاهای فوقفرآوریشده در 8 کشور برآورد کرده است.
«ادواردو آگوستو فرناندس نیلسون»، محقق ارشد این پژوهش از بنیاد اوسوالدو کروز در ریودوژانیرو، میگوید:
«مرگهای زودهنگام ناشی از مصرف غذاهای فوقفرآوریشده که قابلپیشگیریاند، میتوانند از 4 درصد در کشورهای با مصرف پایین تا نزدیک به 14 درصد در کشورهای با مصرف بالا متغیر باشند.»
بااینحال، این پژوهش نتوانسته مستقیم ثابت کند علت این مرگها مصرف غذاهای فوقفرآوریشده بوده یا خیر.
به گفته دانشمندان، ایالات متحده بیشترین میزان مصرف غذاهای فوقفرآوریشده را در جهان دارد و حدود 55 درصد رژیم غذایی متوسط آمریکاییها را شامل میشود. پژوهشگران تخمین زدهاند سال 2017 کاهش مصرف این غذاها به صفر میتوانست از بیش از 124 هزار مرگ در آمریکا جلوگیری کند.
همچنین در کشورهایی که مصرف این غذاها پایینتر است، مانند کلمبیا (15 درصد رژیم غذایی) و برزیل (17.4 درصد)، رساندن مصرف به صفر میتوانست از حدود 3 هزار مرگ در سال 2015 در کلمبیا و 25 هزار مرگ در سال 2017 در برزیل جلوگیری کند.
این نخستین مطالعهای نیست که پیوند مصرف غذاهای فوقفرآوریشده و پیامدهای منفی برای سلامتی را نشان میدهد. در مطالعات قبلی گفته شده بود افرادی که بیشتر غذاهای فوقفرآوریشده مصرف میکنند، 50 درصد بیشتر در معرض مرگ ناشی از بیماریهای قلبی-عروقی و اختلالات روانی رایج قرار دارند.
مصرف بیشتر این غذاها همچنین میتواند خطر اضطراب را تا 53 درصد، چاقی را تا 55 درصد، اختلالات خواب را تا 41 درصد و دیابت نوع 2 را تا 40 درصد افزایش دهد.
البته این مطالعه منتقدان خاص خود را نیز داشته است. «سارا گالو»، معاون ارشد سیاستگذاری محصولات در انجمن برندهای مصرفی که نماینده صنعت غذاست، این مطالعه را گمراهکننده خوانده و میگوید مصرفکنندگان را سردرگم خواهد کرد. او در ایمیلی برای CNN نوشته است:
«تخریب چهره غذاها و نوشیدنیهای آماده، مقرونبهصرفه و دارای ماندگاری بالا میتواند دسترسی و پرهیز از مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی را کاهش دهد که درنهایت به کاهش کیفیت رژیم غذایی، افزایش خطر بیماریهای ناشی از کمبود مواد غذایی و تشدید نابرابریهای بهداشتی منجر خواهد شد.»