همشهری آنلاین، نیره رضایی مطلق، روزنامهنگار: گونه پلیسی در آن طیف از سبکهای داستانپردازی قرار میگیرد که بهدلیل آمیختن عناصرش به گونههای اکشن، ماجراجویی و کارآگاهی و البته نیمنگاهی به مسائل امنیتی، ظرفیت بالایی برای جذب مخاطب دارد و تلویزیون بهاقتضای ارتباط گرفتن با مخاطب عام، تلاش کرده از آن غافل نشود.
«ناریا» در جایگاه یک سریال جنایی و معمایی، با رگههای امنیتی و شخصیت محوری زن، با لحن پلیسی و البته کارآگاهی در فضای ملودرام خانوادگی، درباره دختری نخبه و دانشمند است که موردتوجه عناصر خارجی قرارگرفته است؛ داستانی که بهنوعی خط نفوذ را ازآنسوی مرزها بر روی زندگی دانشمندان و شخصیتهای بزرگ و اثرگذار کشور به نمایش میگذارد.
جواد افشار که پیشازاین تجربههای موفقی درزمینه سریالسازی با «کیمیا» و سریال امنیتی «گاندو» داشته، در «ناریا» بهسراغ موضوعی حساس و مهم در جامعه، یعنی توجه به نخبگان، خصوصاً شخصیتهای مرتبط با موضوعات هستهای و استراتژیک رفته و با تأکید بر حس وطندوستی دانشمندان و مقاومت آنان در برابر فشارهای داخلی و خارجی، بهنوعی ادای دینی به دانشمندان شهید کشور، ازجمله شهید فخریزاده نیز کرده است.
تصویری از زنان نخبه ایرانی
در داستان «ناریا»، هوژان، دختر نخبه و دانشمند ایرانی بهدلیل اختراع استراتژیکش میتواند ایران را به جایگاه منحصربهفردی برساند؛ اما در معرض تهدید و هجمه قرار میگیرد. از انتخاب نام «ناریا» که در زبان کردی بهمعنای «قاصدک» و عکس نام «ایران» است تا شخصیتپردازی برای نقشهایی که هرکدام بار معنایی خاصی در سریال دارند، این سریال بر بستری از وطندوستی، میهنپرستی، استقلال و خوداتکایی ترسیم شده است که نیاز امروز و هر روز جامعه ایرانی است.
«هوژان» با بازی زهرا نادریفر، تصویری واقعی و فراگیرتر از حضور زنان ایران را به نمایش میگذارد. دختری از خطه کردستان که یادآور استقامت، دانایی و مسئولیتپذیری مردمان و بهویژه زنان این خطه است و نقطه امیدوارکننده و الگو برای دختران و جوانانی که در مسیر علم و پیشرفت گام برمیدارند. «ناریا» با تصویرسازی از چنین دختری به جوانان وطن میگوید به آینده امیدوار باشند، در کشورشان بمانند و برای اعتلای میهنشان تلاش کنند. انتخاب بازیگرانی همچون فریبا متخصص، نسیم ادبی، آشا محرابی و محمدرضا شریفینیا، کاظم بلوچی و حسن میرباقری در کنار بازیگران جوان و بهره بردن از بازیگران خارجی نیز نشان از توجه کارگردان و تهیهکننده به نقشآفرینی درست و ترکیب مؤثر عوامل متناسب با داستان دارد.
جواد افشار «ناریا» را با الهام از یک پرونده واقعی امنیتی روی آنتن برده، داستانی برگرفته از یک ماجرای واقعی و پروندهای تاریخی که پیشتر در کشور ما رخ داده و او تلاش کرده روایتی از واقعیتهای تلخ پیش روی نخبگان را به تصویر بکشد؛ هرچند که او کوشیده در روایت خود، به اصل واقعیت وفادار بماند و با فاصله گرفتن از محرمانگی پرونده، بر نقاط استراتژیک آن تکیه کند.
نکته قابلتوجه و واقعی این سریال که برگرفته از رویدادهای واقعی دنیای پیرامون ماست و از زاویهای عامتر به موضوع نگریسته، گنجاندن شخصیتی با نیروهای خارقالعاده است که البته شمایل انسانی دارد. شخصیتی با ظاهری بسیار متفاوت و دیالوگهای بسیار خاص و سخت که نقشش را محمدرضا شریفینیا بازی میکند و بهانهای برای وجود شخصیتهای نادیدنی و غیرارگانیک است که در فضای سیاستورزیهای کنونی مابِازای واقعی دارند و مصداقی برای بسیاری از موقعیتهای مشابه در جهان امروز است.
«ناریا» هم عنوان یک سریال پلیسی را یدک میکشد، هم در مسیر سریال امنیتی گام برداشته است. این اثر علاوهبر اینکه مخاطبش را با انتخاب قصه جذاب و بازیگرانی که در نقش خود درست قرار گرفتهاند، سرگرم کرده و پای کار نشانده، با نشانههایی که به مخاطبش میدهد، او را وارد مسائل امنیتی مانند حفاظت از اطلاعات شخصی و حریم خصوصی میکند و درعینحال، با تقویت تفکر انتقادی، سطح نگرش اجتماعی و سیاسی افراد را بالا میبرد.
این مجموعه ازسویدیگر به همان اندازه که چهره نفوذ دستگاههای امنیتی خارجی را برملا میکند، نقبی هم میزند به شناخت جامعه از افرادی که امنیت و پیشرفت کشور مدیون آنها و منوط به تصمیمات سخت و درست و بموقع آنهاست؛ اما هیچوقت شناخته نمیشوند و فقط در نبودشان ارزش حضورشان درک میشود.
نگاهی به مخاطب غیرایرانی
تولید «ناریا» در معاونت برونمرزی نگاهی نیز به مخاطب غیرایرانی دارد؛ چراکه پیشرفتهای علمی ما میتواند موردتوجه کشورهایی قرار گیرد که میخواهند روی پای خودشان بایستند و استقلال و رشد و پیشرفت علمی داشته باشند. ضمن اینکه ترور و تخریب دانشمندان علمی در دیگر کشورهای مسلمان نیز مسبوق به سابقه است و چنین قصهای در شبکههای برونمرزی طیف گستردهای از بینندگان منطقهای وفرامنطقهای را مخاطب قرار میدهد و آنان را به واقعیت نزدیک میکند. آنها بهخوبی میدانند که شخصیتهایی با توانمندیهای علمی و فکری ممتاز، همواره در معرض تهدید و هجمه قدرتهای سلطهگر قرار دارند.
توجه به جغرافیا و تنوع اقلیم در «ناریا» که منجر به تنوع لوکیشن در داخل و خارج از کشور شده نیز بر جذابیت کار افزوده است. ضمن اینکه توجه به هویت ایرانی، نمایش زیباییهای اقوام مختلف ایرانی، در کنار گویشهای متنوع ایرانی در یک فضای خانوادگی و عاطفی، این اثر را برجسته کرده است.