عوامل مختلفی در بروز پریدن پلک نقش دارند. مهمترین آنها شامل استرس، کمخوابی، خستگی چشم (مثلاً بر اثر کار زیاد با رایانه یا گوشی)، مصرف بیش از حد کافئین و کمبود برخی مواد معدنی مانند منیزیم هستند. در بیشتر موارد، تغییر سبک زندگی، کاهش مصرف نوشیدنیهای کافئیندار، خواب کافی و استراحت دادن به چشمها باعث بهبود وضعیت میشود.
اگر پریدن پلک بیش از چند هفته ادامه یابد، یا با علائمی مانند ریزش اشک، افتادگی پلک، تاری دید یا ضعف عضلانی همراه باشد، ممکن است نشانهای از مشکلات عصبی یا عضلانی باشد که نیاز به بررسی تخصصی دارد. به طور کلی، در بیشتر مواقع این حالت بیضرر و موقتی است و جای نگرانی ندارد.
تیک پلک همانطور که گفته شد ناشی از بیماری و مریضی نمی باشد بلکه عواملی مثل موارد زیر می تواند سبب پریدن پلک در هر بازه سنی و جنسیتی شود:
موارد ذکر شده فوق از اصلی ترین علت های پریدن پلک و نبض زدن چشم ها بوده که هر کدام از این موارد می توانند به تنهایی سبب تیک پلک هم برای مدت کوتاه و هم مدت طولانی شوند.
نبض زدن و پرش پلک سمت چپ معمولا بر اثر استفاده از کافئین و مواد کافئینی مثل نوشیدن قهوه و نوشیدنی های نیروزا می باشد. همچنین یکی دیگر از دلایل پریدن پلک چشم چپ رانندگی طولانی مدت و خیره شدن به مسیر و جاده می باشد که این عارضه نیازی به درمان ندارد و بعد از مدت کوتاهی بهبود می باید.
علت نبض زدن چشم سمت راست
پریدن پلک چشم راست و نبض زدن آن بر اثر موارد متفاوت و مختلفی ایجاد می شود که تعدادی از این موارد به صورت زیر می باشد:
به پریدن پلک چشم به انگلیسی eye twitching و در اصطلاحات پزشکی blepharospasm گفته میشود. پرش پلک در واقع اسپاسم مکرر و غیرارادی عضلات پلک است. پرش اغلب در پلک بالایی رخ میدهد، اما میتواند در هر دو پلک بالا و پایین رخ دهد. برای اکثر افراد این اسپاسمها بسیار خفیف هستند و به صورت یک کشش ملایم در پلک احساس میشود. در برخی افراد اسپاسم به قدری قوی است که باعث بستهشدن کامل هر دو پلک میشود که به این حالت بلفارواسپاسم یا پلک زدن غیرارادی میگویند.
اسپاسمها معمولا هر چند ثانیه در مدت یک یا دو دقیقه رخ میدهند. در نظر داشتهباشید که دورهی پرش پلک غیرقابل پیشبینی است. همچنین پرش پلک ممکن است چند روز پیاپی وجود داشتهباشد و یا حتی چند هفته یا چند ماه آن را تجربه نکنید. این پرشها بیدرد و بیضرر هستند، اما ممکن است برای شما ناراحتکننده باشند.
پرش چشم یک پلک زدن غیرارادی و غیر طبیعی پلک شما است. اگر انقباض چشم شما مکرر باشد، ممکن است بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهد. انقباضات گاه به گاه چشم شایع هستند. اگر بیشتر اوقات دچار پرش چشم میشوید، ممکن است به بیماری به نام بلفارواسپاسم ضروری خوش خیم مبتلا باشید. از مهمترین علائم این عارضه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بهندرت این علامت نشاندهندهی مشکل خاصی است. در بیشتر موارد پرش پلک پایینی چشم چپ در اثر کمخوابی و مصرف قهوه است. گاهی نیز در اثر رانندگیهای طولانیمدت و چشمدوختن به مسیر روبهرو ممکن است که این حالت در شما ایجاد شود. اما بلفارواسپاسم پلک پایینی چشم چپ، تا موقعی که ادامهدار نباشد و بیش از اندازه ناراحتکننده نباشد، نیازی به برطرف کردن آن نیست. به خودیخود از بین میرود.
