دانشمندان فعال در برخورددهنده هادرونی بزرگ (LHC) در سرن در نزدیکی ژنو اعلام کردهاند که در دومین دوره فعالیت این برخورددهنده، بین سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸، حدود ۸۶ میلیارد هسته طلا ایجاد شده است. تمام این فرایند از طریق برخورد اتمهای سرب که با ۹۹.۹۹۹۹۹۳% سرعت نور به هم برخورد کردند، رخ داده است.
به گزارش وبسایت سرن، نتیجه این فرایند ایجاد مقدار بسیار کمی طلا معادل تنها ۲۹ تریلیونیم گرم است که با لوله پرتو برخورد کرده و در کسری از ثانیه تجزیه میشود. مسئله تبدیل سرب به طلا از زمانهای بسیار دور بحث مهمی در میان کیمیاگران بوده است، اما حالا دانشمندان با یک برخورددهنده ذرات توانستهاند به این هدف دست یابند.
کیمیاگران با استناد به حدسهای فلسفی ارسطو باور داشتند که چگالیهای مشابه سرب و طلا نشاندهنده این است که سرب «بیمار» است و میتواند با تبدیل به طلا بهبود یابد. با وجود اینکه این باورها اشتباه بودند، عقاید کیمیاگران باستان حاوی بخشی از حقیقت بودند: این دو فلز از نظر موقعیت در جدول تناوبی بسیار به هم نزدیک هستند، بهطوریکه طلا ۷۹ پروتون دارد، یعنی تنها سه پروتون کمتر از سرب.
به عبارت سادهتر، برخوردها در شتابدهندههای ذرات قدرتمند فقط نیاز دارند که سه پروتون (به همراه برخی نوترونها را) از سرب جدا کنند تا طلا تولید شود. از سوی دیگر، برداشتن یک یا ۲ پروتون به ترتیب تالیم و جیوه تولید میکند.
برای اندازهگیری مقادیر فلزات تولیدشده در داخل برخورددهنده هادرونی بزرگ، فیزیکدانها از گرماسنجهای بسیار حساس Zero Degree Calorimeters استفاده کردند. این سیستم پروتونها و نوترونهای در جریان را از میلیاردها تعامل ذرهای که هر ثانیه در داخل شتابدهنده رخ میدهد اندازهگیری میکند.
نتایج پایانی نشان داد که هرچند طلا کمتر از تالیم یا جیوه تولید میشود، اما طلا درحالحاضر در سومین دوره آزمایشها با نرخ حداکثری ۸۹ هزار هسته در ثانیه تولید میشود که تقریباً دوبرابر مقدار تولیدشده در دوره قبلی است.