برجستگیهای سفید روی لبها میتوانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند، از شرایط بیضرر مانند لکههای فوردایس گرفته تا مشکلات جدیتر مانند سرطان دهان. این مقاله به بررسی علل شایع، علائم، روشهای تشخیص، درمان و نکات مراقبتی برای برجستگیهای سفید روی لبها میپردازد. همچنین به سوالات متداول در این زمینه پاسخ داده شده است تا اطلاعات جامعی در اختیارتان قرار گیرد.
برجستگیهای سفید روی لبها ممکن است ناشی از عوامل متعددی باشند. در ادامه به بررسی شایعترین علل میپردازیم:
لکههای فوردایس برجستگیهای سفید یا زرد کوچک (1 تا 2 میلیمتر) هستند که غدد چربیساز (سباسه) قابلمشاهده در پوست لبها را نشان میدهند. این لکهها معمولاً در قسمت داخلی لبها دیده میشوند و میتوانند بهصورت تکی یا گروهی (تا 100 عدد) ظاهر شوند.
• علائم: بدون درد، غیرمسری و معمولاً از بدو تولد وجود دارند اما در دوران بلوغ برجستهتر میشوند.
• شیوع: بین 70 تا 80 درصد بزرگسالان این لکهها را دارند.
• درمان: نیازی به درمان ندارند، اما برای اهداف زیبایی میتوان از روشهایی مانند الکتروسرجری، درمان لیزری، کرایوتراپی (انجماد با نیتروژن مایع)، کرم ترتینوئین موضعی یا ایزوترتینوئین خوراکی استفاده کرد.
ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) میتواند باعث ایجاد زخمهای سرد یا تبخال روی لبها شود که ممکن است بهصورت برجستگیهای سفید یا تاولهای پر از مایع ظاهر شوند. این ویروس از طریق تماس مستقیم با زخمها یا حتی بدون حضور زخم (ریزش ویروس) منتقل میشود.
• علائم: تاولهای دردناک و خارشدار که ممکن است ترکیده و زخم شوند.
• درمان: داروهای ضدویروسی (مانند آسیکلوویر) میتوانند علائم را کاهش داده یا مدت عفونت را کوتاه کنند، اما درمان قطعی وجود ندارد.
• عود: ممکن است چندین بار عود کند، اما با تقویت سیستم ایمنی، شدت و دفعات آن کاهش مییابد.
میالیا کیستهای سفید کوچک و بیضرری هستند که وقتی کراتین (پروتئین پوست) زیر سطح پوست گیر میافتد، ایجاد میشوند. این کیستها بیشتر روی صورت دیده میشوند، اما گاهی روی لبها نیز ظاهر میشوند.
• علائم: برجستگیهای سفید کوچک، بدون درد و غیرمسری.
• علت: استفاده از محصولات مراقبت پوستی سنگین (حاوی پترولیوم یا پارافین) میتواند احتمال بروز آنها را افزایش دهد.
• درمان: معمولاً خودبهخود برطرف میشوند، اما در صورت نیاز، متخصص پوست میتواند از کرایوتراپی، رتینوئیدهای موضعی، لایهبرداری شیمیایی، لیزر یا جراحی برای حذف آنها استفاده کند.
برفک دهانی عفونتی قارچی است که معمولاً توسط کاندیدا آلبیکنس ایجاد میشود. این بیماری باعث ایجاد ضایعات سفید یا زرد-سفید روی لبها، دهان، لثهها یا لوزهها میشود.
• علائم: لکههای سفید، قرمزی، ترکخوردگی در گوشههای دهان، درد هنگام خوردن یا بلع و گاهی از دست دادن حس چشایی.
• افراد در معرض خطر: افراد با سیستم ایمنی ضعیف (مانند بیماران سرطانی یا مصرفکنندگان داروهای سرکوبکننده ایمنی).
• درمان: داروهای ضدقارچی مانند محلولهای دهانشویه یا قرصهای ضدقارچی.
زخمهای آفتی زخمهای کوچک و مسطحی هستند که میتوانند داخل لبها، گونهها، روی زبان یا پایه لثهها ایجاد شوند. این زخمها معمولاً دردناک هستند اما مسری نیستند.
• علل: استرس، آسیب به دهان (مانند گاز گرفتن)، یا مصرف برخی غذاها (قهوه، شکلات، توتفرنگی، بادامزمینی، گوجهفرنگی).
• درمان: معمولاً در عرض یک هفته خودبهخود بهبود مییابند. پزشک ممکن است داروهای تسکیندهنده درد، کرمهای کورتیکواستروئیدی یا دهانشویه حاوی کلرهگزیدین تجویز کند.
موکوسلها کیستهای پر از مایع و بیضرر هستند که روی لب پایین، لثهها یا داخل دهان ایجاد میشوند. این کیستها معمولاً پس از آسیب (مانند گاز گرفتن لب) یا انسداد غده بزاقی به وجود میآیند.
• علائم: برجستگیهای نرم و بدون درد.
• درمان: بیشتر موکوسلها بدون درمان برطرف میشوند، اما در موارد مداوم، جراحی ممکن است لازم باشد.
درماتیت اطراف دهان یک بیماری پوستی شبیه آکنه یا روزاسه است که باعث ایجاد بثورات قرمز و برجسته در اطراف دهان و چانه میشود.
• علل احتمالی: استفاده از کرمهای حاوی کورتیکواستروئید، محصولات آرایشی یا تماس با آب/خمیردندان حاوی فلوراید.
• درمان: آنتیبیوتیکهای خوراکی یا موضعی مانند تتراسایکلین یا اریترومایسین در موارد شدید.
• اکنش به آلرژنهایی مانند غذاها، شوره حیوانات یا محصولات آرایشی (مانند رژلب حاوی تیتانیوم) میتواند باعث تورم و برجستگی روی لبها شود.
