رسول سلیمی: ایلان ماسک، بنیانگذار تسلا و اسپیسایکس، که زمانی یکی از مهمترین حامیان مالی دونالد ترامپ بود، با انتقادات تندی از لایحه مالیاتی دولت ترامپ، موجی از تنش درون حزب جمهوریخواه به راه انداخت. این لایحه که شامل کاهش مالیات برای ثروتمندان، افزایش هزینههای نظامی و سیاستهای مهاجرتی سختگیرانه است. ماسک این لایحه را به دلیل تأثیر منفی بر محیط زیست و صنعت خودروی برقی، مورد انتقاد قرار داد و تهدید کرد که از سیاستمدارانی که از آن حمایت کنند، در انتخابات ۲۰۲۶ حمایت نخواهد کرد.
این تنش، حزب جمهوریخواه را چندپاره کرده و دموکراتها را به استفاده از این اختلاف برای تضعیف ترامپ تشویق کرده است.
نزاع ماسک و ترامپ و تأثیر آن بر سیاست داخلی
ایلان ماسک، که در سال ۲۰۲۴ بیش از ۲۷۷ میلیون دلار برای حمایت از ترامپ و جمهوریخواهان هزینه کرده بود، اکنون با انتقاداتی جدی علیه لایحه بودجهای دولت ترامپ ظاهر شده است. با تصویب این لایحه، حدود ۳.۸ تریلیون دلار به کسری بودجه در ده سال آینده اضافه خواهد کرد. ماسک این لایحه را «ناپسند» خوانده و تهدید کرده که در انتخابات ۲۰۲۶ از مخالفان آن حمایت خواهد کرد.
این نزاع، که ریشه در اختلافات مالی و سیاسی دارد، شکافهایی در حزب جمهوریخواه ایجاد کرده است. دموکراتها نیز از این فرصت برای تضعیف لایحه استفاده کردهاند.
تأثیر نزاع ماسک بر تصویب لایحه در سنا
لایحه "بزرگ و زیبا" در مجلس نمایندگان با رأی ۲۱۵ به ۲۱۴ تصویب شد، اما در سنا با چالشهای جدی مواجه است. ماسک با تهدید به حمایت مالی از رقبای جمهوریخواهان، فشار بر سناتورها را افزایش داده است.
مخالفت محافظهکاران مالی حول سناتورهایی مانند رند پل و مایک لی به دلیل افزایش کسری بودجه، مخالفت خود را اعلام کردهاند.
سناتورهای میانهرو هم مانند لیزا مورکوفسکی و سوزان کالینز، نگران کاهش بودجه برنامههای اجتماعی هستند.
ایلان ماسک که با تهدید به حمایت مالی از رقبای جمهوریخواهان، فشار بر سناتورها را افزایش داده، گر موفق شود چند سناتور را با خود همراه کند، لایحه ممکن است در سنا شکست بخورد یا با تغییرات اساسی به مجلس نمایندگان بازگردد. در این صورت، احتمال تصویب مجدد آن کم خواهد بود.
احتمال حمایت مالی ماسک از دموکراتها
گرچه ماسک از گذشته به هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه کمک مالی کرده است، اما پس از اختلاف با ترامپ، احتمال حمایت از دموکراتها افزایش یافته است. دموکراتها نیز از این فرصت استقبال کردهاند.
اما استقبال دموکراتها هم دور از ذهن نیست چرا که چاک شومر و حکیم جفریس از انتقادات ماسک استقبال کردهاند. منافع تجاری هم یکی از مولفه های اثرگذار بر این منازعه است. حذف یارانههای خودروهای برقی، که به تسلا آسیب میرساند، یکی از دلایل اصلی خشم ماسک است.
دموکراتهایی مانند الیزابت وارن و برنی سندرز نیز، ماسک را به دلیل نفوذ بیش از حد مورد انتقاد قرار دادهاند.
چه آنکه حمایت از دموکراتها میتواند پایگاه حامیان ماسک در X را تضعیف کند.
احتمال تشکیل حزب سوم (حزب آمریکا)
ماسک ایده تشکیل یک حزب سوم، موسوم به «حزب آمریکا»، را هم مطرح کرده است. او در یک نظرسنجی از ۲۲۰ میلیون دنبالکننده خود پرسیده که آیا زمان تشکیل یک حزب جدید فرا رسیده است. ۸۳.۴ درصد موافقاند.
ماسک با ثروت عظیم، میتواند منابع مالی قابلتوجهی برای حزب جدید فراهم کند.از سویی کنترل شبکه X به او کمک میکند تا پیام خود را به میلیونها نفر برساند.
همچنین حزب آمریکا میتواند رأیدهندگان مستقل و محافظهکاران مالی را جذب کند.
این در حالی است که دسترسی به رأیگیری در تمام ایالتها مستلزم طی کردن قوانین پیچیده است.از سوی دیگر احزاب سوم در آمریکا تاکنون موفقیت چندانی نداشتهاند.
نزاع ایلان ماسک با دونالد ترامپ، که از انتقادات تند به لایحه بزرگ و زیبا آغاز شد، سیاست داخلی آمریکا را به میدانی پرآشوب تبدیل کرده است. این اختلاف، با تأثیر بر تصویب لایحه در سنا، احتمال حمایت مالی از دموکراتها، و چشمانداز تشکیل حزب سوم، نشاندهنده قدرت بیسابقه یک میلیاردر در شکلدهی به سیاست است.
اما موانع ساختاری، مانند قوانین انتخاباتی و پایگاه حامیان ترامپ، این سناریوها را پیچیده میکنند. آینده، چه با شکست لایحه، چه با ظهور یک جنبش سیاسی جدید، به انتخابهای ماسک، ترامپ، و رأیدهندگان بستگی دارد.
213