در سال 2020 چین در مأموریت فضایی چانگ ای 5 سنگ و خاک‌هایی از سطح ماه جمع‌آوری کرد و 2 کیلوگرم از این ماده ارزشمند را به زمین آورد. این اولین نمونه‌برداری موفقیت‌آمیز از ماه از زمان مأموریت شوروی در سال 1976 بود. اکنون چین برای اولین‌بار این خاک را که «گران‌بهاتر از طلا» است، به محققان بین‌المللی قرض داد تا روی آن پژوهش‌هایی انجام بدهند.
براساس گزارش BBC، دانه‌های ریز خاک ماه اکنون در گاوصندوقی در یک مرکز فوق‌امنیتی در میلتون کینز بریتانیا نگهداری می‌شود؛ محققان بین‌المللی و بریتانیایی برای اولین‌بار است که این خاک را می‌بینند. پروفسور «ماهش آناند» (Mahesh Anand)، دانشمند بریتانیایی، این ماده بسیار کمیاب را «گران‌بهاتر از طلا» توصیف می‌کند و می‌گوید:
«هیچ‌کس در جهان به نمونه‌های چین دسترسی نداشت، بنابراین این یک افتخار و امتیاز بزرگی است.»
محققان پس از آسیاب‌کردن و صیقل‌دادن خاک با لیزر امیدوار هستند به سؤالات اساسی درمورد چگونگی شکل‌گیری ماه و سال‌های اولیه سیاره زمین پاسخ دهند.
چین برای اولین‌بار به 7 محقق بین‌المللی اجازه دسترسی به نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از ماه را داده است تا به اکتشافات جدیدی برسند. در این پژوهش، علاوه‌بر ماهش آناند از بریتانیا، محققان دیگری از روسیه، ژاپن، پاکستان و اروپا حاضر هستند.
این خاک در محیطی امنیتی و کاملاً کنترل‌شده نگهداری می‌شود و محققان کاملاً محتاط هستند تا غبارهای زمین به این ماده فرازمینی وارد نشود. البته آنها فقط به 60 میلی‌گرم از این خاک دسترسی دارند اما آناند می‌گوید: «کوچک، اما قدرتمند است. باور کنید، همین کافی است تا سال‌های زیادی ما را مشغول نگه دارد.»
این محققان قرار است روی این نمونه‌ها آزمایش‌های مختلفی انجام دهند. برای مثال آنها خاک را درون استوانه کوچکی می‌گذارند که در آن می‌توان ذرات غبار را تا 1400 درجه سانتیگراد گرم کرد. این امر به آنها کمک می‌کند تا کربن، نیتروژن و گازهای نجیب را استخراج کنند. درنهایت ممکن است این آزمایش‌ها فرضیات محققان درباره نحوه شکل‌گیری ماه را تأیید یا رد بکند.
پارسال چین فرودگر چانگ‌ای 6 را به نیمه دورتر ماه فرستاد و تقریباً 2 کیلوگرم نمونه از خاک و سنگ از نیمه دوردست ماه را به زمین آورد. محققان بین‌المللی امیدوارند که چین این نمونه‌ها را نیز برای انجام تحقیقات در اختیار آنها بگذارد.
