به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، مصطفی رضایی روز چهارشنبه در نشست خبری «بزرگداشت هفته ملی جمعیت» با تاکید بر نگرانی‌های موجود در باره کاهش باروری در کشور گفت: در بازه‌ای کوتاه، نرخ باروری در ایران از بیش از ۶ فرزند به کمتر از سه فرزند در هر زن رسید در حالی که این تغییر در کشورهایی مانند انگلیس و آمریکا به ترتیب ۹۵ و ۸۲ سال زمان بُرد اما در ایران تنها در مدت ۱۰ سال رخ داد.
وی با اشاره به روند نزولی تعداد موالید در استان گفت: در سال ۱۳۹۹ تعداد موالید استان ۷۵ هزار نفر بود که در سال ۱۴۰۳ به ۴۸ هزار نفر کاهش یافت.
رضایی اضافه کرد: ایران از سال ۱۳۹۶ بطور رسمی از گروه کشورهای جوان خارج و وارد مرحله میانسالی شده و جمعیت زنان در سنِ باروری اگرچه نسبت به دهه ۶۰ به دو برابر رسیده اما تعداد موالید کاهش یافته است.
وی خاطرنشان کرد: در اصفهان نیز آمارها نگران‌کننده است بطوریکه در سال ۱۳۹۹، تعداد موالید ۷۵ هزار نفر بود، اما در سال ۱۴۰۳ این رقم به ۴۸ هزار نفر تنزل یافت.
وی گفت: درصد سالمندی در این استان نسبت به میانگین کشوری بالاتر است و برخی شهرستان‌ها مانند بویین میاندشت و خوانسار بالاترین سهم سالمندی را دارند.
وی با تاکید بر اینکه فاصله ازدواج تا تولد نخستین فرزند در اصفهان به پنج سال رسیده است، تصریح کرد: طبق پیش‌بینی‌ها، نرخ رشد جمعیت ایران در سال‌های آینده منفی می‌شود و میانگین سنی جامعه به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد و امروز نیازمند نگاه ملی، وفاق اجتماعی و همکاری همه‌جانبه برای تقویت بنیان خانواده، تسهیل ازدواج و حمایت از فرزندآوری هستیم.
رضایی افزود: هفته ملی جمعیت با شعار «همه برای ایران جوان» فرصتی برای بازخوانی دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب در این زمینه و تاکید دوباره بر اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت است.
وی در باره محورهای این هفته گفت: از جمله این محورها می‌توان به ترویج ازدواج بهنگام، زایمان طبیعی ایمن، مقابله با ناباروری، تحکیم خانواده و تقویت هویت مادری اشاره کرد که همگی در راستای ارتقاء پایداری اجتماعی و افزایش جمعیت طراحی شده‌اند.
معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان افزود: اصفهان اگرچه هنوز در میان استان‌هایی دارای نرخ باروری بالاتر از میانگین کشوری نیست اما امید می‌رود با اجرای طرح‌های فرهنگی، بهداشتی و حمایتی، این روند معکوس شود و آینده جمعیتی مطلوب‌تری برای کشور و استان رقم بخورد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز در جمع خبرنگاران گفت: بیش از ۶۰ درصد وظایف قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بر عهده وزارت بهداشت است و حدود ۲۶ درصد کار بطور مستقیم به معاونت بهداشت دانشگاه‌ها واگذار شده است.
حمید گله‌داری با اشاره به برنامه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در راستای اجرای این قانون اظهار کرد: فرهنگ‌سازی ازدواج بهنگام، ارتقای کرامت مادری، تسهیل فرزندآوری و تشویق فرزند سوم و بیشتر، از اهداف محوری ماست که از مسیر آموزش، مشاوره، تولید محتوای فرهنگی و اقدامات درمانی پیگیری می‌شود.
