اغلب اوقات گفته میشود که داشتن احساس خوشبختی ریشه در لذت بردن از چیزهای کوچک زندگی دارد — و حالا به نظر میرسد دانشمندان برای این گفته، مدارک علمی نیز پیدا کردهاند. روانشناسان متوجه شدند که انجام تنها پنج دقیقه «کنشهای کوچک شادیبخش» در روز که احساسات مثبت را تقویت میکنند، برای کاهش استرس، بهبود سلامت عمومی و افزایش کیفیت خواب کفایت میکند.
به گزارش روزیاتو، بنا به گفته دکتر الیسا اپل، تماشای یک گل در مسیر پیادهروی خود، شنیدن صدای خنده و انجام یک کار خوشایند برای یکی از دوستان، میتواند بهطور کاملاً محسوسی وضعیت روانی و نگرش افراد نسبت به زندگی را بهبود بخشد.
پروفسور اپل، متخصص حوزه استرس و فرایند پیری که سرپرستی این پژوهش را بر عهده داشته، میگوید: «از میزان بهبودی که در وضعیت روانی و عاطفی افراد مشاهده کردیم واقعاً شگفتزده شدیم.» تیم او در دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو، طی پروژهای آنلاین با عنوان پروژه شادی بزرگ (Big Joy Project)، نزدیک به ۱۸ هزار نفر را از کشورهای آمریکا، بریتانیا و کانادا در بازهای دو ساله تا سال ۲۰۲۴ مورد بررسی قرار دادند.
این نخستین پژوهشی بود که بررسی میکرد آیا انجام فعالیتهایی ساده و کوتاهمدت میتواند تأثیرات قابلسنجش و ماندگاری بر وضعیت افراد داشته باشد یا خیر. از شرکتکنندگان درخواست کردند تا به مدت یک هفته، روزانه پنج تا ده دقیقه از زمان خود را صرف انجام «کنشهای شادیآفرین» کنند.
پروفسور اپل توضیح داده، هزاران نفری که تنها بهمدت یک هفته در این پروژه شرکت کردند، به همان اندازهای از بهبودی دست یافتند که معمولاً با برنامههای طولانیمدت و پرهزینهی چندماهه حاصل میشود. این مطالعه که در مجله Journal of Medical Internet Research منتشر شده، از شرکتکنندگان خواسته بود تا طی ۷ روز، هفت فعالیت شادیآفرین انجام دهند؛ از جمله به اشتراک گذاشتن لحظهای شاد با فردی دیگر، انجام کاری مهربانانه برای یک نفر، تماشای ویدیویی الهامبخش از طبیعت و همچنین نوشتن فهرستی از چیزهایی که برای داشتنشان قدردان هستند.
پروفسور اپل توضیح داد که تیم او فعالیتهایی را انتخاب کرد که هدفشان تقویت احساس امید و خوشبینی، شگفتی و تحسین، یا حس شادی و بازیگوشی بود. هر فعالیت کمتر از ۱۰ دقیقه زمان میبرد و شامل پاسخ دادن به چند سؤال کوتاه پیش و پس از انجام آن میشد. شرکتکنندگان در آغاز و پایان این پروژه یکهفتهای، درباره وضعیت روانی و جسمیشان مورد ارزیابی قرار گرفتند؛ این ارزیابی شامل سنجش میزان بهزیستی روانی، احساسات مثبت، احساس کنترل بر شادی، میزان استرس و کیفیت خواب آنها بود.
روانشناسان در ادامه توضیح دادند که «بهزیستی روانی» به میزان رضایت افراد از زندگی و داشتن حس هدفمندی و معنا اشاره دارد؛ و منظور از احساس کنترل بر شادی (Happiness agency) این است که فرد چقدر این حس را دارد که میتواند بر احساسات خود تسلط داشته باشد.
این گروه تحقیقاتی متوجه شد که در تمام شاخصهای مورد بررسی، بهبودهایی حاصل شده و این تأثیرات بسته به میزان مشارکت افراد در برنامه افزایش یافته است. یعنی کسانی که تمام هفت روز را به انجام این اقدامات اختصاص دادند، نسبت به کسانی که فقط دو یا سه روز در این امر مشارکت داشتند، نتایج بهتری را تجربه کردهاند. در میان شرکتکنندگان، اقلیتهای قومی نسبت به شرکتکنندگان سفیدپوست، و افراد جوانتر نسبت به افراد مسنتر، تأثیرات مثبت بیشتری را گزارش دادند.
پروفسور اپل گفت هنوز مشخص نیست چرا این اقدامات کوچک تا این حد میتوانند حال و هوای افراد را تغییر دهند. اما او حدس میزند که این کارهای ساده ممکن است به شکستن چرخههای منفی ذهنی — مانند نگرانیهای افراطی یا سرزنش خود — کمک کرده و انرژی روانی را به سمت مسیر مثبتتری هدایت کنند. او افزود که اگرچه به تحقیقات بیشتری نیاز است، اما واضح است که یک «دوز روزانه شادی» میتواند در این روزهای سخت برای مردم بسیار مفید باشد. پروفسور اپل در این باره میگوید:
«همه مواردی که به بهزیستی روانی مربوط میشوند، یک چیز لاکچری و تجملی نیستند… ما اغلب میگوییم بعد از رسیدن به یک هدف یا اتمام یک کار، خودمان را لایق شادی میدانیم. اما ما میخواهیم این روند را وارونه کنیم — ما برای عبور از بخشهای سخت زندگی، به انرژی شادی نیاز داریم. اینها مهارتهایی کاملاً ضروری هستند.»