به گزارش رکنا و به نقل از انلی مای هلث، اگرچه استرس بهخودیخود عامل مستقیم بروز سکته مغزی محسوب نمیشود، اما پیامدهای ماندگار و مخفی آن بر سلامت قلب و عروق ممکن است احتمال این رخداد خطرناک را بیشتر کند. در ادامه، جزئیات بیشتری بخوانید!
در دنیای مدرن و شلوغ امروز، استرس به بخش جداییناپذیر زندگی بسیاری از ما مبدل شده است. دغدغههای کاری، مسائل مالی، مشکلات خانوادگی و مجموعهای از موارد دیگر، روزانه ما را تحت فشار قرار میدهند. حتی گاهی به شوخی میگوییم: «استرس ما را از پا میاندازد!» اما آیا این تنها یک شوخی است، یا استرس مزمن واقعاً تهدیدی جدی برای سلامت، بهخصوص در قالب سکته مغزی، ایجاد میکند؟
برای مدتی طولانی، ارتباط میان استرس و سکته بیشتر بر اساس روایات فردی مطرح بود تا شواهد علمی. اما تحقیقات جدید و نظر کارشناسان نشان داده که پیوندی قوی اما پیچیده بین این دو وجود دارد. دکتر شری کومار سریواستاوا، پزشک عمومی، توضیح داده است که اگرچه استرس بهتنهایی همانند ایجاد یک لخته خون باعث سکته نمیشود، ولی میتواند مجموعهای از واکنشهای فیزیولوژیک را تحریک کند که خطر بروز سکته را بالا میبرد. در ادامه، اطلاعاتی که او در این زمینه ارائه کرده، آمده است.
دکتر سریواستاوا بیان کرد:
«هر زمانی که فرد در معرض استرس قرار میگیرد، بدن وارد حالت "جنگ یا گریز" میشود—مکانیسمی که بهطور تکاملی برای بقا در موقعیتهای کوتاهمدت طراحی شده است. در این حالت، ترشح هورمونهایی مانند کورتیزول و آدرنالین افزایش مییابد. در موارد کوتاهمدت، این پاسخ مفید است، اما زمانی که استرس حالت مزمن پیدا کند، این هورمونها بهطور مداوم در سطح بالا باقی میمانند و بر سلامت قلب و عروق اثر منفی میگذارند.»
یکی از پیامدهای فوری این وضعیت، افزایش سطح فشار خون است. هورمونهای مرتبط با استرس موجب انقباض عروق خونی و افزایش ضربان قلب میشوند که در نهایت به بالا رفتن فشار خون میانجامد. فشار خون بالا یا مزمن (هیپرتانسیون) یکی از عاملهای اصلی خطر برای سکته ناشی از انسداد جریان خون به مغز و نیز نوع دیگری از سکته که به دلیل پارگی رگهای خونی رخ میدهد، محسوب میشود.
دکتر سریواستاوا افزون بر فشار خون، تأثیرات زیر را برای استرس مزمن ذکر میکند:
استرس مداوم باعث افزایش التهاب کلی در بدن میشود. این مشکل میتواند به تنگ شدن و سخت شدن عروق خونی (تصلب شرایین) منجر شود. تجمع پلاک در دیوارههای رگ ممکن است پاره شود و تشکیل لختهها و در نتیجه سکته را رقم بزند.
افراد زیادی برای مواجهه با استرس به رفتارهای ناسالم روی میآورند. از جمله این عادات میتوان به پرخوری (بهطور خاص غذاهای شیرین و پرچرب) اشاره کرد که منجر به افزایش وزن و بالا رفتن میزان کلسترول میشود. همچنین، مصرف سیگار و الکل در مواجهه با استرس میتواند خطر سکته مغزی را فزونی بخشد.
استرس معمولاً سبب بیخوابی یا کاهش کیفیت خواب میشود. کمخوابی مداوم، به نوبه خود، با افزایش فشار خون و خطر بالاتر ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی از جمله سکته مغزی مرتبط است.
تحقیقات نشان دادهاند که استرس مزمن میتواند خاصیت انعقاد خون را تحریک کند و به این ترتیب، ریسک سکته ایسکمیک را افزایش دهد.
پژوهشهای نوین پیوند میان استرس و سکته مغزی را روشنتر کردهاند. مطالعات نشان دادهاند کسانی که با سطوح بالای استرس روانی دستوپنجه نرم میکنند، در خطر بیشتری از وقوع سکته قرار دارند. همچنین، تحقیقات حاکی از آن هستند کسانی که در محیط کاری فشار مزمن (استرس شغلی) تجربه میکنند، بیشتر احتمال دارد که بهواسطه سکته جان خود را از دست بدهند. گرچه این تحقیقات رابطه علت و معلولی را اثبات نمیکنند، اما ارتباط بسیار قوی میان این عوامل را نمیتوان نادیده گرفت.
آگاهی از ارتباط استرس و سکته مغزی نباید باعث وحشت شود؛ بلکه باید شما را برای اقدامات پیشگیرانه و کنترل شرایط تشویق کند. مدیریت استرس برای حفظ سلامت عمومی بدن حیاتی است و میتواند خطر سکته مغزی را بهطور محسوسی کاهش دهد. دکتر سریواستاوا این روشها را توصیه میکند:
• تغذیه سالم: مواد غذایی مغذی و طبیعی برای حفظ سلامت ضروری هستند.
• مراجعه به متخصص: در صورت عدم توانایی در مدیریت استرس، مشاورههای حرفهای میتوانند مؤثر باشند.
اگرچه خود استرس عامل مستقیم سکته مغزی محسوب نمیشود، اما تخریب قلبی-عروقی ناشی از آن میتواند زمینه را برای این رخداد مهیا کند. با یادگیری روشهای مناسب برای کنترل استرس، میتوانید نهتنها سلامت روان خود را تقویت کنید، بلکه امنیت بیشتری برای سلامت ذهن و قلب خود ایجاد کرده و خطرات ناشی از سکته مغزی را به میزان قابل توجهی کاهش دهید.