رقابت خطرناک در مدار زمین / آسمان دیگر جایی برای ستاره‌ها ندارد

خبرآنلاین یکشنبه 11 خرداد 1404 - 12:50
در پنج سال گذشته، تعداد ماهواره‌های در مدار بیش از دو برابر شده و به نظر می‌رسد در سال‌های آینده نیز دوباره دو برابر شود. این افزایش بی‌سابقه؛ عمدتاً به دلیل فعالیت شرکت‌های خصوصی به ویژه اسپیس‌ایکس، با وجود مزایایی مانند اینترنت ماهواره‌ای و پایش دقیق‌تر زمین، با نگرانی‌های جدی همراه شده است.

به گزارش خبرآنلاین، بر اساس آخرین تخمین‌ها، تا اردیبهشت ۱۴۰۴ (می ۲۰۲۵)، حدود بیش از ۱۱ هزار ماهواره فعال؛ از ماهواره‌های نظامی و علمی گرفته تا شبکه‌های اینترنتی تجاری، در مدار زمین وجود دارد. شبکه ماهواره‌های استارلینک شرکت اسپیس‌ایکس، با حدود ۷٬۵۰۰ ماهواره فعال، به تنهایی بیش از ۶۰٪ کل ماهواره‌های فعال را از آن خود کرده است.

علاوه بر این پروژه‌های جدیدی مانند «Project Kuiper» شرکت آمازون و منظومه ماهواره‌ای «هزار بادبان» چین نیز در راه‌ هستند. اکنون به لطف موشک‌های قابل استفاده مجدد کمپانی اسپیس‌ایکس مانند «فالکون ۹»، پرتاب ماهواره‌ها آسان‌تر و ارزان‌تر شده است. حتی برخی شرکت‌ها به دنبال پرتاب صدها ماهواره به‌صورت هم‌زمان با فناوری‌هایی چون «توپ‌های فضایی غول‌پیکر» هستند.

ظرفیت مدار پایینی زمین (لئو) چقدر است؟

بیشتر ماهواره‌ها در مدار پایینی زمین (LEO) یعنی در ارتفاعی تا ۲٬۰۰۰ کیلومتر فعالیت می‌کنند، و بر اساس تخمین‌ دانشمندان ظرفیت نهایی این مدار حدود ۱۰۰ هزار ماهواره فعال است. اگر از این تعداد در مدار لئو فراتر رویم، احتمال برخورد ماهواره‌ها و ایجاد زباله‌های فضایی به شدت افزایش می‌یابد.

شگفت اینکه برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که با ادامه روند کنونی، تا پیش از سال ۲۰۵۰ به این حد نهایی خواهیم رسید.

پیامدهای هشداردهنده

هرچه ماهواره بیشتری به فضا فرستاده شود، تعداد قطعات بلااستفاده یا از کار افتاده نیز افزایش می‌یابد. برخورد این اشیاء با یکدیگر می‌تواند هزاران تکه زباله کوچک‌تر تولید کند که خطر برخوردهای زنجیره‌ای را افزایش می‌دهد. پدیده‌ای که دانشمندان آن را «سندرم کسلر» می‌نامند.

رقابت خطرناک در مدار زمین / آسمان شب جایی برای ستاره‌ها ندارد

نور بازتابی از ماهواره‌ها هم می‌تواند مشاهدات نوری تلسکوپ‌ها را مختل کند. نشت امواج رادیویی از ماهواره‌ها نیز سیگنال‌های کیهانی را مخدوش کرده و رصد کهکشان‌های دوردست را برای اخترشناسان دشوار می‌کند.

در این میان هنگام ورود مجدد ماهواره‌ها به جو، فلزات سنگین در لایه‌های بالایی جو آزاد می‌شود که اثرات آن هنوز به‌طور کامل شناخته شده نیست. سوخت‌ مصرفی در پرتاب موشک‌ها نیز به افزایش گازهای گلخانه‌ای می‌انجامد.

آیا به این همه ماهواره نیاز داریم؟

برخی کارشناسان معتقدند که اینترنت ماهواره‌ای اتصال مناطق محروم و دورافتاده به شبکه جهانی را تسهیل می‌کند، اما دیگران این ادعا را زیر سؤال می‌برند.از این رو پژوهشگران خواستار کند شدن روند پرتاب ماهواره‌ها و ایجاد قوانین بین‌المللی سخت‌گیرانه‌تر شده‌اند. 

منبع: livescience

ترجمه فرزاد مظفری

۵۸۵۸

منبع خبر "خبرآنلاین" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.