اسپاسم مزمن، به عنوان «بلفارواسپاسم خودبهخودی خوشخیم» شناخته میشود، که پلکزدنهای مزمن و غیرقابل کنترل و پرش یا پریدن مداوم پلک چشم از ویژگیهای آن است. این حالت معمولا بر روی هر دو چشم تاثیر میگذارد. بلفارواسپاسم خودبهخودی خوشخیم در زنان شایعتر از مردان است.
طبق آمار مرکز ژنتیک، پرش پلک حدود ۵۰،۰۰۰ آمریکایی را تحت تاثیر قرار میدهد و معمولا در اواسط تا اواخر بزرگسالی رخ میدهد. این وضعیت احتمالا در طول زمان بدتر میشود و در نهایت ممکن است باعث مشکلات زیر شود:
علت دقیق این بیماری ناشناخته است، اما برخی بیماری های چشم و مشکلات زیر ممکن است سبب بدتر شدن اسپاسم شوند:
کمبود خواب و خستگی زیاد از مهمترین دلایل پرش چشم در کودکان است. از طرف دیگر مصرف زیاد مواد قندی و کافئین نیز موجب تحریک سیستم عصبی کودک و پرش چشم میشود. کودکانی که به مدت طولانی با گوشی بازی میکنند نیز بیشتر با این مشکل مواجه میشوند.
علت پریدن پلک چشم در طب سنتی
مهمترین دلیل پرش چشم در طب سنتی، کمبود ویتامینها و مواد معدنی است. برای درمان پرش چشم در طب سنتی میتوانید از یک لیوان هویج، خوراک لوبیا، غلات، گوشت قرمز، زرده تخم مرغ، گردو، خرما و انواع سالاد استفاده کنید.
علت پریدن پلک چشم چپ به مدت طولانی
پریدن یا پرش پلک چشم چپ که در پزشکی به آن “میوکیمیا” گفته میشود، اغلب به صورت حرکات غیرارادی و مکرر عضلات پلک ظاهر میشود. این حالت معمولاً بیضرر است اما اگر طولانیمدت ادامه پیدا کند، میتواند نشانهای از مشکلات جدیتر باشد. دلایل شایع پریدن پلک طولانیمدت عبارتاند از:
- تحریک چشم یا فشار بر قرنیه: عواملی مانند آلودگی هوا، نور شدید، یا ساییدگی قرنیه میتواند عضلات پلک را تحریک کند و باعث پرش شود.
- خستگی و کمبود خواب: خواب ناکافی یا بیکیفیت یکی از مهمترین عوامل ایجاد پرش پلک است.
- مصرف بیش از حد کافئین، تن باکو و الکل: این مواد میتوانند سیستم عصبی را تحریک کرده و منجر به انقباضات عضلانی شوند.
- استرس و اضطراب: فشارهای روانی و اضطراب، از عوامل اصلی تحریک عضلات پلک هستند.
- خشکی چشم: به ویژه در افرادی که مدت طولانی از کامپیوتر یا گوشی استفاده میکنند.
- مصرف برخی داروها: داروهای خاص مانند داروهای پارکینسون یا قطع ناگهانی بنزودیازپینها میتواند باعث پرش پلک شود.
- بیماریهای زمینهای: در موارد نادر، پرش پلک طولانیمدت میتواند نشانهای از بیماریهای عصبی مانند فلج بل، دیستونیا، بیماری پارکینسون یا سندرم تورت باشد.
در صورتی که پرش پلک با علائمی مانند قرمزی، ورم، ترشحات غیرعادی، افتادگی پلک یا درگیر شدن سایر بخشهای صورت همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کرد.
در باورهای عامیانه، پریدن پلک چشم چپ گاهی نشانه خوشحالی یا وقوع اتفاقی خوب دانسته شده است، در حالی که پریدن پلک راست را نشانه ناراحتی یا “ جگر خونی” میدانند. اما از دیدگاه اسلامی و متون دینی معتبر، این باورها هیچ پشتوانه علمی یا شرعی ندارند و جزو خرافات محسوب میشوند.
