امت و ملت ؛ یا دولت و ملت؟

عصر ایران یکشنبه 15 تیر 1404 - 08:45
امت به لحاظ تاریخی مربوط به دوران پیش از شکل‌گیری دولت‌های مدرن است و به لحاظ سیاسی وجود خارجی و مصداق عینی در عصر کنونی ندارد، حال آن‌که نظام ملت-دولت اساس دنیای امروز است.
احمد زیدآبادی در کانال تلگرامی خود نوشت: حدود سی‌سال است که می‌کوشیم تفاوت بین مفاهیمی چون ملت و امت، حوزهٔ خصوصی و حوزهٔ عمومی، دولت اسرائیل و قوم یهود، مجرم و متهم، اعتقاد و التزام، مجازات مجرم و حق مجرم و..... را  برای عده‌ای توضیح دهیم اما افاقه نکرده که نکرده!
 
وقتی در قرن 21 عده‌ای توان تمایز اینها را ندارند، آنگاه چطور می‌توان پیشینیان را در عدم تمیز بین امر درست و نادرست سرزنش کرد؟
 
سید احمد خاتمی گفته است: "دوقطبی ملت-امت کاملآ نامربوط است."
 
در پاسخ وی می‌توان گفت؛ دو مفهوم ملت و امت لزوماً با هم متضاد نیستد اما دو ساحت کاملاً متفاوتند. اگر تفاوت بنیادی آنها تشخیص داده نشود، تعارضات و تضادهای سیاسی عمیقی بروز می‌کند، همانطور که بروز کرده است! 
 
امت پدیده‌ای اعتقادمحور است و مرز جغرافیایی و سیاسی نمی‌شناسد، حال آنکه ملت بنیادش بر وجود مرزهای جغرافیایی و سیاسی است. از این جهت این دو مفهوم، تفاوت بنیادی دارند.
 
از طرفی نظام حقوقی برآمده از امت و ملت سنخیت لازم را با هم ندارد. در امت وجه تمایز افراد اعتقاد آنان است و بنابراین تبعیض اعتقادی را موجه می‌شمارد، حال آنکه در ملت، وفاداری اتباع به منافع سرزمین خود ملاک است و فارغ از اعتقادات افراد، برای همهٔ شهروندان حقوق مساوی در نظر دارد.
 
مهمتر از این دو، امت به لحاظ تاریخی مربوط به دوران پیش از شکل‌گیری دولت‌های مدرن است و به لحاظ سیاسی وجود خارجی و مصداق عینی در عصر کنونی ندارد، حال آن‌که نظام ملت-دولت اساس دنیای امروز است.
 
متأسفانه عدم توانایی در مفهوم‌سازی و بویژه تفکیک مفاهیم از یکدیگر، به بلایی بزرگ در جامعهٔ ایران تبدیل شده است به طوری که دوغ و دوشاب را به هم آمیخته و مایهٔ نزاع‌های پوچ و مضحک و در عین حال داغ و خشن سیاسی در بین بخش‌های مختلف جامعه شده است!
پربیننده ترین پست همین یک ساعت اخیر

منبع خبر "عصر ایران" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.