همشهری آنلاین: مهران مدیری بیش از ۳دهه است که در صنعت سرگرمی حضور دارد. اهمیت و تأثیر مدیری در تحول تاریخ طنازی تلویزیون غیرقابل انکار است. او همیشه چهره ممتازی برای فراغت نسل‌های پس از دهه ۷۰محسوب می‌شود. این چهره پرطرفدار با یک آلبوم و چند کنسرت وارد دنیای دیگری از جهان سرگرمی شده است. او که در شوهای تلویزیونی بسیار پیش پاافتاده هم گلیم خود را از آب بیرون می‌کشد، در موسیقی وارد توفانی از موافقان بی‌تعریف و مخالفان بی‌تعارف می‌شود. کارنامه خوانندگی مهران مدیری چه حقیقتی را آشکار می‌کند؛ تفنن گران‌قیمت یک ستاره یا دلمشغولی طرفداران دست به جیب؟ و آیا در تاریخ موسیقی ایران درباره او سطری خواهند نوشت؟
• از حضور مهران مدیری در عرصه خوانندگی بگویید و اینکه این بازیگر و کارگردان شناخته‌شده، چقدر در این عرصه موفق است؟
علیرضا سپهوند: مهران مدیری در حوزه موسیقی به اندازه وزنی که در تلویزیون و سینما دارد، آنقدرها وارد نیست؛ به‌طور حتم اگر مدیری یک خواننده ناشناخته عادی بود که کنسرت می‌گذاشت حتی ردیف اول سالن هم صندلی‌هایش فروش نمی‌رفت. نکته‌ای که وجود دارد اینکه قشر بزرگی از مخاطبان، مهران مدیری را می‌پذیرند و او الگوی آنهاست و هر کاری که انجام دهد، خواه ناخواه این قشر می‌پذیرند. مدیری به لحاظ کاراکتر صدایی نیاز به‌کار و تمرین دارد؛ البته دیگر در سن و سالی نیست که بخواهد تمرین داشته باشد تا به اجرا برسد.
محمدحسین توتونچیان: من در مورد کنسرت‌هایی که برگزار می‌شود، شعار و نگاهی دارم؛ به جایی اینکه در مقام تهیه‌کننده یا منتقد در عرصه موسیقی ورود کنیم که چه‌کسی چه کاری انجام دهد، اجازه دهیم مردم خودشان انتخاب کنند. بزرگ‌ترین لطمه‌ای که به ژانر و بافت موسیقی ما وارد شده این است که حق انتخاب را می‌گیریم و آزادی نمی‌دهیم. به لحاظ روانشناسی هرچه به زور به ما انسان‌ها القا کنند، چون ذات انسان آزادی‌خواه است از آن سر باز می‌زند. به‌نظرم همه ژانرهای موسیقی با حفظ استانداردها و اصالت خانواده و مشخص بودن یک ساختار درست باید آزادانه کار و مردم از میان آنها انتخاب کنند. مردم خودشان باید گوش فرادهند و با علم و آزادی مطابق با نظر و سلیقه‌شان انتخاب کنند.
می‌توان به جای ممنوع کردن رپ برای آن استانداردهایی تعریف کرد که در این صورت یک نسل زد خواهیم داشت. درباره مهران مدیری هم باید بگویم، مدیری در این کنسرت خواننده دستگاه موسیقی ایران است، اما هیچ‌وقت ادعایی نکرده که خواننده است و این کار را به‌خاطر اینکه نشان دهد خواننده است، انجام نمی‌دهد. مدیری به‌عنوان یک هنرمند و حتی هنردوست سبک موسیقی اشعار مولانا را در این کنسرت ارائه داده و ادعایی هم ندارد.
• مدیری با آهنگسازانی مثل بابک بیات و فردین خلعتبری کار کرده. این آهنگسازان ارزش کار مدیری را درک کرده‌اند؟
علیرضا سپهوند: من به این نگاه نقد دارم. همکاری آهنگسازان با مدیری به‌خاطر سلبریتی بودن ایشان است. دوستانی که با مدیری همکاری می‌کنند آیا برای خواننده تازه‌کار هم کار می‌سازند و آیا جواب خواننده جدید را می‌دهند؟ فکر می‌کنم به‌خاطر شرایط مادی که وجود دارد، آهنگسازان این همکاری‌ها را انجام می‌دهند.
محمدحسین توتونچیان: ما هر کدام سلایقی داریم، در همکاری‌ها از ۲منظر می‌توان نگاه کرد؛ منظر اول درآمدزایی است که چرخه کاری هر کمپانی بدون درآمدزایی محکوم به فناست، اما منظر دوم که خیلی هم درباره‌اش فکر می‌کنیم و به آن بها می‌دهیم، این است که دست‌اندرکاران موسیقی تلاش می‌کنند خوراک هنری و فرهنگی مطلوب برای نسل‌های جدید تولید کنند. این وظیفه‌ای اخلاقی است که باید به آن رسیدگی شود. تهیه‌کننده با تفکر، یک ژانر موسیقی را برمی‌گزیند و جوانانی که در حوزه‌های مختلف موسیقی کار می‌کنند را شناسایی می‌کند و زیر بال و پرشان را می‌گیرد. تهیه‌کنندگی از تن حنجره خواننده شروع می‌شود؛ از انتخاب سبکی که در تفکرشان برای فرهنگسازی وجود دارد. یکی از مشکلات ما این است که رسانه موسیقی نداریم؛ اگر رسانه داشته باشیم، می‌توانیم از هنر جوانانی که استعداد دارند به واسطه رسانه‌ها حمایت کنیم.
