به گزارش رکنا، استفاده روزمره از محصولات ضد آفتاب به عنوان یکی از راههای جلوگیری از سرطان پوست و پیشگیری از پیری زودرس سالهاست توسط متخصصان پیشنهاد شده است. اما در سالهای اخیر، ضریب اطمینان به این محصولات بهدلیل وجود مواد شیمیایی خاص و اثرات زیستمحیطیشان مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. بنابراین پرسش اصلی اینجاست: حقیقت علمی درباره این محصولات چیست؟
باوجود اینکه مؤسسات معتبر مانند «آکادمی پوست آمریکا» (AAD) همچنان استفاده مداوم از ضدآفتابها را برای حفظ سلامت پوست توصیه میکنند، در همین حال نگرانیهایی درخصوص ایمنی این محصولات میان مصرفکنندگان، کارشناسان و حتی برخی محققان مشاهده میشود.
بحثهای علمی درخصوص ضدآفتابها پیرامون دو نوع اساسی آنها متمرکز شده است: ضدآفتابهای شیمیایی و معدنی (یا فیزیکی). انواع شیمیایی با ترکیباتی مانند اکسیبنزون و آووبنزون قادر به جذب اشعههای زیانبار UV هستند. در مقابل، ضدآفتابهای معدنی از موادی مانند اکسید روی و دیاکسید تیتانیوم برای ایجاد سدی فیزیکی روی سطح پوست استفاده میکنند.
در سال ۲۰۱۹، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) با انتشار گزارشی اعلام کرد که فقط ضدآفتابهای معدنی بهطور کلی «ایمن و مؤثر» بهشمار میروند. به همین دلیل، برای بررسی بیشتر ایمنی فیلترهای شیمیایی رایج نیاز به دادههای بیشتری از سوی سازندگان این محصولات احساس میشود. مطالعات بعدی نیز نشان داد که برخی از این مواد شیمیایی قابلیت جذب شدن از طریق پوست به جریان خون را دارند.
در کنار این موضوع، در سال ۲۰۲۱ وجود مواد سرطانزا مانند بنزن در برخی محصولات، موجب ممنوعیت فروش آنها در مناطق خاص مانند هاوایی شد؛ تصمیمی که هدف آن حفظ صخرههای مرجانی از آسیبهای مرتبط با این مواد بود.
دکتر ویکتوریا ورث از دانشگاه پنسیلوانیا توضیح میدهد: «اینکه بتوانید مادهای را در داخل بدن پیدا کنید، لزوماً به معنای وجود خطر نیست.» همچنین دکتر آرچانا سادو، متخصص غدد، میگوید اگرچه شواهد اولیه در آزمایشگاه نشاندهنده تأثیرات منفی این مواد شیمیایی روی سیستمهای هورمونی هستند، اما این یافتهها الزاماً نمیتوانند نحوه عملکرد در بدن انسان را نشان دهند؛ چرا که شرایط زندگی واقعی با محیط آزمایشگاهی تفاوت دارد.
با وجود این ابهامات، متخصصان بهطور مشترک به این نتیجه رسیدهاند که فواید قابل اثبات ضدآفتاب برای پیشگیری از سرطان پوست بهطور واضح بیشتر از مضرات احتمالی ناشی از ترکیبات آن است. بهعنوان مثال، آمار نشان میدهد از هر پنج نفر در ایالات متحده، یک نفر در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست قرار دارد.
اگر همچنان نگران ایمنی ضدآفتاب هستید، توصیههایی برای استفاده بهتر از این محصولات وجود دارد:
۱. ضدآفتابهای معدنی را انتخاب کنید: این محصولات توسط گروههای نظارتی مانند Environmental Working Group (EWG) به عنوان گزینههای ایمنتر معرفی شدهاند.
۲. محافظت چندگانه: فقط به استفاده از ضدآفتاب اکتفا نکنید؛ پوشیدن لباسهای محافظ، انتخاب کلاه و عینک آفتابی و پناه گرفتن در سایه در ساعات اوج تابش خورشید، میتواند پوست شما را بهطور مؤثرتر محافظت کند.
نکته پایانی: برای جلوگیری از آسیبهای ناشی از آفتاب، استفاده از ضدآفتاب را متوقف نکنید بلکه با دانش کافی و افزودن ابزارهای محافظتی دیگر، از سلامت پوست خود بهطور کامل مراقبت کنید.