به گزارش مشرق، عده‌ای که هیچوقت به صندلی‌های پر ارج و قرب دانشکده‌های دندانپزشکی تکیه نزده‌اند، اما زیر سقف این واحدهای مسکونی با یدک کشیدن عنوان «دندانساز و دندانپزشک تجربی» انواع و اقسام خدمات ریزودرشت این صنف را به بیماران و متقاضیان ارائه می‌دهند. نام این دندانسازان و دندانپزشکان تجربی و نشانی لابراتوارها و مطب‌های خانگی‌شان در سایت‌های معتبر یا بنگاه‌های مشاور املاک رسمی یافت نمی‌شود، اما تعداد زیادی از پلاک‌های بافت مسکونی محدوده نواب به محل فعالیت پر اما و اگر آنها تبدیل شده است:
صاحبخانه پرهنر
در میان اهالی قدیمی خیابان خوش کمتر کسی است که آقای دکتر را نشناسد. از وقتی در یک خانه ویلایی قدیمی زندگی می‌کرد تا امروز که مالک و صاحبخانه یک مجتمع چند طبقه است به ساخت دندان مصنوعی مشغول بوده و حاصل هنرش توفیق همه‌چیزخواری را برای لب و دهان بسیاری از قدیمی‌های محل مستدام کرده است.
آقای صاحبخانه بند و بساط کارش را در تک واحد نقلی طبقه همکف مجتمع پهن کرده، اما از تابلو یا نوشته‌ای که تغییر کاربری واحد را شرح دهد خبری نیست.
یخچالی قدیمی وکتری‌های روحی دود گرفته روی اجاق گاز تنها وسایل پخت‌وپز هستند که در آشپزخانه اپن آپارتمان به چشم می‌خورد. روی سنگ قطور سکوی آشپزخانه انواع قالب‌های گچی دندان در سایزهای مختلف چیده شده و دستگاه‌های ریخته‌گری، ساکشن و کوره پرسلن روی کابینت‌های فلزی به چشم می‌خورند.
آقای دندانساز پشت میز کارش مشغول وارسی بسته‌های رزین آلریلیک درجه چندی است که تازه به‌دستش رسیده است. هزینه ساخت دندان در لابراتوارهای دندان‌سازی رسمی گران از آب درمی آید و دندانپزشکانی که می‌خواهند یک‌دست دندان باصرفه برای بیماران‌شان سفارش دهند، مشتری پروپا قرص کارگاه دندان‌سازی آقای دکتر هستند.
دندان دست دوم
پیرمردی که از ساعتی پیش در مبل رنگ‌ورورفته انتهای راهرو فرو رفته، به سفارش یکی از دندانپزشکان محل به او مراجعه کرده، اما انگار از اندازه‌گیری فک تا تعیین جنس لثه‌های بیمار بر عهده دندانساز است و دندانپزشک فقط زحمت معرفی بیمار را کشیده است.
در فک بالا و پایین بیمار دیگر تکیه گاهی نمانده که قائم دندان‌های ساییده او باشد و باید برای ساخت یک‌دست دندان تازه سر کیسه را شل کند. قیمت پودرهای آلژینات و آلیاژهای ساخت تاج دندان آنقدری بالا رفته که برای آقای دکتر به صرفه نباشد که چند دست دندان درجه یک ٣٠ میلیونی یا دست دندان درجه دو ١۵ میلیونی یک اندازه به‌عنوان نمونه‌کار بسازد و آنها را با تراش و قوس و گوشه دادن به فک و دهان مشتریانش میزان کند، اما گاهی بازماندگان مراجعان متوفی یا مراجعان سن و سال‌دار آقای دکتر که تکانده شدن گوشت صورتشان سایز فک‌شان را تغییر داده، انتظار دارند آقای دکتر دست‌سازه دست دومش را با قیمتی پایین‌تر به مشتریانی دیگر بفروشد و قیمت این دست دندان کارکرده را در تعیین هزینه ساخت دست دندان نو محاسبه کند، اما او فقط وقتی این اجناس مستعمل را از کشوی می‌زش بیرون می‌آورد که مشتری به‌دنبال دندان تعمیری ارزان‌قیمت در کارگاهش را بزند.
آقای دکتر تا پیش از دهه ٦٠ فقط به کشیدن دندان مشغول بوده، اما در اوایل این دهه مراکز دولتی و غیردولتی مختلف دوره‌های مهارت‌آموزی ٤٠ روزه‌ای برگزار کردند که هر کس از امتحان پایانی آن سربلند بیرون آمده، مدرک دندان‌سازی دریافت کرده است. آقای دکتر پس از گذراندن این دوره به دندان‌سازی مشغول شده است.
