مکالمه تلفنی دونالد ترامپ با ولادیمیر پوتین، نقطه عطفی در روابط این دو رهبر بود. ترامپ، که پیش‌تر از رابطه «بسیار خوب» خود با پوتین سخن گفته بود، در این مصاحبه اظهار داشت که به دلیل اظهارات پوتین درباره زلنسکی «بسیار عصبانی» و «ناراحت» است. این اظهارات، در حالی بیان شد که مذاکرات آتش‌بس در اوکراین، یکی از اولویت‌های سیاست خارجی دولت دوم ترامپ، به بن‌بست رسیده بود.
این در حالی بود که گاردین گزارش داد که پوتین در ۲۸ مارس، طی سخنانی در تلویزیون روسیه، پیشنهاد داد اوکراین تحت نظارت موقت سازمان ملل قرار گیرد تا انتخابات جدیدی برگزار شود، پیشنهادی که به معنای کنار گذاشتن زلنسکی بود. این اظهارات، به گفته نیویورک تایمز، «خشم» ترامپ را برانگیخت، زیرا او معتقد بود که تغییر رهبری اوکراین مذاکرات صلح را به تأخیر می‌اندازد.
اظهارات پوتین علیه زلنسکی: جرقه خشم ترامپ
پس از آن ترامپ در مصاحبه‌ای تلفنی با کریستن ولکر، مجری برنامه «Meet the Press»، اظهار داشت: «می‌توان گفت بسیار عصبانی و ناراحت بودم وقتی پوتین شروع به زیر سؤال بردن اعتبار زلنسکی کرد، چون این به مسیر درستی نمی‌رود.» پوتین طی سخنانی در تلویزیون دولتی روسیه، زلنسکی را «فاقد مشروعیت» خواند و پیشنهاد داد اوکراین تحت یک دولت موقت تحت نظارت سازمان ملل قرار گیرد تا انتخابات جدیدی برگزار شود.
چه آنکه واشنگتن پست گزارش داد که پوتین ادعا کرد دوره ریاست‌جمهوری زلنسکی در مه ۲۰۲۴ (اردیبهشت ۱۴۰۳) به پایان رسیده و او به دلیل قانون martial در اوکراین، که انتخابات را در زمان جنگ ممنوع می‌کند، مشروعیت ندارد. این اظهارات، تلاشی برای تضعیف زلنسکی در مذاکرات صلح بود و ترامپ که خود پیش‌تر زلنسکی را «دیکتاتور» خوانده بود، این‌بار از پوتین انتقاد کرد و گفت: «رهبری جدید یعنی توافقی برای مدت طولانی نخواهیم داشت.»
در همین حال ناظران سیاسی معتقدند خشم ترامپ از اظهارات پوتین علیه زلنسکی، نشان‌دهنده نگرانی او از پیچیده‌تر شدن مذاکرات صلح است. ترامپ، که وعده پایان جنگ اوکراین در «۲۴ ساعت» را داده بود، به دنبال توافقی سریع است که به‌عنوان دستاورد دیپلماتیک به نام او ثبت شود. نیویورک تایمز نیز نوشت که پیشنهاد پوتین برای تغییر رهبری اوکراین، به معنای تأخیر در مذاکرات و تضعیف جایگاه زلنسکی، مذاکره‌کننده اصلی اوکراین، است.
این واکنش، همچنین نشان‌دهنده تناقض در رویکرد ترامپ است. چرا که او پیش‌تر از زلنسکی انتقاد کرده و خواستار انتخابات در اوکراین شده بود، اما اظهارات پوتین را «غیرسازنده» خواند. این تغییر موضع، احتمالاً نتیجه فشارهای دیپلماتیک از سوی اوکراین و متحدان اروپایی است که زلنسکی را شریک کلیدی در مذاکرات می‌دانند.
تأخیر در مذاکرات آتش‌بس: ناکامی دیپلماتیک
مذاکرات آتش‌بس اوکراین، که با میانجی‌گری عربستان و امارات در جریان بود، به دلیل شرایط پوتین متوقف شده است. پوتین، علاوه بر درخواست برای دولت موقت در اوکراین، خواستار «بی‌طرفی» اوکراین، «خلع سلاح جزئی» و رفع تحریم‌های غرب شده بود. این شرایط، به گفته گاردین، از سوی اوکراین و متحدانش «غیرقابل‌قبول» تلقی شد.
در همین حال ترامپ در مصاحبه با NBC تهدید کرد که اگر پوتین مذاکرات را متوقف و «تعرفه‌های ثانویه» ۲۵ تا ۵۰ درصدی بر نفت روسیه اعمال خواهد کرد. او گفت: «اگر روسیه و من نتوانیم توافقی برای توقف خونریزی در اوکراین داشته باشیم و اگر فکر کنم تقصیر روسیه است، تعرفه‌های ثانویه بر نفت روسیه اعمال می‌کنم.» فرانس ۲۴ گزارش داد که این تهدید، اولین انتقاد جدی ترامپ از پوتین در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش بود.
