همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: کافئین یک محرک طبیعی و متعلق به خانواده آلکالوئیدها است. این ماده به عنوان پرمصرف ترین ماده روانگردان در جهان شناخته شده است. کافئین در دانه‌های قهوه و برگ‌های چای یافت می‌شود. علاوه بر این کافئین در دانه‌های کاکائو، نوشیدنی‌های انرژی زا و برخی از داروهای بدون نسخه وجود دارد.
مزایا و معایب کافئین چیست؟
اگر قهوه، چای، نوشابه‌های کافئین دار یا حتی شکلات داغ در دوزهای پائین می‌نوشید، دوزهای کم کافئین ممکن است باعث شود احساس انرژی و هوشیاری بیشتری داشته باشید. اما نتیجه تحقیقات جدیدتر مزایای بیشتری برای کافئین از جمله ارتقاء تنوع میکروبیوتای روده برای کاهش خطر برخی بیماری‌ها از جمله دیابت نوع ۲ را شناسایی کرده‌اند.
اما اگر بخواهیم از دید منفی نگاه کنیم، کافئین به عنوان یک عامل خطر بالقوه برای شکستگی استخوان شناخته شده است، زیرا باعث می شود کلسیم از طریق ادرار و مدفوع دفع شود. این باعث کاهش مقدار باقی مانده توسط استخوان‌ها می‌شود و احتمالا به ضعیف شدن استخوان و پوکی استخوان کمک می‌کند.
نوشیدن چقدر کافئین بی خطر است؟
قهوه در بدن همه ما به طور متفاوتی متابولیسم می‌شود. این بدان معنی است که حتی دوزهای کم ممکن است باعث شود برخی افراد احساس اضطراب، تحریک پذیری و ناتوانی در خوابیدن کنند. دوز مصرف کافئین بسیار مهم است. درک مقداری که می‌توانید تحمل کنید، کلید مصرف بهینه برای دریافت حداکثر فواید از کافئین است.
با گذشت زمان، کافئین اضافی ممکن است غدد آدرنال را خسته کند، مواد مغذی حیاتی را کاهش دهد و تعادل هورمونی را مختل کند. کافئین بیش از حد ممکن است به بی خوابی، عصبی بودن، اضطراب، مشکلات گوارشی و ایجاد تپش قلب کمک کند.
توصیه‌های خاصی برای مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین برای زنان باردار وجود دارد، بنابراین حتما باید در زمان بارداری با پزشک خود مشورت کنید. همچنین، آنچه را که به فنجان خود اضافه می‌کنید، مانند شکر، باید به حداقل برسانید، زیرا این‌ها قندهای «رایگان» هستند، از آن‌هایی که به ما توصیه می‌شود آن‌ها را کاهش دهیم. این افزودنی‌ها می‌توانند تاثیر قابل‌توجهی بر دور کمر شما داشته باشند و کنترل قند خون را مختل کنند.
چقدر زیاد است؟
برای اکثر بزرگسالان سالم تا ۴۰۰ میلی گرم (میلی گرم) کافئین در روز بی خطر به نظر می‌رسد. این تقریبا مقدار کافئین موجود در چهار فنجان قهوه دم کرده، ۱۰ قوطی کولا یا دو نوشیدنی انرژی زا است. به خاطر داشته باشید که محتوای واقعی کافئین در نوشیدنی‌ها به‌خصوص در میان نوشیدنی‌های انرژی‌زا بسیار متفاوت است.
سازمان غذا و داروی آمریکا هشدار داده که کافئین به شکل پودر یا مایع می‌تواند سطوح سمی کافئین را ایجاد کند. فقط یک قاشق چایخوری کافئین پودر شده معادل حدود ۲۸ فنجان قهوه است. چنین سطوح بالای کافئین می‌تواند باعث مشکلات جدی سلامتی و احتمالا مرگ شود. اگرچه استفاده از کافئین ممکن است برای بزرگسالان بی خطر باشد، اما برای کودکان ایده خوبی نیست. نوجوانان و جوانان باید در مورد مصرف بیش از حد کافئین و تداخل کافئین با سایر داروها احتیاط کنند.
زنان باردار یا کسانی که در تلاش برای باردار شدن هستند و کسانی که شیر می دهند باید با پزشک خود در مورد محدود کردن مصرف کافئین به کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در روز یا توقف موقت مصرف آن صحبت کنند. حتی در میان بزرگسالان، مصرف زیاد کافئین می‌تواند عوارض جانبی ناخوشایندی ایجاد کند. و ممکن است کافئین برای افرادی که به اثرات آن بسیار حساس هستند یا داروهای خاصی مصرف می‌کنند انتخاب خوبی نباشد.
بیشتر بخوانید:
مصرف بیش از ۴ فنجان قهوه کافئین دار
اگر بیش از ۴ فنجان قهوه کافئین دار در روز (یا معادل آن) می نوشید امکان دارد دچار چنین عوارضی شوید:
- سردرد
- بی خوابی
- عصبی بودن
- تحریک پذیری
- تکرر ادرار یا ناتوانی در کنترل ادرار
- ضربان قلب سریع
- لرزش عضلانی