باتجربه‌های منصف
مطب مجهز آقای دکتر هندی فقط چند کوچه با این لابراتوار خانگی فاصله دارد. تصویر یک‌دست دندان سفید و براق که کنار زنگ آیفون و روی در ورودی واحد غربی طبقه دوم چسبانده شده، تنها تابلوی مطب آقای دکتر به شمار می‌آید، اما مطبش مجهز است و علاوه بر دم و دستگاه ساخت دندان که در اتاقک انتهای مطبش چیده شده دو یونیت دندانپزشکی هم در پذیرایی ال مانند آپارتمان قرارگرفته است. تقریبا همه بیماران آقای دکتر که در پاگرد ورودی آپارتمان به انتظار رسیدن نوبت‌شان نشسته‌اند، همسن و سال یا مسن‌تر از او هستند.
هیچ یک از یونیت‌ها خالی نیستند و منشی جوان دکتر هندی منتظر است تا هر دو بیمار بی‌حس شدن سر و صورتشان و تاثیر داروی بی‌حسی را به او خبر دهند، ولی اعتمادبه‌نفس آقای دکتر به صبر و تحملش می‌چربد و درحالی‌که از امتحان لقی و کیپ بودن دست دندان بی‌مارش تازه فارغ شده با دم و دستگاه دندان کشی اش به سراغ آنها می‌رود.
رنگ‌وروی خیلی سبزه و ته لهجه عجیب و غریب آقای دکتر میانسال که مخلوطی از گویش‌های مختلف فارسی و زبان انگلیسی است، او را در میان اهالی به نام دکتر هندی مشهور کرده، ولی در مطب و کارگاهش مدرک و گواهی‌نامه‌ای به چشم نمی‌خورد که تخصص و تبحرش را به طب سنتی یا مدرن سرزمین هندوستان گره بزند.
زور بازوی آقای دکتر و شاید هم کارکشتگی‌اش به داد بیمار می‌رسد و چندان طول نمی‌کشد که گره دست‌های مشت کرده بیمار باز می‌شود و آهی فروخورده و از سر راحتی جای اصوات نامفهوم ته گلویش را می‌گیرد. حساب‌وکتاب حق‌الزحمه آقای دکتر حکمت تحمل این درد را روشن می‌کند و نه‌فقط دستمزد طبابت آقای دکتر، که نرخ دندان‌سازی او هم از همکاران تحصیلکرده اش پایین‌تر است.
قانونی که اجرا نشد
سابقه طولانی فعالیت دندانسازان و دندانپزشکان تجربی سبب شده مجلس شورای اسلامی در سال ١٣٦٤ با وضع قوانینی الزامات و محدودیت‌های شاغلان این حرفه را مشخص کند تا فعالیت‌های غیرقانونی و زیرزمینی آنها ساختاری قابل نظارت پیدا کند، اما این قوانین در مرحله اجرا عقیم مانده و عملیاتی نشدن آن مسیر نظارت بر کار دندانسازان و دندانپزشکان زیرزمینی را بسته است.
بر اساس قوانین کسب‌وکار حرفه دندانپزشکی و دندان‌سازی، برای تاسیس لابراتوار دندان‌سازی، داشتن مدرک کاردانی یا کارشناسی دانشگاهی در رشته پروتزهای دندانی الزامی است، اما برای افرادی که با شرکت در آزمون ویژه وزارت بهداشت مدرک تکنسین تجربی دندان‌سازی دریافت می‌کنند و مراحل تایید صلاحیت را پشت سر می‌گذارند، امکان دریافت مجوز فعالیت دندان‌سازی وجود دارد، اما این دندانسازان تجربی حق دخالت در درمان را ندارند و خدمات این حوزه فقط باید توسط متخصصان و تحصیل کردگان آکادمیک این حرفه ارائه شود.
نصب تابلویی با عنوان «دندانپزشک و دندان ساز تجربی» بر سر در مطب‌ها و کارگاه‌های دندان‌سازی الزامی است و وزارت بهداشت و درمان با وجود تاخیر چندین‌ساله در اجرای قانون مصوب دهه ٦٠ بارها بر غیرقانونی بودن فعالیت دندانپزشکان و دندانسازان زیرزمینی بدون شناسه تاکید کرده است.
