هر ساله در ظهر عاشورا، چهارراه گلوبندک و بازار بزرگ تهران میزبان یکی از نمادین‌ترین و قدیمی‌ترین آیین‌های عزاداری شیعیان یعنی مراسم خیمه‌سوزان بود. مراسمی که با حضور هیئت‌های مذهبی، کسبه بازار و جمعیت عظیمی از عزاداران، بازتابی از حماسه عاشورا و سوگ شهادت امام حسین (ع) و یارانش بود.
اما بررسی‌های میدانی و رسانه‌ای گسترش نیوز در روز عاشورای امسال، نشانه‌ای از برگزاری این آیین مذهبی پیدا نکرد. نه در شبکه‌های اجتماعی تصویری منتشر شد، نه خبرگزاری‌های رسمی گزارشی ارائه دادند و نه رسانه‌های شهری و محلی به آن اشاره کردند.
این در حالی است که مراسم خیمه‌سوزان در بازار تهران، نزدیک به یک قرن قدمت دارد و حتی در سال‌های پرچالش، از جمله جنگ تحمیلی، همچنان پابرجا بود. تنها در دوران اوج شیوع کرونا (۱۳۹۹ و ۱۴۰۰) بود که به دلیل ملاحظات بهداشتی برگزار نشد.
درحالی‌که عاشورای ۱۴۰۴ در تهران با آیین‌های مختلف عزاداری همراه بود، جای خالی خیمه‌سوزان بازار بزرگ تهران برای دومین بار در تاریخ معاصر حس شد. اگرچه هنوز دلیل رسمی لغو این مراسم مشخص نیست، ولی استمرار چنین وقفه‌هایی ممکن است به تدریج به محو شدن یکی از مهم‌ترین آیین‌های عزاداری شهری بیانجامد. البته لازم به ذکر است که در بیشتر محلات تهران این آیین برگزار شد.
فیلمی اخیرا از مراسم ظهر عاشورا در بازار تهران منتشر شده که به حدود ۹۰ سال پیش بر می گردد.
سید جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی شهرداری تهران، اعلام کرد: همزمان با روز عاشورا ، مراسم خیمه‌سوزان و شام غریبان برگزار می‌شود. در اجرای این برنامه‌ها، شهروندان باید نهایت دقت را به کار بگیرند. خوشبختانه طی سال‌های اخیر همکاری خوبی از سوی مردم مشاهده شده و حوادث جدی اتفاق نیفتاده است؛ با این حال رعایت برخی نکات ایمنی همچنان اهمیت فراوانی دارد.
ملکی با اشاره به بستن برخی خیابان‌ها در زمان برگزاری مراسم خیمه‌سوزان، افزود: از مسئولان و برگزارکنندگان مراسم‌ها درخواست می‌کنم که پیش از مسدود کردن خیابان‌ها، این موضوع را با نیروهای آتش‌نشانی منطقه هماهنگ کنند. این اقدام سبب می‌شود که تمامی تدابیر ایمنی پیش‌بینی شود و از ایجاد مشکلات احتمالی جلوگیری گردد.
او در بخش دیگری از صحبت‌های خود اشاره کرد: برای اجرای مراسم خیمه‌سوزی بهتر است از سوزاندن خیمه‌ها در مجاورت پارچه‌ها و تزئینات، سیم‌های برق، زیر بالکن منازل، کوچه‌های باریک، نزدیک درختان و یا مکان‌های سرپوشیده به شدت اجتناب کنید. همچنین توصیه می‌شود عزاداران فاصله‌ایمن از آتش را رعایت کرده و از نزدیک شدن به شعله‌ها خودداری کنند. بانوان نیز حتما به محل چادرها و پوشش خود دقت کنند تا با آتش تماس نیابند و در مکانی امن قرار بگیرند. کودکان و افراد ناتوان جسمی نیز باید از مناطق خطر دور نگه داشته شوند.
ملکی از مسئولین هیئت‌ها و تکایا خواست که در زمان اجرای خیمه‌سوزی، همراه خود کپسول آتش‌نشانی و شلنگ آب داشته باشند. این ابزارها برای مقابله سریع در مواقع بروز حوادث احتمالی ضروری است.
وی خاطرنشان کرد: نیروهای آتش‌نشانی در مکان‌های شلوغ و پرجمعیت حضور خواهند داشت. بسیاری از این نقاط توسط ایستگاه‌های محلی شناسایی شده‌اند. اما اگر برای نخستین بار مراسم خیمه‌سوزان در منطقه‌ای خاص برگزار می‌شود، برگزارکنندگان باید حتما این موضوع را به نزدیک‌ترین ایستگاه آتش‌نشانی اطلاع دهند تا نیروهای امدادی در صورت نیاز آماده به کار باشند.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تاکید کرد: ابداً نباید از موادی مانند بنزین یا نفت برای آتش زدن خیمه‌ها استفاده شود. همچنین باید محل نگهداری این مواد دور از شعله‌ها قرار گیرد تا از بروز حریق گسترده پیشگیری شود.
