بیش از ۳۰ هزار سال پیش، گروهی از دریانوردان سفری چالش‌برانگیز را از تایوان امروزی به جزایر ریوکیو در جنوب غرب ژاپن آغاز کردند؛ مسیری دریایی به طول حدود ۲۲۵ کیلومتر که بدون بهره‌گیری از فناوری‌های ناوبری امروزی طی شد.
شواهد باستانی موجود در این جزایر، از جمله ابزارهای سنگی، قلاب‌های ماهی‌گیری و اجاق‌های ساده، نشان می‌دهد که انسان‌ها در آن دوران حضور داشتند، اما اطلاعات واضحی درباره‌ی نوع قایق‌هایشان در دست نیست. به احتمال زیاد، قایق‌ها از مواد آلی ساخته شده بودند که زود خراب می‌شدند و در نتیجه، از بین رفته‌اند.
به‌گزارش زومیت به نقل از ساینتیفیک‌امریکن، گروهی از دانشمندان در مطالعه‌ای تازه، بازسازی مسیر سفر دشوار از تایوان به ژاپن را هدف قرار دادند. پژوهشگران با استفاده از ابزارهای سنگی دوران پارینه‌سنگی، قایقی ساختند و همان مسیر را طی کردند تا به درک بهتری از چگونگی طی‌شدن این مسیر توسط نخستین دریانوردان دست یابند.
یوسوکه کایفو، انسان‌شناس در دانشگاه توکیو و نویسنده‌ی اصلی مطالعه، می‌گوید: «قبل از این پروژه کسی به‌طور جدی به نحوه‌ی مهاجرت دریایی در آن زمان فکر نکرده بود.»
کایفو و همکارانش از چند سال پیش به دنبال یافتن پاسخ این سؤال بودند: قایق‌های اولیه چه شکلی داشته‌اند؟ آن‌ها ابتدا قایق‌های ساخته‌شده از نی و بامبو را آزمودند، اما قایق‌ها کند بودند و در برابر جریان‌های شدید آب به راحتی از مسیر خارج می‌شدند. در ادامه، تصمیم گرفتند قایق ساده‌ای شبیه به آن چیزی بسازند که حدود ۱۰ هزار سال پیش در منطقه استفاده می‌شد. آن‌ها با تبرهای سنگی دسته‌چوبی، درخت سرو ژاپنی با قطر حدود یک متر را قطع و داخل آن را خالی کردند. سپس، قایقی به طول ۷٫۵ متر ساختند که «سوگیمه» نام گرفت؛ نامی که ریشه در کلمه ژاپنی سرو دارد.
در ژوئیه ۲۰۱۹، پنج پاروزن باتجربه، پس از دو هفته انتظار برای آرام‌شدن دریا، سفر خود را آغاز کردند. آن‌ها بدون استفاده از تجهیزات ناوبری مدرن، فقط با کمک خورشید، ستارگان و نشانه‌های طبیعی مسیر را دنبال کردند. در مسیر، با چالش‌هایی از جمله امواج متلاطم و خستگی شدید مواجه شدند، اما پس از ۴۵ ساعت، سوگیمه به نزدیک‌ترین جزیره‌ی ریوکیو رسید.
اگرچه سوگیمه بهترین قایق آزمایش‌شده بود، مشکلاتی نیز داشت. برای مثال، نفوذ مداوم آب به درون قایق، یکی از چالش‌های مهم سفر بود که نیاز به تخلیه‌ی دستی داشت؛ یکی از پاروزن‌ها باید مرتب آب را خالی می‌کرد. کایفو با اشاره به این موضوع می‌گوید: «دوست دارم پژوهشگران دیگر هم قایق‌های مختلفی را امتحان کنند تا درک بهتری از روش‌های دریانوردی نخستین انسان‌ها داشته باشیم.»
بازسازی سفر باستانی از تایوان به ژاپن، نشان داد که مهارت، هماهنگی و برنامه‌ریزی انسان‌های اولیه برای انجام چنین سفری چقدر اهمیت داشته است. کایفو می‌گوید: «هر روز در پروژه کشف‌های تازه‌ای داشتیم که بسیار هیجان‌انگیز بود.»
پروژه سوگیمه بخش‌هایی از تاریخ مهاجرت انسان را آشکار می‌کند که در شواهد فسیلی دیده نمی‌شوند
پروژه‌ی سوگیمه، نمونه‌ای از بازسازی‌های گسترده‌ی قایق‌های باستانی است که در سراسر جهان انجام می‌شود. به‌عنوان مثال، گروهی دیگر نیز قایق بامبویی متعلق به بیش از ۸۰۰ هزار سال پیش را ساختند و با آن، بین جزایر اندونزی سفر کردند. گروهی دیگر، قایق‌های قرن هشتم میلادی را بازسازی و در رودخانه‌ی شارانت فرانسه آزمایش کردند.
هلن فار، باستان‌شناس دریایی در دانشگاه ساوت‌همپتون و مجری پادکست بیفور آس، می‌گوید: «اکنون شاهد احیای سنت دریانوردی در جوامع بومی اقیانوس آرام هستیم که با این انجمن‌های دریانوردی، میراث خود را زنده نگه می‌دارند.»
به باور فار، پروژه‌هایی مانند سوگیمه می‌توانند بخش‌هایی از تاریخ مهاجرت انسان را آشکار کنند که در شواهد فسیلی و ابزارهای سنگی به‌خوبی دیده نمی‌شوند. او توضیح می‌دهد: «بازسازی‌ها، سطحی از مهارت و برنامه‌ریزی و جزئیات انسانی را نشان می‌دهند که به سختی در کشفیات باستان‌شناسی دیده می‌شود. لمس فعالیتی مشخص و واقعی مثل دریانوردی در زمان و مکانی معین، همراه با جزئیات انسانی کوچک، واقعاً ارزشمند است.»
مطالعه در مجله ساینس ادونسز منتشر شده است.