• می‌توان گفت که موسیقی ایران دلخوش سلبریتی‌هاست؟
محمدحسین توتونچیان: قبل‌تر وقتی سوشال مدیا نبود، محور اصلی فعالیت تهیه‌کنندگان روی چهره‌ها بود، اما الان اینگونه نیست. با وجود سوشال مدیا در شهرهای بسیار کوچک هنرمندانی حضور دارند که با یک گوشی معمولی میلیون‌ها بار دیده شده‌اند و این برای من تهیه‌کننده انرژی‌بخش است. تهیه‌کنندگان با سلبریتی‌ها کار می‌کنند، اما بزرگ‌ترین هدفشان شناسایی استعدادها و حمایت از آنهاست.
• به‌نظرتان بزرگ‌ترین ضعف موسیقی مهران مدیری چیست؟
علیرضا سپهوند: به‌نظرم ذائقه موسیقی امروز ایران را تهیه‌کنندگان دارند. زمانی رضا بهرام را کسی نمی‌شناخت، آقای توتونچیان او را از یک سطح شنیداری بالا آورد، اما به‌نظر تهیه‌کنندگی موسیقی معضل شده است؛ برخی از تهیه‌کنندگان موسیقی را به مثابه یک افیون به نسل زد می‌دهند. کنسرت «جان بی‌قرار» در موسیقی و شعر در بالاترین سطح بود، اما در خوانندگی افت شدید داشت. به‌نظرم مدیری تکنیک خوانندگی ندارد و من اگر جای او باشم بیشتر در جمع‌های خانوادگی می‌خوانم. درواقع صدای مدیری دودانگ است.
محمدحسین توتونچیان: شما حتما لئوناردو کوهن را می‌شناسید؛ صدای او هم هفت‌دانگ نیست و دودانگ صدا دارد. لزوما برای برخی از سبک‌های موسیقی لازم نیست هفت‌دانگ صدا داشته باشید، شما می‌توانید به‌عنوان یک خواننده با خوانندن اشعار مولانا و با استفاده از موسیقی جز سبک و احساس را به مخاطب انتقال دهید. مهران مدیری سعی کرد که توجه مخاطب را روی اشعاری که می‌خواند متمرکز کند. تمرکز مدیری روی دودانگ صدایش بود که توانست مخاطب را روی کلام عمیق‌تر کند. ترانه‌هایی که در این کنسرت استفاده شد، متداول بود و به‌نظر مهران مدیری توانست مخاطب خود را داشته باشد. من نمی‌گویم مهران مدیری، لئونارد کوهن است، اما می‌گویم بنیانگذار یک روش و شیوه‌ای است که بعدها می‌تواند با رفع نقاط منفی کنسرت در آینده اجراهای بهتر داشته باشد و در سال‌های آینده این سبک و شیوه نیز ارتقا پیدا کند.
• اگر بگوییم در کنسرت «جان بی‌قرار» افرادی بودند که برای سرگرمی به تماشای کنسرت رفتند، آیا می‌توان نمره خوبی به کنسرت داد؟
علیرضا سپهوند: از این زاویه می‌توان گفت موفق بوده، اما توقع بیشتر از این است. مهران مدیری حرفه‌ای است و توقع می‌رود اجراهایش بهتر باشد.
محمدحسین توتونچیان: کنسرت مهران مدیری ۳شب برگزار شد؛ ۲شب آن پشت سر هم و شب آخر با فاصله بود. فیلم و تیزری در شب‌های نخست پخش شد، اما در فاصله ۲روز که تیزرها پخش شد، کسانی که شب آخر به تماشای کنسرت آمدند، به این سبک و سیاق آگاهی داشتند. حضور سلبریتی‌ها گاهی در یک جریان می‌تواند کمک‌کننده و شتاب‌دهنده در القای سبک خاصی باشد. ما بعد از تهران تور اجراهای «جان بی‌قرار» را در شهرهای بزرگ خواهیم داشت.
• به‌نظر شما تاریخ موسیقی درباره مهران مدیری چه قضاوتی می‌کند؟
علیرضا سپهوند: من فکر می‌کنم شخصیت مدیری در تصویر و سینما برجسته و ماندگار است، اما فعالیتش در موسیقی فراموش می‌شود.
محمدحسین توتونچیان: همانطور که گفتم، مدیری ادعای خوانندگی نداشته و ندارد. در همکاری‌ای که با مدیری داشتم خیلی محترمانه رفتار و حرفه‌ای کار کرد. او هیچ وقت ادعای خوانندگی نداشته و ندارد. او در این کنسرت احساسات خود و سلایق شخصی درونی‌اش را در قالب پرفورمنس به اجرا گذاشته است. او در طول کار هم همیشه شنوا بود و در مسیر گام برمی‌داشت و اینطور نبود به واسطه شهرتش چیزی را برنتابد یا نپذیرد.
