«استیون والت» استاد برجسته روابط بین‌الملل در دانشگاه هاروارد طی یک سخنرانی و جلسه پرسش‌وپاسخ در اندیشکده «چتم هاوس»، هشدار داد که دور دوم ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» می‌تواند به «شوک به نظام جهانی» منجر شود و نه تنها «دموکراسی آمریکا» را به خطر بیندازد، بلکه موجب بی‌ثباتی در روابط جهانی، تقویت حکومت‌های اقتدارگرا و نابودی اعتبار بین‌المللی ایالات متحده شود.
این نشست با عنوان «پیامدهای جهانی دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ» برگزار شد و مورد توجه گسترده کارشناسان، دیپلمات‌ها و دانشجویان علوم سیاسی قرار گرفت.
در ابتدای این نشست، والت تحلیل خود را با اشاره به ترکیب بی‌سابقه‌ای از تخریب داخلی و خطاهای راهبردی دولت ترامپ آغاز کرد و گفت که دولت دوم ترامپ، خطرناک‌ترین بازتعریف قدرت در تاریخ مدرن ریاست‌جمهوری آمریکاست.
والت اظهار داشت: «ترامپ و اطرافیانش باور دارند ساختار فعلی ایالات متحده فاسد و شکست‌خورده است و باید اساساً دگرگون شود.»
به گفته این استاد دانشگاه، نمونه‌های فراوانی از رفتار اقتدارگرایانه در کارنامه ترامپ دیده می‌شود؛ از اخراج صدها کارمند دولتی، اخراج هزاران دانشجو در سراسر آمریکا و سیاسی‌سازی وزارت دادگستری گرفته تا استفاده شخصی از سمت ریاست‌جمهوری برای کسب ثروت.
او با طعنه گفت: «تصور کنید اگر اوباما اعلام می‌کرد از قطر یک هواپیمای ۴۰۰ میلیون دلاری هدیه گرفته چه اتفاقی می‌افتاد. اما حالا فقط شانه بالا می‌اندازیم.»
استاد دانشگاه هاروارد در ادامه هشدار داد که ترامپ دیگر خود را ملزم به اجرای قانون اساسی نمی‌داند و هیچ یک از ۵۳ سناتور جمهوری‌خواه حاضر به اظهار نظر درباره تخلفات او نشده‌اند.
والت با اشاره به اقدامات رئیس جمهور آمریکا در عرصه جهانی گفت که ترامپ به جای دیپلماسی، سیاست خارجی را به مجموعه‌ای از معاملات سودجویانه تنزل داده است. در همین راستا، او تصریح کرد: «برای او جهان تقسیم شده است به برنده و بازنده، قوی و ضعیف.»
او افزود: «ترامپ به رهبران اقتدارگرا احترام می‌گذارد اما به رهبران دموکرات بی‌اعتماد است. او به صراحت می‌گوید قوانین و نهادهای بین‌المللی فقط به درد بازنده‌ها می‌خورد.»
والت خاطرنشان کرد که رویکرد ترامپ به اتحادهای سنتی آمریکا آسیب زده و به نفع چین تمام شده است. او گفت: «ترامپ می‌خواهد کشورهای اروپایی بیشتر هزینه کنند، اما دارد ناتو را تضعیف می‌کند. هدف نهایی‌اش تجزیه اتحادیه اروپاست.»
به باور والت، ترامپ ترجیح می‌دهد با کشورهای اروپایی به صورت فردی معامله کند تا نفوذ بیشتری در هر مذاکره داشته باشد. این سیاست، به گفته او، قدرت جمعی غرب را نابود می‌کند و راه را برای چین باز می‌گذارد تا خود را به عنوان شریک باثبات‌تر نشان دهد.
این استاد دانشگاه هاروارد در ادامه نشست چتم هاوس به اشاره به موضوع ایران، اذعان داشت که ترامپ گرایش به جنگ ندارد و احتمالاً «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی را از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران منصرف کرده است.
اما والت به نتیجه مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا بدبین بود.
او تصریح کرد: «ترامپ جنگ‌طلب نیست. او احتمالاً نتانیاهو را از حمله به ایران بازداشته است. ترامپ به‌شدت دنبال جایزه نوبل صلح است و تصور می‌کند توافق با ایران می‌تواند راهی برای رسیدن به آن باشد.»
با این حال، والت اذعان کرد که توافقی که ممکن است بین ایران و آمریکا شکل گیرد، برای آمریکایی‌ها چیزی کمتر از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) خواهد بود که ترامپ آن را پاره کرد. او تصریح کرد: «ایرانی‌ها ظرفیت غنی‌سازی خود را کنار نمی‌گذارند و با آنچه درباره لیبی اتفاق افتاد، موافقت نمی‌کنند. در بهترین حالت، ترامپ نسخه ضعیف‌تری از توافق قبلی به دست می‌آورد و آن را پیروزی تاریخی معرفی می‌کند.»
با وجود اظهارات والت درباره «صلح‌طلب بودن ترامپ»، او افزود: «اما اگر توافقی حاصل نشود، احتمال درگیری نظامی به شدت بالا می‌رود. دولت ترامپ ایران را مقصر نشان خواهد داد و لابی‌های حامی اسرائیل برای اقدام نظامی فشار می‌آورند و ترامپ ممکن است در برابر فشار، تسلیم شود.»
ایران و آمریکا تاکنون چهار دور مذاکرات غیرمستقیم را با میانجی‌گری عمان برای رسیدگی به مسئله برنامه هسته‌ای ایران انجام داده‌اند. طرفین به طور کلی روند این مذاکرات را خوب ارزیابی کرده و گفته‌اند ایده‌های مفیدی در جریان گفت‌وگوها مطرح شده و جریان مذاکرات از کلیات فاصله گرفته است.
والت پس از اظهارنظر درباره مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا، با اشاره به سقوط محبوبیت ترامپ در آمریکا تصریح کرد: «من در نشریه فارن پالسی نوشتم شاید این نقطه اوج ترامپ باشد. شاید مردم آمریکا بالاخره بیدار شوند.»
به گفته او، افزایش تورم و کاهش اعتماد کسب‌وکارها می‌تواند باعث واکنش شدید در انتخابات میان‌دوره‌ای شود و شاید کنگره دوباره به کنترل دموکرات‌ها بازگردد.
اما والت هشدار داد که بازسازی اعتماد جهان به آمریکا آسان نخواهد بود. او گفت: «در سال ۲۰۲۰، دنیا می‌توانست دور اول ترامپ را یک استثنا بداند. اما حالا ما دوباره او را انتخاب کرده‌ایم. این دیگر یک لغزش نیست بلکه به واقعیت سیاسی ایالات متحده آمریکا تبدیل شده است.»
او در پایان نشست چتم هاوس گفت: «به دوستان ما در اروپا و بریتانیا باید گفت که به بهترین‌ها امیدوار باشید، اما برای بدترین‌ها آماده شوید.»
