برخی از کانالهای خبری از تعطیلی سفارت هلند در تهران میگویند و جزئیاتی هم ارائه نکردهاند! خبری که در ابتدا به عنوان نشانهای از بحرانی شدن فضا تلقی شد، اما انگار صحت ندارد. با بررسی منابع معتبر و رسمی، مشخص شد که این خبر به احتمال زیاد به سال گذشته مربوط است و در هفته اخیر اقدامی رسمی از سوی دولت هلند مبنی بر تعطیلی کامل سفارت در تهران اعلام نشده است. هیچ بیانیهای رسمی نیز از سوی سفارت هلند در این زمینه منتشر نشده است.
واکنش سفارتخانهها در تهران به حمله اسرائیل
پس از حمله گسترده اسرائیل به خاک ایران، تعدادی از سفارتخانههای کشورهای خارجی در تهران دست به اقدامات پیشگیرانه زدهاند که بازتابی از ارزیابی آنها نسبت به امنیت تهران و احتمال تداوم یا تشدید درگیریها است. مثلا سفارت هند با انتشار بیانیهای به اتباع خود توصیه کرده از ترددهای غیرضروری خودداری کرده و در مکانهای امن باقی بمانند.
سفارت چین نیز با هشدار نسبت به «وضعیت پیچیده و خطرناک»، از اتباع خود خواست از مناطق شلوغ و پرریسک فاصله بگیرند.
برخی سفارتخانهها نیز فعالیتهای فرهنگی یا عمومی خود را کاهش داده یا تعلیق کردند، هرچند این تصمیمها عمدتاً بدون اعلام رسمی تعطیلی کامل بوده است.
این اقدامات اگرچه محدود و احتیاطی به نظر میرسند، اما از منظر امنیتی دارای پیام مشخصیاند: تشدید نگرانی از بیثباتی احتمالی در تهران و منطقه. پیامی که اگر تخلیه سفارت آمریکا در عراق و کاهش نیروهای دیپلماتیک این کشور در منطقه را نیز در نظر بگیریم؛ تقویت خواهد شد.
پیام امروز تهران به دیپلماتها
در واکنش به تحولات اخیر، امروز عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران میزبان سفرا و روسای نمایندگیهای خارجی مقیم تهران بود. در این دیدار، وی با تأکید بر «غیرقانونی بودن حملات اسرائیل» و «حق دفاع مشروع جمهوری اسلامی ایران»، خواستار حمایت جامعه جهانی از اصل احترام به حاکمیت ملی و امنیت منطقهای شد. این نشست نه فقط تلاشی برای تبیین موضع ایران، بلکه نشانهای روشن از تلاش تهران برای حفظ کانالهای دیپلماتیک در شرایط بحرانی است.
رفتار سفارتخانهها، آینهای از پیشبینیها و نگرانیها
تحلیل واکنش سفارتخانهها در چنین بحرانهایی، تنها نشاندهنده تصمیمات امنیتی نیست، بلکه بازتابی از برداشت و ارزیابی دیپلماتهای خارجی از مسیر تحولات آتی است.
هرگونه کاهش فعالیت، تعطیلی یا هشدار به شهروندان میتواند نشاندهنده دو پیام باشد: یا خطر افزایش سطح درگیری احساس شده یا اطمینان از توان کنترل بحران کاهش یافته است.
در همین حال، حفظ فعالیت رسمی و ادامه نشستهای دیپلماتیک در تهران، میتواند نشاندهنده تداوم امید به مسیرهای غیرنظامی برای حل بحران باشد؛ مسیری که هنوز بسته نشده، اما بهشدت تنگ و باریک شده است.
تهران هنوز مرکز دیپلماسی است، اما زیر سایه تهدید
حمله اخیر اسرائیل به ایران، نه فقط در حوزه نظامی، بلکه در عرصه دیپلماسی نیز لرزههایی ایجاد کرده که بازتاب آن در عملکرد سفارتخانههای خارجی مشهود است. تفاوت میان هشدار امنیتی، کاهش فعالیت و تعطیلی کامل یک سفارتخانه، مرز باریکی میان نگرانی و گسست دیپلماتیک است.
تهران فعلاً صحنه دیپلماسی باقی مانده؛ اما در میان سایهروشنهایی که دیپلماتها دقیقتر از همه آن را حس میکنند.