تأخیر در مذاکرات آتش‌بس، به گفته واشنگتن پست، برای ترامپ که به دنبال دستاورد دیپلماتیک است،از نگاه ناظران سیاسی «ناکامی شخصی» تلقی می‌شود. او که در ۱۸ مارس ۲۰۲۵ با پوتین درباره آتش‌بس ۳۰ روزه انرژی و زیرساختی توافق کرده بود و انتظار داشت مذاکرات به سرعت پیش رود. اما شرایط سخت‌گیرانه پوتین، نشان‌دهنده عدم تمایل او به مصالحه است.
از این رو ترامپ با وعده پایان سریع جنگ، خود را در موقعیتی قرار داده که هر تأخیری، اعتبار او را تضعیف می‌کند. تهدید به تعرفه‌ها، تلاشی برای اعمال فشار بر پوتین بود، اما کارشناسان هشدار دادند که این تهدید ممکن است به تشدید تنش‌ها منجر شود، به‌ویژه با توجه به وابستگی چین و هند به نفت روسیه. خشم ترامپ، نتیجه این ناکامی دیپلماتیک و نگرانی از طولانی شدن مذاکرات است.
فشارهای دیپلماتیک: نقش اوکراین و اروپا
اگرچه زلنسکی در ۳۰ مارس ۲۰۲۵ در شبکه‌های اجتماعی نوشت که پوتین «به دنبال بهانه‌هایی برای ادامه جنگ است» اما از آمریکا و اروپا خواست «پاسخی مناسب» به اقدامات روسیه بدهند. رسانه ها گزارش دادند زلنسکی پیش از مکالمه ترامپ با پوتین، با او تماس گرفته و خواستار حمایت قاطع از اوکراین شده بود.
آنچنانکه الکساندر استاب، رئیس‌جمهور فنلاند، در دیدار با ترامپ در مار-آ-لاگو (۲۹ مارس ۲۰۲۵)، بر لزوم تعیین ضرب‌الاجل برای آتش‌بس تأکید کرد و پیشنهاد داد که اگر روسیه تا عید پاک (۲۰ آوریل ۲۰۲۵) توافق نکند، تحریم‌های جدیدی اعمال شود. در همین حال فرانس ۲۴ گزارش داد که رهبران اروپایی، از جمله امانوئل ماکرون و کایر استارمر، نگران نزدیکی بیش از حد ترامپ به پوتین بودند و او را به اتخاذ موضع سخت‌تر تشویق کردند
فشارهای دیپلماتیک از سوی اوکراین و اروپا، نقش کلیدی در شکل‌گیری خشم ترامپ دارد. نیویورک تایمز نوشت که زلنسکی، با درک خطر پیشنهاد پوتین برای تغییر رهبری اوکراین، تلاش کرد حمایت ترامپ را جلب کند. این فشار باعث شد ترامپ از زلنسکی دفاع کند، گرچه او پیش‌تر از او انتقاد کرده بود.
چه آنکه نقش اروپا نیز قابل‌توجه بود و فنلاند، به‌عنوان یکی از متحدان ناتو، با پیشنهاد ضرب‌الاجل و تحریم، تلاش کرد ترامپ را به سمت موضع سخت‌تری سوق دهد. این محور، نشان‌دهنده تأثیر دیپلماسی چندجانبه بر تصمیم‌گیری‌های ترامپ است. گاردین افزود که نگرانی اروپا از نزدیکی او به پوتین، او را وادار کرد تا برای حفظ اعتبار خود در میان متحدان، لحن تندتری علیه پوتین اتخاذ کند. خشم او، تا حدی نتیجه این فشارهای دیپلماتیک بود.
ملاحظات سیاسی داخلی: نیاز به دستاورد دیپلماتیک
اما گروه دیگری از تحلیلگران می گویند خشم ترامپ از پوتین، بخشی از استراتژی او برای پاسخ به انتقادات داخلی بود. دموکرات‌ها و برخی جمهوری‌خواهان، از جمله سناتور لیندزی گراهام، از توقف کمک‌های نظامی به اوکراین در ۱۳ مارس ۲۰۲۵ انتقاد کرده بودند. نیویورک تایمز نیز نوشت که این انتقادات، فشار بر ترامپ را برای نشان دادن پیشرفت در مذاکرات صلح افزایش داد.
