همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: برای سال‌ها، صنعت زیبایی بر کرم‌ها، لوسیون‌ها و درمان‌های سطحی تکیه کرده بود تا وعده جوانی را به ما بدهد. اما امروزه دانش تغذیه نگاه مان را دگرگون کرده است. حالا می‌دانیم پوست ما بازتابی از درون ماست؛ از غذاهایی که می‌خوریم، و موادی که بدن‌مان دریافت می‌کند یا کمبودهایی که دارد.
نسیم بهشتی، کارشناس تغذیه، در باره نقش تغذیه با پوست می‌گوید: تغذیه مناسب در هر دوره‌ای از زندگی، کلید سلامت پوست است. از نوجوانی پرجوش‌وخروش تا روزهای آرام میان‌سالی و فراتر از آن. در واقع در هر سنی، پوست ما نیازهای متفاوتی دارد که با برنامه غذایی مناسب می‌توان به آن پاسخ گفت.
نوجوانی؛ میدان نبرد هورمون‌ها و قندها
در نوجوانی، پوست بیش از هر زمان دیگر تحت سلطه هورمون‌هاست. ترشح بیش از حد چربی، بسته‌شدن منافذ و آکنه، همراهان همیشگی این دوره‌اند. نسیم بهشتی، کارشناس تغذیه در این باره هشدار می‌دهد که مصرف زیاد قندهای ساده، نوشیدنی‌های شیرین، شکلات‌های صنعتی و فست‌فودها، آتش این التهاب را شعله‌ورتر می‌کند.
به عقیده او افزایش سطح انسولین و فاکتور IGF-۱ در اثر مصرف این مواد، مستقیماً باعث تحریک غدد چربی و ایجاد جوش می‌شود.
همچنین شیر گاو، به‌ویژه شیر بدون چربی، به دلیل وجود هورمون‌های رشد، می‌تواند مسیرهای آندروژنی را فعال کرده و احتمال آکنه را افزایش دهد.
نوجوانان چه باید بخورند؟
نسیم بهشتی می‌گوید: برای کاهش التهاب و کنترل چربی پوست، لازم است قندهای ساده با میوه‌های تازه، مغزها، و شکلات تلخ جایگزین شوند. نوشیدن آب کافی نیز مؤثر است، چون کم‌آبی بدن باعث فعال‌تر شدن غدد چربی می‌شود.
او توصیه می‌کند: مصرف منابع امگا ۳ مانند ماهی‌های چرب، تخم کتان، دانه چیا و گردو نیز باید در این سن جدی گرفته شود؛ البته همیشه با مشورت متخصص.
دهه ۳۰ و ۴۰؛ آغاز افت کلاژن و خط‌های نامرئی
با ورود به دهه سوم زندگی، تولید کلاژن در پوست کاهش می‌یابد. نسیم بهشتی دراین‌خصوص تأکید می‌کند همین تغییر کوچک، در صورت بی‌توجهی می‌تواند به خطوط ریز، تیرگی و خستگی پوست منجر شود.
کلاژن نیاز به پروتئین، ویتامین C، روی و آمینواسیدهایی مانند پرولین و گلیسین دارد. اگر این مواد را از غذا دریافت نکنیم، حتی بهترین کرم‌ها هم معجزه نمی‌کنند.
کلاژن را از مواد غذایی تأمین کنید
این کارشناس تغذیه می‌گوید افزودن غذاهای حاوی ژلاتین طبیعی مثل آب قلم، ژله طبیعی بدون شکر یا خورشت‌های استخوان‌دار، در کنار منابع ویتامین C (مثل لیموترش تازه، فلفل‌دلمه‌ای و جعفری) می‌تواند به ساخت مؤثر کلاژن کمک کند. این روش ساده اما مؤثر، راهی طبیعی برای حفظ قوام و کشسانی پوست است.
پوست تشنه مراقبت‌های تغذیه‌ای
با افزایش سن، خشکی، شل‌شدگی و لک‌های ناشی از نور آفتاب بیشتر خود را نشان می‌دهند. نسیم بهشتی در این باره توضیح می‌دهد در این دوره، جذب ویتامین‌هایی مانند D و B۱۲، همچنین عناصر معدنی مانند آهن و روی کاهش می‌یابد.
وقتی ذخایر B۱۲ پایین باشد، جریان خون پوست کم می‌شود و کدری و بی‌روحی ظاهر می‌شود. کمبود روی‌هم باعث ضعف در ترمیم پوست و افزایش آسیب‌پذیری در برابر آلودگی‌ها می‌شود.
خوراکی‌های نجات‌دهنده در میان‌سالی
در این سنین، مصرف ماهی‌های چرب مانند سالمون، تخم‌مرغ کامل، جوانه گندم، تخمه‌کدو و نور مستقیم آفتاب برای تأمین ویتامین D حیاتی است. همچنین، میوه‌ها و سبزی‌های رنگی مثل انار، هویج، اسفناج و گوجه‌فرنگی به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های ضدالتهاب، کمک بزرگی به‌سلامت و درخشندگی پوست می‌کنند.
بیشتر بخوانید
این چربی‌ها شما را سالم نگه می‌دارند
نشانه‌های پیری زودرس
قند؛ دشمن مشترک پوست در تمام سنین
نسیم بهشتی هشدار می‌دهد: «قندهای ساده با کلاژن و الاستین واکنش داده و باعث سفتی و شکنندگی این پروتئین‌ها می‌شوند. این فرایند، موسوم به گلیکاسیون، از عوامل اصلی پیری زودرس و افتادگی پوست است.»
جایگزین‌کردن شیرینی‌های فراوری‌شده با خرما، توت خشک، شکلات تلخ و دسرهای بر پایه ماست یونانی، می‌تواند نیاز روانی به طعم شیرین را برطرف کند، بی‌آنکه پوست آسیب ببیند
آیا نوشیدن زیاد آب، پوست را جوان می‌کند؟
نسیم بهشتی به این سؤال رایج این‌گونه پاسخ می‌دهد: «اگر بدن کم‌آب باشد، نوشیدن آب به تامین نیاز به مایعات کمک می‌کند؛ اما نوشیدن بیش از حد آب بدون همراهی با املاح، می‌تواند منجر به دفع مواد معدنی مهم شود که برای سلامت پوست حیاتی به شمار می‌روند.»
به همین دلیل، او توصیه می‌کند نوشیدن آب باید متعادل و همراه با تأمین الکترولیت‌هایی مانند پتاسیم و منیزیم باشد.
زیبایی پوست شما مرتبط با تغذیه
به عقیده این کارشناس تغذیه، پوست سالم فقط نتیجه استفاده از محصولات مراقبتی نیست. تغذیه مناسب، آب‌رسانی متعادل، پرهیز از قند اضافه و مصرف درست چربی‌های مفید و آنتی‌اکسیدان‌ها، همه کلیدهای حفظ درخشندگی و شادابی پوست به شمار می‌روند.
به‌طورکلی هر دوره از زندگی، نیاز خاص خودش را دارد و توجه به این تفاوت‌ها، راه مقابله با پیری زودرس و مشکلات پوستی است.
روند پیری پوست
خبر خوب اینکه برخلاف تصور عموم، روند پیری پوست قابل کندشدن است؛ فقط باید آنچه را که سلول‌های پوست برای ساخت، ترمیم و درخشندگی نیاز دارند، به‌موقع و به‌درستی به آن‌ها برسانیم. پس به‌جای تمرکز صرف بر درمان‌های سطحی، بهتر است از خودمان بپرسیم: "امروز چه چیزی خورده‌ام که به نفع پوست یا به ضرر آن بوده؟ "
