به گزارش رکنا، «رشید اسماعیلوف» رئیس انجمن محیطزیست روسیه در اظهارات اخیر خود با تأکید بر ضرورت ایجاد همکاریهای پایدار بین کشورهای ساحلی دریای خزر، بر وجود زیرساختهای قانونی برای حل چالشهای این دریا صحه گذاشت. او همچنین پیشنهاد اجرای یک طرح بزرگ و مشترک برای حفاظت از دریای خزر را مطرح کرد.
این کارشناس محیطزیست روس با بیان اینکه موضوع کاهش عمق دریای خزر نیازمند مشارکت جهانی است، گفت این مسئله نباید تنها به پنج کشور حاشیهای محدود شود، بلکه به توجه بینالمللی نیاز دارد.
طرح این موضوع در حالی صورت گرفت که «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه نیز طی سخنرانی خود در مجمع اقتصادی سنپترزبورگ در تاریخ ۱۹ ژوئن، به مسأله کمعمق شدن دریای خزر اشاره کرد. او این بحران را یک معضل زیستمحیطی جدی خواند و بر ضرورت همکاری با کشورهای منطقه بهویژه آذربایجان تأکید داشت.
پوتین اظهار داشت: «مشکل کاهش عمق خزر بسیار جدی است و شاید بتوان گفت ابعاد جهانی دارد. باید اقدامات هماهنگ و بهموقعی صورت گیرد. در حال حاضر ما و دولت آذربایجان به دنبال راهکارهای عملی هستیم.»
رشید اسماعیلوف از تأثیرات مخرب کاهش سطح آب خزر بر طبیعت و اقتصاد منطقه نیز سخن گفت. او بیان کرد: «این وضعیت نهتنها تنوع زیستی دریا را تهدید میکند، بلکه مشاغلی مرتبط با ماهیگیری، کشتیرانی و زیرساختهای بندری را با خطر مواجه ساخته است. کاهش عمق خزر همچنین ممکن است پروژههایی مانند کریدور حملونقل شمال ـ جنوب را با مشکل مواجه کند.»
به گفته کارشناسان، طی دو دهه گذشته سطح آب دریای خزر حدود دو متر کاهش یافته و این روند تأثیرات زیانباری برای حملونقل کالایی به همراه داشته است. در برخی بنادر، کشتیها به دلیل کمبود آب و گیرکردن در لجنهای ساحلی نمیتوانند بارگیری کامل داشته باشند که این موضوع اقتصاد دریایی منطقه را تحت فشار قرار داده است.
اسماعیلوف بر اهمیت اقدامات مشترک و پیشبینی تغییرات آبوهوایی تأکید کرد. او گفت: «برای مدیریت چنین بحرانهایی، به پیشبینی درست و منابع کافی نیاز داریم که در حال حاضر به نظر میرسد این منابع ناکافی هستند.»
وی خواستار حمایتهای مالی جهانی، بهویژه از سوی کشورهایی شد که اقتصادشان به خزر وابسته است. همچنین پیشنهاد کرد شرکتهای نفت و گاز فعال در این ناحیه، بخشی از سود خود را به تحقیقات زیستمحیطی اختصاص دهند.
در همین بین، یک شرکت آذربایجانی با همکاری بندر بینالمللی «زیرا»، طرحی جدید برای نجات دریای خزر پیشنهاد کرده است که شامل انتقال آب از دریای سیاه به خزر میشود. این طرح به ایجاد یک تونل هیدرولیکی ۱۰ متری از خاک آذربایجان و روسیه یا گرجستان اشاره دارد که با استفاده از اختلاف ارتفاع میان دو دریا، آب بهصورت طبیعی جریان یابد.
این شرکت باور دارد که پروژه مذکور علاوه بر رفع بحران زیستمحیطی، میتواند به تولید سالانه حدود ۱۷۰ مگاوات انرژی نیز بینجامد. چنین طرحهایی ممکن است در رفع مشکلات زیستگاههایی نظیر دریاچه ارومیه هم کاربرد داشته باشد.
رییس انجمن محیط زیست روسیه همچنین تأکید نمود که کنوانسیون تهران، بسترهای قانونی لازم برای همکاریهای زیستمحیطی را فراهم کرده است. او افزود: «دیپلماسی سبز میتواند بهعنوان ابزاری مؤثر در این زمینه عمل کند. نباید فراموش کنیم که طبیعت فراتر از مرزهای جغرافیایی و ملی عمل میکند. همکاری بخش خصوصی در این میان نقش بسیار مهمی ایفا میکند تا بتوانیم از این گنجینه جهانی، یعنی دریای خزر، حفاظت کنیم.»