«باید بدانید این مفاهیم از نظر دین و شریعت جنبه خرافه دارد و هرگز صحیح نیست زیرا پرش و حرکت چشمان قضا و قدر را تغییر نمیدهد.»
در واقع، اسلام تأکید دارد که هیچ نشانهای از قضا و قدر یا آینده در حرکات غیرارادی بدن، از جمله پریدن پلک، وجود ندارد و اینگونه باورها نباید مبنای تصمیمگیری یا نگرانی قرار گیرند. بنابراین، علت پریدن پلک چشم چپ از نظر اسلام، همان دلایل علمی و پزشکی است و هیچ معنای خاصی در شریعت برای آن ذکر نشده است.
در دوران بارداری، بدن دچار تغییرات هورمونی و متابولیکی متعددی میشود که میتواند منجر به بروز علائمی مانند پرش پلک گردد. دلایل شایع پریدن پلک در بارداری شامل موارد زیر است:
پرش پلک در بارداری معمولاً بیخطر است و خودبهخود برطرف میشود. با این حال، اگر این حالت ادامهدار یا آزاردهنده باشد، یا با علائم دیگری مانند ضعف عضلات صورت همراه باشد، باید با پزشک یا متخصص مغز و اعصاب مشورت کرد.
علت پریدن پلک چشم چپ چیه
پریدن پلک چشم چپ، همانند پلک راست، معمولاً به دلایل ساده و موقتی رخ میدهد. مهمترین علل آن عبارتاند از:
- استرس و اضطراب: شایعترین علت پرش پلک، استرس است که باعث تحریک عضلات اطراف چشم میشود.
- کمبود خواب: خواب ناکافی یا بیکیفیت میتواند منجر به اختلال در عملکرد عضلات صورت شود.
- مصرف زیاد کافئین: نوشیدنیهای کافئیندار مانند قهوه، چای و نوشابه انرژیزا میتواند عضلات را تحریک کند.
- خشکی چشم: استفاده طولانی از صفحهنمایشها یا قرار گرفتن در محیط خشک باعث خشکی چشم و پرش پلک میشود.
- کمبود منیزیم: این ماده معدنی برای عملکرد صحیح عضلات و اعصاب ضروری است و کمبود آن میتواند باعث پرش پلک شود.
- مشکلات عصبی یا بیماریهای زمینهای: در موارد نادر، بیماریهای عصبی یا التهابات چشمی ممکن است عامل پرش پلک باشند.
در اغلب موارد، پریدن پلک چشم چپ موقتی و بیخطر است و نیاز به درمان خاصی ندارد. اما در صورت تداوم یا همراهی با سایر علائم، باید به پزشک مراجعه کرد.
پریدن پلک پایین چشم چپ نیز معمولاً به دلایل مشابه پرش پلک بالا رخ میدهد، اما برخی باورهای فرهنگی و علمی درباره آن وجود دارد:
از نظر پزشکی: دلایل اصلی شامل استرس، خستگی، کمبود خواب، مصرف کافئین، کمبود مواد معدنی (مانند منیزیم)، خشکی چشم و تحریکات محیطی است.
از نظر فرهنگی: در برخی فرهنگها، پریدن پلک پایین نشانه نزدیک بودن اشک یا تجربه یک احساس قوی (غم یا شادی) دانسته میشود.
در مجموع، پریدن پلک پایین چشم چپ عمدتاً بیضرر است و معمولاً پس از رفع عامل محرک برطرف میشود. اگر این حالت با علائم دیگری مانند درد، قرمزی یا ترشح همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کرد.
پریدن پلک بالای چشم چپ نیز همانند سایر انواع پرش پلک، عمدتاً به دلایل زیر رخ میدهد:
در برخی فرهنگها، پریدن پلک بالای چشم چپ را نشانه آمدن مهمان یا وقوع یک اتفاق غیرمنتظره میدانند، اما این باورها پایه علمی ندارند. اگر پرش پلک بالا طولانیمدت یا همراه با علائم دیگر باشد، باید به پزشک مراجعه شود.
پریدن پلک زیر چشم چپ نیز از نظر پزشکی تفاوت زیادی با پرش سایر بخشهای پلک ندارد و عوامل زیر میتوانند در آن نقش داشته باشند: