به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در دورانی که دنیا به‌دنبال راهکارهایی برای کاهش مصرف گوشت قرمز، مقابله با زباله‌های غذایی و مهار گازهای گلخانه‌ای است، در ایران بازار فست‌فود نه‌تنها کوچک نشده بلکه با سرعتی خیره‌کننده در حال گسترش است. کافی‌ست به هر خیابان اصلی در شهرهای ایران سری بزنید: از هر سه مغازه، یکی پیتزافروشی است، دیگری برگر زغالی می‌زند و سومی با کباب ترکی نفس زمین را می‌گیرد.
اما آن‌چه در نگاه اول فقط «شکم‌چرانی» ساده به نظر می‌رسد، در واقع بخشی از یک فاجعه پنهان است: گرمایش زمین با طعم سس باربیکیو!
طبق بررسی‌های بانک مرکزی در سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۹۰، ایرانی‌ها سالانه حدود ۱۱.۱ هزار میلیارد تومان برای غذاهای آماده هزینه می‌کردند. حالا با در نظر گرفتن تورم انباشته طی این دهه و چند برابر شدن قیمت‌ها، به‌راحتی می‌توان تخمین زد که این عدد امروز حداقل ۷ تا ۸ برابر شده است.
یعنی در سال ۱۴۰۴، بازار فست‌فود ایران حدود ۸۰ تا ۹۰ هزار میلیارد تومان ارزش دارد. اگر میانگین نرخ دلار در سال ۱۴۰۴ را ۵۰ هزار تومان در نظر بگیریم، این مبلغ معادل ۱.۶ تا ۱.۸ میلیارد دلار است. حالا اگر قیمت نفت را بر اساس بودجه سال ۱۴۰۴ حدود ۸۵ دلار برای هر بشکه در نظر بگیریم، می‌توان گفت ایرانی‌ها در سال جاری معادل بیش از ۲۰ میلیون بشکه نفت را صرف خرید پیتزا، برگر، سیب‌زمینی سرخ‌کرده، و نوشابه کرده‌اند!
گوشت قرمز و گوشت فرآوری‌شده در فست‌فودها یکی از مهم‌ترین منابع انتشار گاز متان هستند؛ گازی که حدود ۸۰ برابر مؤثرتر از دی‌اکسیدکربن در گرم‌کردن جو زمین است. طبق آمار سازمان جهانی غذا (FAO)، صنعت دامداری در دنیا سهمی بالغ بر ۱۴ درصد در تولید گازهای گلخانه‌ای دارد.
در ایران که سرانه مصرف فست‌فود از ۱۳۹۰ تا کنون حداقل ۳ برابر شده، زنجیره تولید این غذاها (از دامداری گرفته تا حمل‌ونقل و بسته‌بندی) تأثیر مستقیمی بر گرمایش زمین دارد.
بخشی از صنعت فست‌فود، وابسته به پیک‌های موتوری است. در کلان‌شهری مثل تهران، هزاران پیک با موتورهای بنزینی هر روز غذاهای آماده را جابه‌جا می‌کنند. این ناوگان موتوری به تنهایی سهمی جدی در آلودگی هوا و مصرف سوخت فسیلی دارد. اگر فقط ۱۰ درصد از هزینه فست‌فود صرف جابه‌جایی شود، یعنی چیزی حدود ۸ هزار میلیارد تومان سوخت و انرژی صرف گرم نگه‌داشتن همبرگرهایی می‌شود که تا خانه برسند، هم سرد شده‌اند و هم زمین را داغ‌تر کرده‌اند!
در حالی‌که غذاهای سنتی ایرانی هم سالم‌ترند و هم کم‌هزینه‌تر، اما در رقابت با برندهای چشمگیر، بسته‌بندی‌های جذاب و طعم‌های هیجانی فست‌فودها شکست خورده‌اند. حمایت‌نکردن از تولید غذای سالم، نداشتن سیاست غذایی ملی و البته نفوذ رسانه‌ای برندهای جهانی باعث شده که سبک تغذیه ما با فست‌فود یکی شود؛ و حالا زمین، تاوان این انتخاب را می‌پردازد.
اگر به زمین رحم نمی‌کنیم، به خودمان رحم کنیم
هیچ‌کس نمی‌گوید فست‌فود را باید به کلی ممنوع کرد. اما باید بدانیم این غذاها فقط کالری اضافه نیستند؛ بخشی از چرخه بحران اقلیمی، بخشی از آلودگی شهری، بخشی از مرگ خاموش فرهنگ غذایی و بخشی از هزینه‌ای هستند که به آینده تحمیل می‌کنیم.
اگر می‌خواهیم هم سالم‌تر بمانیم و هم زمین‌مان را از سوختن نجات دهیم، شاید بهتر باشد که از همین امروز، کمتر پیتزا سفارش دهیم و بیشتر به سمت غذاهای خانگی، محلی و کم‌مصرف برویم.