این در حالی است که ترامپ در مصاحبه با NBC تأکید کرد که «این جنگ من نیست» و این موضوع تلاشی برای فاصله گرفتن از مسئولیت شکست احتمالی مذاکرات تعبیر شد. او همچنین از توافق معدنی با اوکراین، که شامل دسترسی آمریکا به منابع لیتیوم و تیتانیوم بود، انتقاد کرد و زلنسکی را به تلاش برای «تغییر شرایط» متهم کرد. این اظهارات، نشان‌دهنده تلاش او برای جلب حمایت پایگاه رأی‌دهندگان خود بود.
در چنین شرایطی ملاحظات سیاسی داخلی، نقش مهمی در خشم ترامپ از پوتین داشت. گاردین نوشت که او با وعده پایان سریع جنگ، انتظارات بالایی در میان رأی‌دهندگان ایجاد کرده بود. تأخیر در مذاکرات، به گفته واشنگتن پست، خطر تضعیف اعتبار او را به همراه داشت، به‌ویژه در شرایطی که دموکرات‌ها او را به «نرمش در برابر پوتین» متهم می‌کردند.
تهدید به تعرفه‌های ثانویه، به گفته نیویورک تایمز، تلاشی برای نشان دادن قاطعیت به مخاطبان داخلی بود. اما ناظران سیاسی هشدار دادند که این تهدید، ممکن است بیشتر ژست سیاسی باشد تا سیاستی عملی، زیرا اعمال تعرفه‌ها بر نفت روسیه می‌تواند قیمت جهانی انرژی را افزایش دهد و به اقتصاد آمریکا آسیب بزند. این محور، بر تأثیر سیاست داخلی بر واکنش‌های دیپلماتیک ترامپ تأکید دارد و نشان می‌دهد که خشم او، تا حدی برای جلب حمایت داخلی بود.
رقابت‌های ژئوپلیتیکی: نمایش قدرت در برابر روسیه
این در شرایطی است که برخی کارشناسان روابط بین الملل معتقدند خشم ترامپ از پوتین، بخشی از استراتژی آمریکا برای حفظ برتری ژئوپلیتیکی در برابر روسیه بود. نیویورک تایمز نوشت که همکاری نظامی روسیه با کره شمالی و ایران، به‌ویژه تأمین پهپاد و موشک، نگرانی غرب را برانگیخته بود. ترامپ در مصاحبه با NBC، به‌طور همزمان ایران را تهدید به «بمباران» کرد، که نشان‌دهنده رویکرد گسترده‌تر او برای مهار رقبای ژئوپلیتیکی بود.
گاردین نیز گزارش داد که ترامپ با تهدید به تعرفه‌ها، به دنبال ارسال پیامی به مسکو بود که «نافرمانی» از خواسته‌های آمریکا عواقب اقتصادی خواهد داشت. این اقدام که تلاشی برای تقویت جایگاه آمریکا در ناتو بود، به دلیل کاهش حمایت ترامپ از اوکراین تضعیف شده بود.
کارشناسان می گویند رقابت‌های ژئوپلیتیکی، عامل کلیدی در خشم ترامپ از پوتین بود. نیویورک تایمز نوشت که او با درک تهدیدات ناشی از اتحاد روسیه با کره شمالی و ایران، تلاش کرد با لحن تند و تهدید تعرفه‌ها، مسکو را تحت فشار قرار دهد. این رویکرد به گفته ناظران سیاسی پاسخی به نگرانی‌های ناتو از جاه‌طلبی‌های پوتین، به‌ویژه در منطقه بالتیک، بود، با این حال، واشنگتن پست هشدار داد که تهدیدات ترامپ ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد، زیرا پوتین در گذشته به تحریم‌ها با اقدامات متقابل، مانند کاهش صادرات گاز به اروپا، پاسخ داده است.
در یک برآیند نهایی، خشم دونالد ترامپ از ولادیمیر پوتین پس از مکالمه ۳۰ مارس ۲۰۲۵، نتیجه ترکیبی از عوامل دیپلماتیک، سیاسی و ژئوپلیتیکی بود. اظهارات پوتین علیه زلنسکی، مذاکرات را پیچیده کرد. تأخیر در آتش‌بس، ناکامی دیپلماتیک او را برجسته کرد. فشارهای دیپلماتیک، او را به موضع سخت‌تر واداشت. ملاحظات سیاسی داخلی، خشم او را به ابزاری برای جلب حمایت تبدیل کرد. رقابت‌های ژئوپلیتیکی، این واکنش را به بخشی از استراتژی مهار روسیه بدل کرد. رسانه‌های آمریکایی و اروپایی، این خشم را «تغییر لحن» ترامپ ارزیابی کردند. اما آیا این خشم به پیشرفت در مذاکرات منجر خواهد شد یا به تنش‌های بیشتر؟ با به میدان جنگ روسیه و اوکراین نگریست.
منبع: خبر آنلاین
