بسیاری آن را «توهین به یک جامعه سوری» و «کلیشهسازی از کل یک طایفه» دانستند، در حالی که برخی دیگر اظهارات او را «بیانیه فرقهای و طبقاتی» خواندند. این امر باعث عذرخواهی گسترده فعالان و روشنفکران سنی از برادران علوی خود شد و خواستار برکناری وزیر شدند.
در آخرین ویدیو، این وزیر، زنان علوی را به دو دسته «خدمتکاران» یا «جنایتکاران» طبقهبندی کرد. او به «یک زن علوی که به خانه والدینش میآمد و به مادرش در کارهای خانه کمک میکرد و شوهرش دستیار ارتش بود» اشاره کرد.
او ادامه داد: «از کجا میدانید که او پاک است و فاسد نیست؟ چون همسرش در خانههای مردم کار میکند.»
این وزیر افزود: «اما اگر شما به طبقهای تعلق دارید که مورد حمایت نظام سابق است - طبقهای که از فرقه شما پتانسیل جنایی دارد - در چنین نظامی به شما اجازه داده میشود در حالی که همه چیز تحت کنترل است، مرتکب جرم شوید.»
سوریها به شدت به اظهارات وزیر واکنش نشان دادند و بسیاری از نویسندگان، روزنامهنگاران و فعالان در خیابانها حاضر شدند تا مخالفت خود را از «لفاظیهای فرقهای و طبقاتی» وزیر اعلام کنند.
عذرخواهی و توبیخ
«آلا عامر»، فیلمساز و روزنامهنگار سوری نوشت: «اگر وزیر کرامت در کشوری بود که به خودش احترام میگذاشت، امروز محاکمه میشد. من به عنوان یک سنی، از همه دوستان علویام، چه ثروتمند و چه فقیر، عذرخواهی میکنم. کشور از نظر اجتماعی و فرهنگی در حال فروپاشی است. ملکالشعرا پیش ما میآید و مثل همیشه سطحینگری او را تأیید میشود.»
«عمر قدور»، رماننویس، کلیپ ضبطشدهای را که صالح در آن حضور دارد، به اشتراک گذاشت و نوشت: «فاجعه فقط در فرقهگرایی این شخص در فایل صوتی زیر نیست؛ بلکه در فرقهگرایی و سطحینگری اوست. این فقط برای تاکید است، زیرا سطحینگری و فرقهگرایی دست در دست هم دارند.»
«انس حمدون»، نویسنده نیز سخنان صالح را مورد انتقاد قرار داد و گفت: «اظهارات بیمارگونه او درباره علویان نه تنها منعکسکننده فرقهگرایی فاسد و نژادپرستی زشت است، بلکه تایید میکند که انتخاب او تصادفی نبوده است.»
او ادامه داد: «او ابزاری در پروژه نابودی فرهنگ و ایجاد یک جایگزین فاشیستی است که ارتباط باقیمانده بین سوریها و ارزشهایشان را قطع میکند و روند نابودی شخصیت سوری تحت تعقیب نظام سابق را تکمیل میکند.»
یادآوری چهرههای علوی
در بحبوحه این جنجال، برخی مشتاق بودند نامها و چهرههای ادبی و فرهنگی طایفه علوی را به وزیر یادآوری کنند و سهم آنها در ادبیات و فرهنگ سوریه را از سعدالله ونوس گرفته تا بدوی الجبل، آدونیس، حیدر حیدر، ممدوح عدوان و هانی الراهب به یاد آورند.
سوریها فراموش نکردند که وزیر فرهنگ را با وزیر دیگری مقایسه کنند که در نظر سوریها از همه فرقهها و اقشار به یک قهرمان تبدیل شده است: رائد الصالح، وزیر امور اضطراری، که با نظارت میدانی خود بر خاموش کردن آتشسوزیها در ساحل سوریه، تصویر مثبتی از خود ترسیم کرد.