• علائم: تورم ناگهانی لب، بثورات یا التهاب که معمولاً خودبهخود برطرف میشود.
• درمان: آنتیهیستامینهای بدون نسخه یا داروهای تجویزی توسط پزشک.
HFMD یک عفونت ویروسی است که بیشتر در کودکان زیر 5 سال دیده میشود و میتواند باعث ایجاد لکههای قرمز در دهان شود که به زخمهای دردناک تبدیل میشوند.
• علائم: تب، گلو درد، کاهش اشتها، بثورات روی دستها، پاها و باسن.
• درمان: معمولاً در عرض 7 تا 10 روز بدون درمان بهبود مییابد.
سیفلیس یک عفونت مقاربتی باکتریایی است که میتواند باعث زخمهای بدون درد روی لبها یا داخل دهان شود.
• علائم: زخمهای قرمز و بدون درد که ممکن است در مراحل اولیه نادیده گرفته شوند.
• درمان: آنتیبیوتیکهایی مانند پنیسیلین.
فیلرهای لب که از اسید هیالورونیک (مانند Juvederm یا Restylane) استفاده میکنند، ممکن است باعث ایجاد برجستگی شوند. این برجستگیها معمولاً به دلیل تورم یا کبودی در 72 ساعت اول هستند و خودبهخود برطرف میشوند.
• درمان: اگر برجستگی بیش از 2 هفته باقی بماند، متخصص میتواند با هیالورونیداز فیلر را حل کند.
در موارد نادر، برجستگیهای سفید روی لبها میتوانند نشانه سرطان دهان باشند. این نوع سرطان ممکن است بهصورت زخمها یا تودههایی ظاهر شود که بهبود نمییابند.
• عوامل خطر: سیگار، مصرف الکل، قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید، عفونت HPV.
• علائم: زخمهای سفید یا قرمز که ممکن است خونریزی کنند، تورم فک یا گردن، مشکل در بلع.
• درمان: جراحی، شیمیدرمانی یا پرتودرمانی.
برخی برجستگیهای سفید ممکن است ناشی از تغییرات ژنتیکی بیضرر، خشکی لب، آفتابسوختگی یا واکنش به غذاهایی مانند توتفرنگی، شکلات یا بادامزمینی باشند.
اکثر برجستگیهای سفید روی لبها بیضرر هستند، اما در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
• برجستگیهای دردناک یا خونریزیکننده
• احساس گیر کردن چیزی در گلو
• تورم فک یا گردن
• بیحسی زبان
• مشکل در جویدن یا بلع
• تب یا گلو درد
• برجستگیهایی که پس از 2 هفته برطرف نمیشوند.
پزشک ممکن است معاینه فیزیکی انجام دهد، نمونهبرداری کند یا آزمایش خون برای تشخیص ویروسهایی مانند HSV تجویز کند. در صورت مشکوک بودن به سرطان، نمونه بافت برای بررسی سلولهای سرطانی گرفته میشود.
درمان بستگی به علت برجستگی دارد. برخی نکات کلی مراقبت در خانه شامل موارد زیر است:
• اجتناب از دستکاری: کندن یا فشار دادن برجستگیها میتواند باعث عفونت یا تحریک بیشتر شود.
• شستشو با آب نمک گرم: این کار میتواند به کاهش التهاب و تسکین کمک کند.
• استفاده از پمادهای توصیهشده: پزشک ممکن است پمادهای ضدالتهابی یا ضدقارچی تجویز کند.
• رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن دو بار در روز و استفاده از نخ دندان.
• رژیم غذایی متعادل: مصرف غذاهای غنی از ویتامین و نوشیدن آب کافی برای تقویت سیستم ایمنی.
• اجتناب از محرکها: مانند محصولات آرایشی سنگین، کرمهای حاوی کورتیکواستروئید یا غذاهای آلرژن.
1. آیا برجستگیهای سفید روی لبها خطرناک هستند؟
خیر، اکثر آنها مانند لکههای فوردایس یا میلیا بیضرر هستند. اما اگر با علائم نگرانکننده همراه باشند، به پزشک مراجعه کنید.
2. چگونه میتوانم از بروز میلیا جلوگیری کنم؟
از محصولات پوستی سنگین حاوی پترولیوم یا پارافین کمتر استفاده کنید و پوست خود را تمیز نگه دارید.
3. آیا هرپس دهانی قابل درمان است؟
خیر، درمان قطعی ندارد، اما داروهای ضدویروسی میتوانند علائم را کنترل کنند.
4. آیا برجستگیهای سفید مسری هستند؟
بستگی به علت دارد. هرپس و برفک دهانی مسری هستند، اما میلیا و لکههای فوردایس خیر.
5. آیا رژیم غذایی روی برجستگیهای لب تأثیر دارد؟
رژیم غذایی ضعیف ممکن است سیستم ایمنی را ضعیف کرده و خطر عفونتهایی مانند برفک دهانی را افزایش دهد.
6. آیا کودکان هم میتوانند این برجستگیها را داشته باشند؟
بله، میلیا در نوزادان و HFMD در کودکان شایع است.
برجستگیهای سفید روی لبها معمولاً بیضرر هستند و اغلب خودبهخود یا با مراقبتهای ساده برطرف میشوند. با این حال، در صورت وجود علائم نگرانکننده مانند درد، خونریزی یا عدم بهبود پس از دو هفته، مراجعه به پزشک ضروری است. تشخیص دقیق و درمان مناسب میتواند به حفظ سلامت شما کمک کند. اگر از ظاهر برجستگیها ناراضی هستید، متخصص پوست میتواند روشهای زیبایی برای حذف آنها پیشنهاد دهد.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته