به گزارش بهداشت نیوز سرطان رحم، که در علم پزشکی بیشتر به عنوان سرطان آندومتر شناخته می‌شود، یکی از رایج‌ترین بدخیمی‌ها در میان زنان در سراسر جهان محسوب می‌شود. این بیماری که از لایه داخلی رحم (آندومتر) آغاز می‌گردد، عمدتاً زنان یائسه و افراد بالای ۵۰ سال را درگیر می‌کند، به طوری که بیش از ۷۵ درصد موارد در این گروه سنی مشاهده می‌شود.
با وجود دستاوردهای قابل توجه در حوزه تشخیص و درمان سرطان‌ها، گزارش‌ها حاکی از افزایش نرخ ابتلا به سرطان رحم در برخی جوامع است. شناخت دقیق عوامل خطر سرطان رحم و به‌کارگیری اقدامات پیشگیرانه می‌تواند نقش بسزایی در مهار این روند نگران‌کننده داشته باشد. آگاهی از این عوامل، گام اول در مسیر حفظ سلامت زنان است.
عوامل کلیدی افزایش‌دهنده خطر ابتلا به سرطان رحم:
متخصصان دلایل متعددی را برای افزایش احتمال ابتلا به سرطان آندومتر برشمرده‌اند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
افزایش سطح استروژن: عدم تعادل بین هورمون‌های استروژن و پروژسترون، مهم‌ترین عامل خطر است. هر عاملی که منجر به افزایش طولانی‌مدت سطح استروژن بدون حضور کافی پروژسترون شود، مانند مصرف خودسرانه قرص‌های هورمونی حاوی استروژن، ریسک ابتلا را بالا می‌برد.
چاقی و اضافه‌وزن: بافت چربی در بدن قادر به تولید استروژن است. بنابراین، زنان دارای اضافه‌وزن یا چاقی، سطح بالاتری از استروژن را تجربه می‌کنند که می‌تواند به رشد غیرطبیعی سلول‌های آندومتر و در نهایت به سرطان رحم منجر شود.
دیابت نوع ۲: این بیماری با مقاومت به انسولین و التهاب مزمن در بدن مرتبط است. تحقیقات نشان داده‌اند که دیابت نوع ۲، به‌ویژه در زنانی که همزمان با چاقی دست و پنجه نرم می‌کنند، یکی از فاکتورهای خطر ابتلا به سرطان آندومتر است.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS): این اختلال هورمونی با نشانه‌هایی چون بی‌نظمی قاعدگی، افزایش سطح آندروژن‌ها و عدم تخمک‌گذاری شناخته می‌شود. این شرایط می‌تواند منجر به تحریک مزمن لایه آندومتر و افزایش احتمال بروز سرطان شود.
سابقه قاعدگی و یائسگی: زنانی که قاعدگی را در سنین پایین‌تر (پیش از ۱۲ سالگی) آغاز کرده‌اند یا در سنین بالاتر (پس از ۵۵ سالگی) یائسه شده‌اند، به دلیل قرار گرفتن طولانی‌تر در معرض استروژن در طول عمر، با ریسک بالاتری مواجه هستند.
ناباروری: بارداری منجر به توقف سیکل‌های قاعدگی و کاهش سطح استروژن می‌شود. در نتیجه، زنانی که هرگز باردار نشده‌اند یا سابقه ناباروری دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم قرار می‌گیرند.
سابقه خانوادگی و ژنتیک: وجود سابقه سرطان رحم، سرطان تخمدان یا سرطان کولون در خانواده، به‌ویژه در صورت تشخیص سندرم لینچ، ریسک ابتلا را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
مصرف تاموکسیفن: این دارو که عمدتاً برای درمان و پیشگیری از سرطان پستان به کار می‌رود، به دلیل اثرات مشابه استروژن بر روی رحم، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد.
قرار گرفتن در معرض اشعه در ناحیه لگن: زنانی که به دلیل درمان سایر سرطان‌ها تحت پرتودرمانی در ناحیه لگن قرار گرفته‌اند، ممکن است با احتمال بیشتری برای توسعه سرطان رحم مواجه شوند.
راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از سرطان رحم:
سرطان رحم در صورت تشخیص به‌موقع، یکی از سرطان‌های با قابلیت درمان بالا در زنان به شمار می‌رود. با این حال، پیشگیری از سرطان رحم از طریق اصلاح سبک زندگی، کنترل بیماری‌های زمینه‌ای و پیگیری‌های منظم پزشکی، کارآمدترین استراتژی برای مقابله با آن است.
کارشناسان حوزه سلامت زنان توصیه‌های کلیدی زیر را برای پیشگیری از سرطان رحم ارائه می‌دهند:
حفظ وزن سالم: دستیابی و نگهداری وزن ایده‌آل از طریق رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم.
کنترل دیابت: مدیریت مؤثر دیابت و جلوگیری از بروز مقاومت به انسولین.
درمان مناسب PCOS: مشورت با متخصص زنان و دریافت درمان‌های لازم برای کنترل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک.
بارداری و شیردهی: این دو عامل طبیعی نقش محافظتی در برابر سرطان رحم ایفا می‌کنند.
پرهیز از مصرف خودسرانه هورمون‌ها: استفاده از هرگونه درمان هورمونی باید تحت نظر و با تجویز پزشک صورت گیرد.
بررسی‌های منظم در زنان پرخطر: انجام سونوگرافی واژینال یا نمونه‌برداری از آندومتر به صورت دوره‌ای برای زنان با ریسک بالا.
آگاهی از علائم هشداردهنده: توجه به علائم سرطان رحم مانند خونریزی غیرطبیعی واژینال پس از یائسگی، لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی و دردهای مزمن در ناحیه لگن و مراجعه فوری به پزشک در صورت مشاهده آن‌ها.
