به گزارش بهداشت نیوز دکتر مجید انوشیروانی، متخصص برجسته طب ایرانی،به ابهامات پیرامون مصرف روغن گل مغربی (EPO) به ویژه در زنان مبتلا به میگرن پاسخ میدهد. او تأیید میکند که برخی بانوان با مصرف قرصهای ضد بارداری دچار تشدید سردردهای میگرنی میشوند.
از سوی دیگر، سردردهای شدید پیش از دوره قاعدگی (مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی یا PMS) نیز شایع است. دکتر انوشیروانی اشاره میکند که در این موارد، روغن گل مغربی میتواند به عنوان یک درمان کمکی تجویز شود.
یک نگرانی رایج در بین بیماران، احتمال وجود اثرات هورمونی قوی در روغن گل مغربی، مشابه قرصهای استروژنی، و در نتیجه تشدید سردرد است. دکتر انوشیروانی این باور را نادرست میداند و تأکید میکند: "نمیتوان روغن گل مغربی را از نظر تاثیر هورمونی با قرصهای ضد بارداری یکسان دانست."
این متخصص طب ایرانی توضیح میدهد: "گل مغربی حاوی ترکیباتی است که بر تعادل هورمونی تأثیر میگذارند، اما فعالیت فیتواستروژنی آن ضعیف یا غیرمستقیم است و حتی با فیتواستروژنهای سویا یا تخم کتان قابل مقایسه نیست." روغن گل مغربی فاقد ترکیبات استروژنی با میل ترکیبی بالا به گیرندههای استروژن است.
اثرات ضد التهابی، مزیت اصلی روغن گل مغربی
به گفته دکتر انوشیروانی، اثرات هورمونی روغن گل مغربی بیشتر ماهیت ضد التهابی دارد تا استروژنی. این روغن در کاهش علائم PMS و دردهای پستانی (ماستالژی) مؤثر است، اما نباید آن را جایگزین قرصهای ضد بارداری برای پیشگیری از بارداری یا درمان جایگزین هورمونی (HRT) دانست.
مصرف روغن گل مغربی عمدتاً برای بهبود نشانگان پیشدشتان (PMS)، دردهای پستانی و کمک به کنترل برخی بیماریهای التهابی مانند آرتریت روماتوئید و اماس توصیه میشود. این روغن یک تنظیمکننده هورمونی قابل اعتماد به معنای داروهای هورمونی رایج نیست.
بنابراین، بانوانی که سابقه تشدید میگرن با قرصهای ضد بارداری داشتهاند، نباید از مصرف روغن گل مغربی هراس داشته باشند، به خصوص که این روغن با بهبود PMS میتواند به طور غیرمستقیم احتمال وقوع سردرد را نیز کاهش دهد.
چه کسانی باید از مصرف روغن گل مغربی خودداری کنند؟
با وجود ایمنی نسبی روغن گل مغربی، دکتر انوشیروانی هشدار میدهد که مصرف خودسرانه آن به تصور "گیاهی و بیضرر بودن" صحیح نیست و موارد منع مصرف مهمی دارد.
روغن گل مغربی ممکن است با تأثیر بر تجمع پلاکتی، خطر خونریزی را افزایش دهد. لذا افراد دچار اختلالات خونریزی دهنده یا مصرفکنندگان داروهای ضد انعقاد (مانند وارفارین، آسپرین، کلوپیدوگرل) باید با احتیاط شدید و تحت نظر پزشک از آن استفاده کنند.
همچنین، شواهدی وجود دارد که اسید گاما-لینولنیک (GLA) موجود در EPO ممکن است آستانه تشنج را کاهش دهد، به ویژه در افراد مبتلا به صرع یا مصرفکنندگان داروهای ضد روانپریشی خاص (مانند فنوتیازینها).
به دلیل افزایش احتمال خونریزی، توصیه میشود مصرف روغن گل مغربی حداقل دو هفته قبل از هرگونه جراحی قطع شود.
ملاحظات مصرف در بارداری و بیماریهای خاص
شواهد علمی در مورد ایمنی مصرف EPO در بارداری ضد و نقیض است. برخی مطالعات به عوارضی مانند پارگی طولانیمدت کیسه آب اشاره کردهاند، هرچند برخی از آن برای آمادهسازی زایمان استفاده میکنند. مصرف در بارداری نیازمند مشورت دقیق با پزشک است.
با توجه به تأثیرات غیرمستقیم احتمالی بر مسیرهای استروژنی، مصرف روغن گل مغربی در بیماران مبتلا به شرایط حساس به هورمون مانند سرطان پستان یا اندومتریوز باید با احتیاط فراوان و تنها با نظر پزشک معالج صورت گیرد.