حداقل دستمزد، یکی از پرچالش‌ترین اما در عین حال پراستفاده‌ترین ابزارهایی است که دولت‌ها برای مقابله با نابرابری درآمدی به کار می‌برند.
در حال حاضر، تقریباً نیمی از کشورهای جهان نوعی از نظام حداقل دستمزد را اجرا می‌کنند. البته این نرخ‌ها لزوماً در سطح ملی تعیین نمی‌شوند، بلکه ممکن است دولت‌های محلی یا منطقه‌ای نیز بر اساس شرایط اقتصادی خاص خود استانداردهای جداگانه‌ای داشته باشند.
به گزارش روزیاتو، دلیل این تفاوت در سیاست‌گذاری آن است که نرخی که برای یک منطقه مناسب به نظر می‌رسد، می‌تواند در منطقه‌ای دیگر بیش از حد پایین یا بالا باشد و همین مسئله منجر به اختلال در بازار کار شود.
در این گزارش، به بررسی حداقل دستمزد ماهانه ملی در کشورهای اروپایی تا ژانویه سال ۲۰۲۵ می‌پردازیم. داده‌ها از منبع معتبر یورواستات استخراج شده‌اند و به دو صورت ارائه شده‌اند: واحد یورو و واحد PPS.
واحد PPS یا «استاندارد قدرت خرید»، یک واحد پولی بوده که توسط اتحادیه اروپا تعریف شده است. هدف آن، ایجاد امکان مقایسه اقتصادی بین کشورها با در نظر گرفتن تفاوت در هزینه‌های زندگی است. به طور نظری، یک واحد PPS در هر نقطه‌ای از اروپا باید بتواند کالاها و خدمات مشابهی را خریداری کند.
لازم به ذکر است که برخی از کشورهای اروپایی مانند دانمارک، ایتالیا، اتریش، فنلاند و سوئد حداقل دستمزد ملی تعیین‌شده ندارند و بنابراین در نقشه‌ها و جدول‌های تحلیلی لحاظ نمی‌شوند.
بر اساس اطلاعات به‌روز، کشور لوکزامبورگ با ۲٬۶۳۸ یورو در ماه، بالاترین حداقل دستمزد ملی را دارد. در مقابل، اوکراین با تنها ۱۸۲ یورو کمترین مقدار را ثبت کرده است.
البته اگر این ارقام را با هزینه‌های زندگی هر کشور تطبیق دهیم و به جای یورو از PPS استفاده کنیم، تصویر نهایی متفاوت خواهد بود. به‌عنوان نمونه، آلمان با ۱٬۹۹۲ واحد PPS در صدر قرار می‌گیرد، در حالی‌که آلبانی با ۵۶۴ واحد پایین‌ترین جایگاه را دارد.
| رتبه | کشور | حداقل دستمزد (یورو) | حداقل دستمزد (PPS) |
|---|---|---|---|
| ۱ | لوکزامبورگ | ۲,۶۳۸ | ۱,۹۶۹ |
| ۲ | ایرلند | ۲,۲۸۲ | ۱,۶۶۴ |
| ۳ | هلند | ۲,۱۹۳ | ۱,۸۷۵ |
| ۴ | آلمان | ۲,۱۶۱ | ۱,۹۹۲ |
| ۵ | بلژیک | ۲,۰۷۰ | ۱,۷۶۴ |
| ۶ | فرانسه | ۱,۸۰۲ | ۱,۶۰۶ |
| ۷ | اسپانیا | ۱,۳۸۱ | ۱,۵۱۷ |
| ۸ | اسلوونی | ۱,۲۷۸ | ۱,۴۲۷ |
| ۹ | لهستان | ۱,۰۹۱ | ۱,۵۲۳ |
| ۱۰ | لیتوانی | ۱,۰۳۸ | ۱,۲۶۴ |
| ۱۱ | پرتغال | ۱,۰۱۵ | ۱,۱۷۰ |
| ۱۲ | قبرس | ۱,۰۰۰ | ۱,۰۷۶ |
| ۱۳ | کرواسی | ۹۷۰ | ۱,۲۹۸ |
| ۱۴ | یونان | ۹۶۸ | ۱,۱۲۹ |
| ۱۵ | مالت | ۹۶۱ | ۱,۰۵۶ |
| ۱۶ | استونی | ۸۸۶ | ۸۷۸ |
| ۱۷ | چک | ۸۲۶ | ۹۳۵ |
| ۱۸ | اسلواکی | ۸۱۶ | ۹۷۳ |
| ۱۹ | رومانی | ۸۱۴ | ۱,۳۴۰ |
| ۲۰ | لتونی | ۷۴۰ | ۹۰۲ |
| ۲۱ | ترکیه | ۷۰۸ | داده موجود نیست |
| ۲۲ | مجارستان | ۷۰۷ | ۱,۰۳۰ |
| ۲۳ | مونته‌نگرو | ۶۷۰ | ۱,۰۷۹ |
| ۲۴ | صربستان | ۶۱۹ | ۹۴۶ |
| ۲۵ | بلغارستان | ۵۵۱ | ۹۳۱ |
| ۲۶ | آلبانی | ۴۰۸ | ۵۶۴ |
| ۲۷ | مولداوی | ۲۸۵ | داده موجود نیست |
| ۲۸ | اوکراین | ۱۸۲ | داده موجود نیست |
یورواستات دیگر داده‌های مقایسه‌ای مربوط به بریتانیا را منتشر نمی‌کند. همچنین، اطلاعات PPS برای کشورهای ترکیه، مولداوی و اوکراین در دسترس نیست. در نتیجه این کشورها تنها با داده یورویی سنجیده شده‌اند.
یکی از یافته‌های جالب این جدول آن است که فاصله اسمی بین کشورها، الزاماً به معنای فاصله واقعی در قدرت خرید نیست. برای نمونه، اگرچه حداقل دستمزد ایرلند از نظر یورویی ۴۸۰ یورو بیشتر از فرانسه است، اما وقتی آن را با هزینه زندگی تنظیم کنیم، تقریباً معادل فرانسه می‌شود.
حداقل دستمزد، تنها یک عدد ثابت در قانون نیست، بلکه بازتابی از سیاست‌های اقتصادی، هزینه‌های زندگی، بهره‌وری و قدرت خرید واقعی در هر کشور است. بررسی آن بر اساس یورو می‌تواند تصویر کلی ارائه دهد، اما تنها با در نظر گرفتن شاخص‌هایی مثل PPS می‌توان دریافت که شهروندان هر کشور واقعاً تا چه اندازه از دستمزد خود بهره‌مند می‌شوند.
برای سیاست‌گذاران، تحلیل این داده‌ها می‌تواند در طراحی سیاست‌های عادلانه‌تر و مؤثرتر در حوزه اشتغال و رفاه نقش کلیدی ایفا کند.