وی افزود: تاکنون ۴۸ مربی تربیت شده‌اند و تمام مُراقبان سلامت نیز در دوره‌های آموزشی و مشاوره‌ای مرتبط با فرزندآوری شرکت کرده‌اند.
گله‌داری ادامه داد: در راستای اصلاح گفتمان غالب، شعارهای قدیمی مانند «یک یا دو فرزند کافیست» از مراکز خدمات سلامت حذف شده و جای خود را به پیام‌های ترغیب‌کننده فرزندآوری داده‌اند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به آمار ناباروری در استان گفت: نرخ ناباروری اولیه در اصفهان ۹.۶ درصد و ناباروری ثانویه ۱۲.۲ درصد است که پایین‌تر از میانگین کشوری برآورد می‌شود با این حال، بیش از ۹۰ هزار زن ۱۵ تا ۴۹ ساله در استان نیازمند توجه در حوزه ناباروری هستند و موارد مشکوک در سطح یک، شناسایی و به مراکز بالاتر ارجاع داده می‌شوند.
گله‌داری افزود: با راه‌اندازی سامانه ملی ناباروری و توسعه مراکز مشاوره هنگام ازدواج، خدمات درمانی و غربالگری ناباروری هدفمندتر شده و در کنار آن، سلامت روان خانواده نیز مورد توجه قرار گرفته است و در ماه‌های گذشته بیش از ۴۰ روانشناس به شبکه بهداشت استان افزوده شده‌اند.
وی تأکیدکرد: از سال ۱۳۶۹ تا تصویب قانون جوانی جمعیت در ۱۴۰۰، گفتمان حاکم بر جامعه مبتنی بر کنترل جمعیت بود و امروز برای تغییر این نگرش و اصلاح رفتارهای فرهنگی، نیازمند عزم ملی، منابع پایدار، آموزش مستمر و همکاری همه دستگاه‌ها هستیم.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری اصفهان نیز در نشست خبری بزرگداشت هفته جوانی جمعیت، یکی از اقدامات کلیدی را تدوین نقشه راه جمعیتی استان اعلام کرد و گفت: این اقدام نتیجه جلسات هیات اندیشه‌ورز در بخش دولتی و کُنشگران مردمی بوده و با دستور استاندار برای تأمین مالی آن برنامه‌ریزی شده است.
مریم فاتحی‌زاده اضافه کرد: این نقشه راه بصورت شهرستان به شهرستان و حتی روستا به روستا در حال اجراست.
وی با اشاره به تشکیل ستاد اصلی با حضور استاندار و نمایندگان دستگاه‌ها گفت: در شهرستان‌ها نیز فرمانداران با همکاری دستگاه‌های مختلف، کمیته‌های نظارت و بازدید تشکیل داده‌اند که وظیفه بررسی اجرای بندهای مرتبط با قانون جوانی جمعیت را بر عهده دارند و آنها بر موضوعاتی مانند قوانین مربوط به بانوان شاغل، مهدکودک‌ها و سایر خدمات مرتبط نظارت می‌کنند.
فاتحی زاده گفت: آمار به‌روز ثبت احوال باعث شده است بسیاری از فرمانداران و مدیران استانی در آگاه‌سازی و ایجاد دغدغه در باره مسائل جمعیتی موفق باشند.
مدیرکل امور بانوان استانداری اصفهان به برگزاری دوره‌های آموزشی تربیت مربی تخصصی جمعیت و مربیان تحول‌آفرین اشاره کرد و افزود: این دوره‌ها به فرمانداری‌ها ابلاغ شده است و دهیاران، بخشداران و مراکز بهداشت بصورت چهره به چهره به پیگیری مسائل جمعیتی می‌پردازند.
فاتحی زاده اظهار داشت: تاکنون نمایشگاه‌های متعدد جمعیتی، جلسات تخصصی با کارشناسان حوزه مسکن، بانک‌ها و سایر نهادها برگزار و میز خدمت دستگاه‌ها فعال شده است تا مشکلات اجرای قانون برطرف شود.
وی با اشاره به اهمیت حمایت مالی و فرهنگی از خانواده‌ها خاطرنشان کرد: کمیته امداد، ستاد فرمان امام و بنیاد برکت به خانواده‌ها کمک می‌کنند و وام‌های فرزندآوری پرداخت شده است.
فاتحی‌زاده با تاکید بر ضرورت همکاری همه دستگاه‌ها و مسوولان گفت: با تغییر نگرش فرهنگی و حمایت‌های مستمر، می‌توان امیدوار بود که روند کاهشی جمعیت متوقف و بهبود یابد.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز دراین نشست خبری خواستار بازنگری در قانون جوانی جمعیت شد و گفت: جمعیت با سیاستگذاری درست رشد می‌کند.
پژمان عقدک افزود: با انباشت مدرک و بی‌کاری، ازدواج شکل نمی‌گیرد و ساختارها باید متناسب با آینده جمعیتی طراحی شود.
وی با بیان اینکه مدیریت جمعیت نیازمند نگاهی ساختاری و بین‌بخشی است، گفت: قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت باید بر اساس واقعیات اجتماعی بازنگری شود چرا که بدون هماهنگی وزارتخانه‌ها و مشارکت اجتماعی، نمی‌توان انتظار بهبود شاخص‌های جمعیتی را داشت.
عقدک اظهار کرد: چهار سال از تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت گذشته اما به نظر می‌رسد هنوز بخش‌هایی از این قانون نیازمند بازنگری جدی است.
وی گفت: لازم است نظرها و پیشنهادهای عملیاتی از سطح استانها گردآوری و به قانونگذار ارائه شود تا مسیر اصلاح قانونی بر اساس واقعیت‌های میدانی طی شود.
وی افزود: این قانون زمانی اثربخش خواهد بود که فقط به اقدامات وزارت بهداشت محدود نشود و دستگاه‌هایی مانند آموزش و پرورش، صنعت، بانک‌ها و نهادهای فرهنگی نیز مسوولانه وارد میدان شوند.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به تجربه‌های گذشته کشور در مواجهه با افزایش جمعیت گفت: وقتی نرخ زاد و ولد افزایش یافت با کمبودهایی مانند شیر خشک، زایشگاه، مهد کودک و مدرسه مواجه شدیم و خیرین مدرسه‌ساز به یاری آمدند اما بازهم در مقاطع بعدی، کمبودهایی مثل دبیرستان، دانشگاه و شغل به‌وجود آمد.
وی ادامه داد: امروز با نسلی مواجهیم که مدرک دانشگاهی دارند اما نه امکان ازدواج و نه شرایط اشتغال مناسب دارند و این نسل به‌دلیل ساختار فرهنگی و تحصیلی، حاضر نیست معیارهای ازدواج را پایین بیاورد و این خود به مانعی برای تشکیل خانواده تبدیل شده است.
عقدک افزود: دانشگاه‌های متعددی از جمله آزاد، پیام نور و علمی کاربردی تأسیس شدند و امروز با انبوهی از فارغ‌التحصیلان مواجهیم که مدرک دارند اما طرحی برای ازدواج یا اشتغال در ذهنشان شکل نگرفته است.
وی گفت: بسیاری از جوانان دارای تحصیلات عالی حاضر به ازدواج با فرد دارای مدرک دیپلم نیستند چون معیارها و ارزش‌های‌شان تغییر کرده است.
عقدک تاکید کرد: فرهنگ‌سازی نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت است و ممکن است ۳۰ سال طول بکشد تا تأثیرات آن در شاخص‌هایی مانند تولید ناخالص داخلی، سلامت روانی جامعه و حتی ترافیک و تصادفات دیده شود.
وی گفت: تغییر نگرش فرهنگی و آموزش مهارت‌های زندگی، راهی پایدار برای مدیریت آینده جمعیتی کشور است.
