خبرگزاری مهر، گروه استانها: حوزه علمیه نقش بی بدیلی در سیر تحولات دو قرن اخیر ایران داشته است به خصوص این نقش آفرینی در تاریخ معاصر به وضوح دیده می‌شود بسیاری از کارشناسان بر این عقیده هستند که حوزه علمیه به واسطه تبیین مبانی انقلابی و انسجام بخشی به جامعه توانست یاریگر انقلاب اسلامی از قبل از پیروزی تا عصر امروز باشد.
حجت الاسلام علیرضا قنبری، مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، به سوالاتی درباره نقش محوری حوزه‌های علمیه در پیروزی انقلاب اسلامی و تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران اسلامی تا به امروز پاسخ می‌دهد که در ادامه مشروح این گفتگو با می‌خوانید.
در ابتدا درباره نقش حوزه علمیه برای ما در قبل از انقلاب بگویید
نقش محوری حوزه علمیه در شکل گیری انقلاب اسلامی بسیار هم است حوزه در واقع نهاد مرکزی دینداری و تحولات اجتماعی محسوب می‌شود حوزه علمیه به خصوص حوزه قم، در دوران قبل از انقلاب با تاکید و تکیه بر آموزه‌های دینی تبدیل به مرکز هدایت دینداری مردم بدل شده بود رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند که هیچ حزب سیاسی و دانشگاهی و اجتماعی ممکن نبود بتواند اقیانوس مردم را به تلاطم بیاندازد مگر روحانیت و پیشوایی امام خمینی (ره) و این نشان از نقش بی‌بدیل حوزه علمیه قم و حوزه‌های علمیه دیگر در تحولات اجتماعی و هدایتگری دارد.
و البته پرورش چهره‌های بزرگ
بله؛ حوزه علمیه همچنین به مثابه پرورش دهنده بزرگان دینی و علمی مانند امام خمینی (ره) و امثال مراجع عظام و چهره‌های بزرگ علما و فضلای دینی، نیز اهمیت دارد کسانی که توانسته‌اند با بهره‌گیری از آموزه‌های دین اسلام و تسلط بر چارچوب‌های شریعت و تعمیق بر مباحث فقهی و علمی، توانستند مفاهیم انقلاب اسلامی را به زبان ساده مردم ترجمه کنند.
برای مثال شهید مطهری، با آثار علمی و فلسفی خودشان مبانی انقلاب اسلامی را بیان کردند و شهید بهشتی با ساماندهی فکری و عملی نیروهای انقلابی خودشان توانستند این نقش را داشته باشند شخص رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز با بیانات خودشان و سلسله مباحثی مطرح می‌کردند مانند طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن کریم و … توانستند مقدمات تبیین اهداف انقلاب اسلامی را داشته باشند و به لحاظ مبانی و به جهت فقهی جامعه را آماده انقلاب اسلامی کنند.
حوزه علمیه در کنار تولید علم در زمینه تفکر اسلامی هم پیشگام بود
بله؛ حوزه علمیه و به خصوص حوزه علمیه قم در زمره مراکز اصلی ترویج اندیشه اسلامی در جهان شناخته می‌شود رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید داشتند که حوزه‌های علمیه باید درباره نحوه حکمرانی و پدیده‌های جدید و مختلفی که امروز جامعه به آن مبتلا است مانند اقتصاد و رمز ارز و دیجیتال و … ورود داشته باشد تا بتواند حرف و نظر داشته باشد و بتواند به عنوان مرجع فکری نقش ایفا کند همانطور که در همه مسائل جامعه را راهنمایی می‌کند، حوزه باید سرمشق‌ها را به موضوعات مختلف جامعه بسط دهند.
حوزه‌ها همچنین در زمینه تولیدات علمی و دینی نقش مهمی دارند که این تولیدات به آگاهی بخشی مردم انجامیده است همچنین تولیدات علمی و تولیدات محتواها در حوزه‌های علمیه نقش مهمی در تبیین اهداف انقلاب اسلامی برای عامه مردم نیز داشته است.
و برای مردم تبیین گر بود
دقیقاً؛ کتاب‌ها و بیانیه های علما و فضلا، می‌توانست مردم را به مفاهیمی مانند عدالت، آزادی، استقلال و … آشنا کند زیرا قرائت‌های مختلفی درباره این مفاهیم وجود دارد اما مردم تشنه قرائت اسلام ناب محمدی (ص) بوده و هستند و لذا از این بابت هم حوزه ها توانستند یک مسیر درستی را به حرکت‌های مردمی بدهند و همین امر زمینه ساز حرکت‌های عظیم مردمی در مسیر انقلاب اسلامی شد.
از سوی دیگر حوزه‌های علمیه مبارزان انقلابی بسیاری را نیز به جامعه تقدیم کرد در واقع روحانیت با پیشگامی و تحمل سختی ها و زندان و تبعید و سخت‌کوشی و … مشروعیت و محبوبیت خودش را در بین مردم افزایش هم داد زیرا روحانیان جانفشانی و فداکاری بسیاری کردند تا انقلاب اسلامی پیروز شود و این ایثارگری‌ها نشان می‌داد که روحانیان از عمق جان شأن انقلاب اسلامی را می‌خواهند و از منافع خودشان گذشته اند و همین موضوع نشان از پایبندی روحانیت به اصول اسلامی و انقلابی داشت که مردم را هم جذب کرد.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی حوزه چه تأثیری بر نوشتن قوانین و ساختارها و.. داشت
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز شاهد بودیم که روحانیت در مجامع مهمی مانند مجلس، شورای نگهبان و … نقش فعالی در تدوین و نظارت بر قوانین اسلامی داشتند و راهبردهایی را تبیین کردند که در ساختارهای حاکمیتی به مرور ایجاد شد و اسلامی بودن آنها را تثبیت کرد و این نقش مهم حوزه علمیه در دوران بعد از انقلاب اسلامی بود.
حوزه‌های علمیه همچنین نیروهای متعهد و متخصص را به عنوان کادر اداره کشور در طول این سال‌ها فراهم کرده‌اند مانند شهید رئیسی که سالروز شهادت ایشان هم نزدیک است، از تربیت شدگان همین حوزه‌ها بوده و از شاگردان شهید بهشتی محسوب می‌شد که از اوایل انقلاب اسلامی در ساختارهای متعددی حضور داشته و نقش ایفا می‌کرد تا امروز هم شاهد نقش آفرینی ویژه‌ای از سوی روحانیان و فارغ‌التحصیلان حوزه علمیه در زمینه‌های مختلف آموزش و پرورش، دستگاه قضائی و.. را شاهد هستیم.
درباره وحدت حوزه و دانشگاه نیز توضیح دهید
وحدت حوزه و دانشگاه به خصوص از وقتی که امام (ره) بر آن تاکید کردند همواره موضوع مهمی قلمداد می‌شود که موجب تربیت نسلی مؤمن و انقلابی شده است. تعامل حوزه و دانشگاه در چهار دهه اخیر در واقع سازنده و زمینه ساز تولید علم دینی و پیشرفت‌های علمی کشور بوده و کشورمان هم از برکات آن منتفع شده است.
و در دوران جدید به خصوص افق تمدنی حوزه می‌تواند چه کند یا بهتر بگوییم باید چه کند؟
در دوران جدید شکل و فرم مقابله‌ها هم تغییر کرده است لذا حوزه‌های علمیه باید با به روز رسانی و روزآمد کردن علوم دینی آنها را به مسائل جدید و مورد نیاز مردم تبدیل کنند برای مثال اقتصاد دیجیتال، مسائل امروز حکمرانی و … مسائلی هستند که جامعه درباره آنها حرف می‌زند و حوزه باید با ورود به این عرصه، بتواند پاسخگوی نیاز جامعه باشد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی تاکید دارند که حوزه باید برای مردم در پیشبرد دین و حاکمیت دینی پاسخ داشته باشد و با توجه به اینکه علوم در حال تحول هستند باید در مباحث تخصصی و مباحثی که مردم روزانه با آن سر و کار دارند، می‌بایست حوزه علمیه روزآمد شود.
درباره تمدن نوین اسلامی باید گفت که ما نیازمند تولید فکر خوب هستیم و انسان‌ها رشد پیدا کنند در آن نوع تفکر؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند برای ایجاد هر تمدن اسلامی مانند هر تمدن دیگر دو عنصر لازم است که یکی فکر و یکی پرورش انسان است لذا در مقوله تولید فکر و دانش و پرورش و رشد طلاب مستعد و توانمند حوزه علمیه می‌تواند در تمدن نوین اسلامی نقش ایفا کند.
